Ajyrasýdyń júz túrli syltaýy men jalǵyz ǵana sebebi - baspasózge sholý
Keshe Memleket basshysy Nursultan Nazarbaevtyń qatysýymen Prezıdent janyndaǵy Shetel ınvestorlary keńesiniń 29-shy jalpy otyrysy ótti. Keńestiń bıylǵy otyrysy «Astana» halyqaralyq qarjy ortalyǵy» taqyrybyna arnaldy. Oǵan Qazaqstan jáne shetelder tarapynan Keńes músheleri, iri korporatsııalardyń, múddeli memlekettik organdardyń basshylary, Qazaqstannyń iskerlik orta ókilderi qatysty.
Bul jaıynda «Egemen Qazaqstan» gazetiniń senbilik sanyndaǵy «Eýrazııanyń qarjy qaqpasy» degen taqyryptaǵy maqalada keńinen jazylǵan. Avtordyń jazýynsha, Nursultan Nazarbaev qurylymdyq reformalar aıasynda Qazaqstanda jekeshelendirýdiń jáne ekonomıkany memleket ıeliginen alýdyń jańa kezeńi bastalyp ketkenin aıtty. «Biz memlekettiń ekonomıkaǵa qatysý úlesin azaıtý jáne jeke sektordyń aıasyn keńeıtý jóninde aýqymdy naýqan uıymdastyrýdy josparlap otyrmyz. Tizbege taý-ken jáne metallýrgııa, munaı óndirý, energetıka, kólik jáne baılanys salalaryndaǵy kásiporyndardyń memlekettik jıyntyq aktsııalary, ınfraqurylymdyq nysandar, basqa da kóp nárse engizildi. Qazaqstandyq jáne sheteldik ınvestorlarǵa ádiletti naryqtyq baǵa boıynsha aktıvterdi berýge qoıylatyn shekteýlerdi alyp tastaıtyn zańnamalyq ózgerister qabyldandy. Qor naryǵyna aktsııalardy shyǵarý jáne ashyq bássaýda uıymdastyrý jekeshelendirýdiń negizgi tetikteri bolady. Bul ınvestorlar úshin ózara tıimdi yntymaqtastyqty tereńdetýdiń keremet múmkindigi», - dedi Qazaqstan Prezıdenti.
«Qazir kóptegen elderdiń bas aýrýy demografııalyq tepe-teńdiktiń buzylýy, bala týýdyń azaıýy, jastardyń úılenýge asyqpaýy bolsa, bizdi alańdatatyn jaǵdaı ajyrasýlardyń kóbeıip bara jatqandyǵy. Búgingi tańdaǵy keıbir derek kózderine qarasaq, Qazaqstan ajyrasýdyń kóptigi jaǵynan dúnıejúzindegi ondyqqa kiretin kórinedi. Endi bir statıstıkada Qazaqstannyń bul máselede alǵashqy bestikte ekendigi aıtylǵan. Qalaı desek te, elimiz ajyrasý jaǵynan kósh bastaýshylar qatarynda», - dep jazady «Egemen Qazaqstan» gazeti. Máselen, bıylǵy jyldyń alǵashqy eki aıynda elimizde 18 myń 459 neke qıylsa, onyń 8 004-i ajyrasyp ketken!..
Bul resmı kórsetkish qana. Oǵan úılenerin úılenip alyp, yryń-jyryń bolyp júrgender men nekesiniń buzylǵanyn zań júzinde rásimdemeıaq bólek turyp jatqandardy qossaq, qazir qoǵamdaǵy eń kókeıkesti máseleniń sheti qyltııady. «Ajyrasýdyń myń túrli mysaly bar. Myna qyzyqty qarańyz, áıeli ári sulý, ári aqyldy bir tanysym óziniń jarymen ajyrasýǵa májbúr boldy. Taǵy bir jigit bitkenniń sultany sııaqty kórinetin baıyrǵy bir dosym bar edi. Onyń da kelinshegi qyz bitkenniń ishinen tańdap alǵan kerimi-tin. Shyǵys ǵazaldaryndaǵy has sulýlardyń kelbeti qalaı sýretteletindigin ádebıetten habary barlar biledi. Bizdiń Jánııa da sondaı jan boldy. Merekelerde kórise qalsaq, jańaǵy dosymyzdyń áıeline talaı adamdar túrine tánti bolyp, baıypty minezine rıza ekendikterin jasyrmaıtyn. Alaıda, sol kermaraldaı kelinshek kúıeýiniń tolyq baqyty bola almady degenge kim senedi? Qııaq qasty, buıra shashty, túri kelisken erkek osyndaı arýdyń janynda baıyz tappaı, otqa urynǵan kóbelekteı, kóldeneń júrisin kóbeıte berdi...», - deıdi maqala avtory.
***
«Qaraǵandy oblystyq sotynyń appelıatsııalyq alqasy ákimshilik polıtsııa bastyǵynyń burynǵy orynbasary Erǵabyl Júkenovke qatysty shyǵarylǵan úkimdi qaıta qarady, - dep jazady «Ekspress K» gazeti «Daı pıat!» degen taqyryptaǵy maqalasynda. Basylymnyń jazýynsha, ol 5 jyl shartty túrde jaza alýdyń ornyna 5 jylǵa jalpy rejimdegi kolonııaǵa qamalǵan. Esterińizge sala ketsek, Erǵabyl Júkenov sholǵynshy qyzmeti qyzmetkerleri basshylyq tarabynan aqsha bopsalaý jaıynda jarııa etkennen keıin ustalǵan bolatyn. Polıtsııa bastyǵy óziniń 11 baǵynyshty qyzmetkerinen olardyń para alyp jatqan sáti túsirilgen beıne materıaldy berý úshin árqaısysynan 5 myń dollardan talap etken. Polıtsııa qyzmetkerler talap etilgen somany jınap, odan keıin Memlekettik qyzmet jáne jemqorlyqqa qarsy is-qımyl agenttiginiń qyzmetkerlerin aldyn ala eskertý arqyly E.Júkenovke aqshany bergen. Degenmen sot barysynda tártip saqtylary sot barysynda burynǵy bastyqtaryn keshirgenderin ári oǵan esh shaǵymdary joq ekendigin aıtqan. Olar mundaı qadamǵa belgisiz adamnyń kelip, barlyǵyna da 5 myń dollar aqshalaryn qaıtaryp bergennen keıin barǵan.
***
Pavlodar mańyndaǵy qalashyqta jylqy 9 jastaǵy balany basyp óltirdi. Oqıǵa kýágerleriniń aıtýynsha, qaıǵyly oqıǵa sanaýly sekýndtarda, úlkenderdiń kóz aldynda oryn alǵan. Olar balaǵa kómektesip úlgermegen. Bul jaıynda «Ekspress K» basylymy jazdy. Gazettiń jazýynsha, tórtinshi synyp oqýshysy qaladan malshy bolyp jumys isteıtin aǵasynyń úıine qonaqqa kelgen. Úlkenderdiń nazary basqa jaqqa aýǵan mezette erteýli turǵan atqa mingen bala durys otyra almaı qulaǵan. Biraq, bir aıaǵy úzeńgide qalyp, úrikken at ony ondaǵan metrge súıretip ketken. Birneshe jerden jaraqat alǵan balany aýrýhanaǵa jetkizgenimen ol es jımastan kóz jumǵan.