Baǵdat Mýsın: Pandemııa kezinde biz ınternettiń qandaı qajet ekenin túsindik
«Halyq únine qulaq asatyn memleket» tujyrymdamasy aıasynda úkimettik emes uıymdarmen dıalog júrgizip kelemiz. Árıne, egjeı-tegjeıli zertteýdi qajet etetin máseleler bar. Biz bul suraqtardy jazyp alyp, tolyq jaýap berýge tyrysamyz. Prezıdent tsıfrlandyrýdy barlyq reformalardyń bazalyq elementi retinde damytýdy usynǵan edi, biz tsıfrlandyrýdyń barlyq salalardy qoldaıtyn qural ekenin túsinemiz. Bul rette bizdiń mınıstrlik birneshe baǵytta jumys isteıdi. Birinshiden, bazalyq ınfraqurylym jasaý, ıaǵnı, bizdiń mindetimiz – halyqty sapaly baılanys arnalarymen qamtamasyz etý. Pandemııa kezinde biz ınternettiń qandaı qajet ekenin túsindik», - dedi mınıstr ІH Azamattyq forýmda úkimettik emes uıymdarmen kezdesý barysynda.
Onyń aıtýynsha, pandemııaǵa deıin de 2018 jyldan bastap «Talshyqty-optıkalyq baılanys jelisi aýylǵa» jobasy bastalǵan, onyń aıasynda talshyqty-optıkalyq baılanys jelileri 1200-den astam eldimekenge jetkizilýi tıis. Sonymen birge, Elbasy 250 adam turatyn eldimekenderdiń de ınternetke qosylýyn tapsyrdy.
«Biz qazir barlyq jerde bazalyq stantsııalar ornatyp jatyrmyz. 3G, 4G mobıldi ınternet arqyly bazalyq stantsııany ornatý – bir másele bolsa, ekinshi másele – arnany qamtamasyz etetin transmıssııaǵa qosylý. Eger bazalyq stantsııa radıorelelik jabdyq arqyly qosylsa jáne ol qashyq ornalassa, oǵan aýa raıy áser etedi. ıAǵnı, bazalyq stantsııa – barlyq aýrýdy emdep jazatyn panatseıa emes. 250-den astam turǵyny bar barlyq derlik aýyldarda ornatylatyn 3G, 4G osy bazalyq stantsııanyń nege jalǵanýyna baılanysty bolady. Eger optıkalyq arnaǵa qosylsa – sapasy tamasha bolady. Al radıorelelik jabdyq bolsa, árıne, sapasy sál tómen bolady. Al spýtnıktik arna arqyly qosylsańyz, sapasy odan da tómen bolady. Ázirge Qazaqstannyń barlyq 4 137 aýylyna optıka jetkizýdiń múmkin emestigin túsinemiz. Biz onyń qansha turatynyn esepteımiz. Qosymsha bıýdjetten eń kemi 300 mlrd teńge qajet bolady. Bul tek kúrdeli shyǵyndarǵa arnalǵan qarjy, odan bólek jyl saıyn ınvestıtsııalaýdy qajet etetin operatsııalyq shyǵyndar bar. Aýyldaǵy 250 turǵynnyń bárinde telefon bolyp, árqaısysy 1000 teńgeden tólese de, 250 myń teńge ǵana jınalady. Al bazalyq stantsııany kútip ustaý men iri shyǵyndarǵa áldeqaıda kóp qarjy kerek jáne munda ınvestıtsııalardy qaıtarý boıynsha esh kórsetkish baıqalmaıdy», - dep túsindirdi Baǵdat Mýsın.
Sonymen birge, mınıstr tutas eldi optıkamen qamtý maqsaty qoıylmaǵanyn atap ótti.
«Sondyqtan operatorlar memleket osyndaı mindet qoısa, ınvestıtsııalardy qaıtarý nusqalaryn qarastyrý máselesin kóterdi. Birinshiden, biz radıojıilikter tólemine 90% jeńildik qarastyrdyq. Eger olar bul somany aýyldyq ınfraqurylymdy damytýǵa jumsaıtyn bolsa, tólemeýge ruqsat berdik. ıAǵnı, ár aýylǵa sapaly baılanys birtindep jetýi úshin osy qadamdy tańdadyq. Basqa mindettemelerdi biz qatań qadaǵalaıtyn bolamyz. Eger olar oryndalmasa, salyqtar tolyǵymen esepteledi. Internet boıynsha bul mindetti osyndaı jolmen sheshemiz. Sonymen qatar, tómen orbıtalyq spýtnıktermen de jumys júrgizýdemiz, olar birneshe Starlink operatorlaryn iske qosýǵa tyrysyp jatyr. Qazir olar synaqtan ótip jatyr. Bizdiń respýblıkalyq ǵaryshtyq baılanys ortalyǵy da osyndaı baılanys túriniń operatory bolýy úshin kelissózder júrgizemiz. Bizdiń aldymyzda búkil eldi optıkamen qamtý maqsaty turǵan joq. 250 adam turatyn aýyldarda keıin 150 turǵyn qalady dep boljanýda. Bes jylda búkil aýyl kóship ketýi múmkin. Ýrbanızatsııa úrdisi júrip jatqany túsinikti. Sondyqtan biz Ulttyq ekonomıka mınıstrliginiń josparyna sáıkes jumys atqaryp kelemiz, mınıstrlik 3 myńnan astam eldimekenniń keleshegi bar dep aıqyndady, sol aýyldardy qajetti sapaly baılanyspen qamtamasyz etemiz, - dedi Baǵdat Mýsın.