Balaǵa mamandyq tańdaýǵa qalaı kómektesý kerek - maman keńesi
Almıra Tursyn balany qaı jastan bastap kásibı turǵyda mamandyqqa beıimdeý kerektigin jáne mamandyqqa qatysty tańdaý jasaý máselesi qashan týyndaıtynyn aıtty.
«Kásiptik baǵdar berý ata-anadan bastalady jáne ol bala ómirge kelgen kezden bastap, onyń damýyna, minez-qulqyna, qabiletterine nazar aýdaryp, baqylaý arqyly qalyptasady. Kásibı turǵyda baǵdar bermes buryn osy nárselerge mán berý kerek. Al 4, 10-synyptarda kásiptik baǵdar berýge júginýge bolady. Eger ol júıeli ári belgili bir kezeń saıyn júrgizilip tursa, balanyń damý dınamıkasyn baıqaýǵa bolady», – deıdi spıker.
Sonymen qatar, ol ata-ananyń mamandyq tańdaýda balaǵa yqpaly qandaı bolýy kerektigin jáne otbasyndaǵy bir mamandyqty jalǵastyrý dınastııasyna qatysty oıyn aıtty.
«Mundaı otbasylarda mamandyq tańdaý degen suraq týyndamaıdy, sebebi ol basynan otbasynda tańdalyp qoıǵan. Mysaly, dárigerler men polıtseıler otbasynda balalar ata-anasynyń mamandyǵyn tańdap jatady. Keıde keıbir mamandyqqa adamnyń beıimi shynymen genetıkalyq jolmen beriledi, bul ǵylymı dáleldenbegen, biraq sondaı jaıttar bar. Oǵan qosa, aǵa býynnyń jınaǵan tájirıbesi men bilimi bar, ol balanyń kásibı damýyn jedeldetedi jáne jetildire túsedi. Bul jerde balanyń óz qalaýyn birinshi orynǵa qoıý mańyzdy», - deıdi A.Tursyn.
Sondaı-aq, ol bala boıyndaǵy qabiletti qalaı anyqtaýǵa bolatynyn túsindirdi.
«Birinshiden, test júrgizemin, bul jeke qabiletterdi anyqtaýǵa kómektesedi. Testileý baǵdarlamasynyń ózi usynylatyn mamandyqtardyń tizimderin usynady, keńes berý kezinde biz nátıjelerdi taldap, mamandyqtardy talqylaımyz. Keıde mektep oqýshylary mamandyq jaıly tolyq bilmegendikten, ony tańdaı almaıdy. Nemese belgili bir mamandyqtar týraly eshteńe bilmeıdi», - dep túsindirdi maman.
Almıra Tursyn bala eseıe kele onyń mamandyq tańdaýda oıy ózgere berse, oǵan tańdanýdyń qajeti joq ekenin tilge tıek etti.
«Durysy, kásibı baǵdar berý mektepte, ásirese oqýǵa túskenge deıin júrgizilýi kerek. Sonymen birge, eresek ómirde de onyń tıimdiligi joǵary. Ýnıversıtet qabyrǵasyndaǵy 1-2 kýrs kezinde, stýdentter óz beıinin tańdaǵan ýaqytta da kásibı baǵdar berý asa mańyzdy. Buny mansaptyń keńes berý dese bolady, ol kásibı baǵdar berýdiń bir túri»,- dep jalǵastyrdy koých.
Jasóspirimderdiń ózi tańdaǵan mamandyqqa nemquraıly qaraýy jıi kezdesedi, maman mundaı jaǵdaıda ne isteý kerektigine jaýap berdi.
«Qazir balalardyń qyzyǵýshylyqtary men hobbılerin, ómirge degen qulshynystaryn basýǵa áser etetin kóptegen element bar. Olar sol baıaǵy gadjetter, kompıýterlik oıyndar. Bul jaǵdaı jaman degen sóz emes, degenmen bul jaǵdaıda bir shara qajet. Mysaly, kompıýterlik oıyndardy shamadan tys oınaıtyn, rejımi, tártibi joq balalar, ókinishke oraı, osyǵan beıim. Mundaı jaǵdaılarda ata-analardyń balalaryn, olardyń qyzyǵýshylyqtaryn, kompıýterde qansha ýaqyt otyratynyn, qaıda ýaqyt ótkizetinin baqylaýy kerek «, - dep keńes beredi maman.
Almıra Tursyn mamandyq tańdaýda úıirmelerdiń kómegi qanshalyqty degen suraqqa jaýap berdi.
«Jattyqtyrýshylar motıvatsııa berip, oǵan qajet resýrsty tabýǵa kómektesedi. Eger bala qandaı da bir úıirmege 2-3 aı baryp, ony tastap ketken bolsa da, onyń báribir paıdasy tıedi. Sebebi sol aralyqtaǵy ýaqytty ol ózin jeke damytýǵa arnady», - dedi koých.