BABALAR SÓZІ: Barshyn beıiti týraly ańyz

ASTANA. QazAqparat - «QazAqparat» halyqaralyq aqparattyq agenttigi Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń 2015 jyly Qazaq handyǵy qurylýynyń 550 jyldyǵyn ótkizý týraly bastamasyna oraı «Qazaq handyǵyna 550 jyl» atty arnaıy jobany iske qosty. Bul joba aıasynda «Babalar sózi», «Qazaq handary», «Ejelgi qalalar tarıhy», «Halyq qazynasy» qatarly jańa aıdarlar ashyldy.

«Babalar sózi» aıdary negizine «Mádenı mura» baǵdarlamasy aıasynda shyqqan 100 tomdyq aýyz ádebıetiniń jyr-tolǵaýlary, qıssa-dastandar, sóz ustaǵan sheshender men bılerimizden qalǵan naqyldar, tarıhı jádigerler alyndy. «Qazaq handary» aıdarynda tarıhymyzda eline qorǵan bolǵan handardyń ómiri týraly derekter beriledi. Al «Ejelgi qalalar tarıhy» aıdaryna qazaq dalasyndaǵy órkenıettiń ordasy bolǵan kóne qalalardyń tarıhy týraly jazbalar jarııalanady. «Halyq qazynasy» aıdary boıynsha, Qazaqstandaǵy tarıhı, mádenı eskertkishter, qazaq halqynyń salt-dástúrleri, qolóner, qarý-jaraqtary týraly maǵlumattar berilmek. Joba materıaldary qazaq tilinde (qazaqsha jáne tóte jazýmen) agenttik saıtynda jarııalanady.

***

BARShYN BEIІTІ

Baıaǵyda bir qarapaıym adamnyń Barshyn degen qyzy bo­lypty. Aı dese aýzy, kún dese kózi bar degendeı keremet sulý ári aqyldy qyz bolǵan eken. Sodan bir ýaqyttarda boıjet­ken qyzǵa jan-jaqtan qudalyq bastalady. Biraq ákesi: «Bala áli jas. Kezi kelgende ózi qalaǵanyna beremin»,-dep yńǵaı bermeıdi. Menmensip kelgen talaı sarbazdardyń taýy shaǵylyp qaıtady. Ókinishke oraı, álgilerdiń arasynan sózge túsinbes dúleıleri de kezdesedi. Tek qara kúshke senip, qaıtse de qyzdy qolǵa túsirmek bolady. Sóıtip, ańdýǵa kirisedi. Bir kúni túnde dúzge shyqqan Barshyndy bir eńgezerdeı er adam atqa óńgerip ala jóneledi. Bir saıǵa alyp baryp qol-aıaǵyn sheshkende Bar­shyn baıǵus: «Aǵataı-aı, mendeı qaryndasyńyz bar shyǵar. Aıaı kórińiz. Arymdy taptamańyz»,-dep jalyna shyryldaıdy. Oǵan kóngen dúleı bar ma? Barshyndy jerge alyp urady. Sonda Barshyn álgi dúleıdiń qynyndaǵy qanjardy sýyryp alyp, bir sát te oılanbastan óz júregine boılata suǵyp alady. Qarshadaı qyzdan muny kútpegen dúleı záre-quty qashyp tura jóneledi. Ne bolǵanyn tańerteń biraq bilgen áke-sheshe, aǵaıyn-týǵan aryn arashalap opat bolǵan arý Barshyndy aq jaýyp, arýlap qoıǵan eken. Sodan beri ol jer Barshyn beıiti dep atalady.