BABALAR SÓZІ: Shoıyndy qalaı Jasybaı kóli ataldy?

ASTANA. QazAqparat - «QazAqparat» halyqaralyq aqparattyq agenttigi Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń 2015 jyly Qazaq handyǵy qurylýynyń 550 jyldyǵyn ótkizý týraly bastamasyna oraı «Qazaq handyǵyna 550 jyl» atty arnaıy jobany iske qosty. Bul joba aıasynda «Babalar sózi», «Qazaq handary», «Ejelgi qalalar tarıhy», «Halyq qazynasy» qatarly jańa aıdarlar ashyldy. «Babalar sózi» aıdary negizine «Mádenı mura» baǵdarlamasy aıasynda shyqqan 100 tomdyq aýyz ádebıetiniń jyr-tolǵaýlary, qıssa-dastandar, sóz ustaǵan sheshender men bılerimizden qalǵan naqyldar, tarıhı jádigerler alyndy. «Qazaq handary» aıdarynda tarıhymyzda eline qorǵan bolǵan handardyń ómiri týraly derekter beriledi. Al «Ejelgi qalalar tarıhy» aıdaryna qazaq dalasyndaǵy órkenıettiń ordasy bolǵan kóne qalalardyń tarıhy týraly jazbalar jarııalanady. «Halyq qazynasy» aıdary boıynsha Qazaqstandaǵy tarıhı, mádenı eskertkishter, qazaq halqynyń salt-dástúrleri, qolóner, qarý-jaraqtary týraly maǵlumattar berilmek. Joba materıaldary qazaq tilinde (qazaqsha jáne tóte jazýmen) agenttik saıtynda jarııalanady.

*** Qalmaqtardyń myndaǵan qoly qazaqtyń basyn kótertpeı shabýyl jasaǵanda, qazaqtyń kóptegen batyrlary, sonyń ishinde Jasybaı batyr Baıanaýyldy azat etýge attanady. Jasybaı jasaǵy Aqkelin, Kókdombaq taýlarynyń túbinde qalmaqtyń on myń negizgi kúshi sanalatyn áskerin jeńedi. Óksheleı qýǵan Jasybaı jaý tosqaýyldaryn buzyp-jaryp, Shoıyndykól tusyndaǵy asýdan asady. Taýǵa shyǵyp, jan-jaǵyna qarap, jaý kórinbegen soń tynyǵyp almaq bolyp, mańdaıynyń terin súrtip, saýyty men dýlyǵasyn sheshedi. Sol kezde bir tastyń tasasynda buǵyp jatqan qalmaqtyń Quba mergeni kózdep turyp, sadaǵyn tartady. Ańǵal batyr Jasybaı qulap túsip, basyn qaıta kóteredi de: «Erdiń qunyn Oljabaı joqtasyn, basyma Malaısary belgi ornatsyn, artymda qalǵan jetimderge qart Bógenbaı kóz salsyn»,-deıdi. Sóıtip, áıgili batyr qapyda kóz jumady. Qalyń qol qaıysa, aza tutyp, Jasybaı batyrdyń súıegin jartasty taýdyń tóbesine qoıady. Oljabaı, Bógenbaı, Malaısary batyrlar qabyr basyna belgi retinde úsh túp jas qaıyń egedi. Sol qaıyńdar áli ósip tur. Sol jer «Jasybaı asýy» dep atalady. Úsh batyr Shoıyndy kóldi eskertkish retinde «Jasybaı kóli» atalsyn dep uıǵarady. Sodan beri bul kól «Jasybaı kóli» atalady.