Ajal tónip tursa da alash qaıratkerleriniń deni shetelge ketken joq - Tursyn Jurtbaı

AQTÓBE. QazAqparat - Ajal tónip tursa da alash qaıratkerlerii shetelge ketken joq. «Otyrar kitaphanasy» ǵylymı ortalyǵynyń dırektory Tursyn Jurtbaı Aqtóbede Alash qozǵalysynyń 100 jyldyǵyna arnalǵan «Alash ıdeıasy - Máńgilik eldiń ustanymy» atty respýblıkalyq konferentsııada osylaı málim etti, dep habarlaıdy QazAqparat tilshisi.

Alash qozǵalysynyń 100 jyldyǵyna arnalǵan konferentsııada el birligi men tutastyǵy, Álıhan Bókeıhan jáne qazaq etnonımi týraly aıtyldy.
 

Ǵalym Tursyn Jurtbaı alashordashylardyń til, din, mádenıet pen ulttyq qundylyqtar týraly oıy men ustanymyn jan-jaqty jetkizdi.

«Alash ıdeıasy degenimiz - kóshpelilerdiń, qazaq ulttyq memlekettiliginiń tamyry. Bul ıdeıa 1901-1905 jyldary qalyptasyp, Sankt-Peterbýrgtegi Alashordashylar jınalysynda talqylanǵan, Muhambetjan Tynyshbaev baıandama jasaǵan. Men 40 jyl boıy ulttyq ıdeıalar týraly zerttedim. Alashtyń aınalasynda másele kóp. Bir ǵana oı aıtamyn. Ajal tónip tursa da birde-bir alash qaıratkeri shetelge ketken joq.  Qazaqtyń Qazaqstannan basqa Otany joq», - dedi T.Jurtbaı.

Aqtóbede ótip jatqan ǵylymı-praktıkalyq konferentsııaǵa muǵalimder men stýdentter de qatysty. Konferentsııa kezinde M.Áýezov atyndaǵy ádebıet jáne óner ınstıtýtynyń bas ǵylymı qyzmetkeri, fılologııa ǵylymdarynyń doktory, professor Aıgúl Іsimaqova alash ǵylymy jáne Máńgilik el ıdeıasy týraly aıtyp berdi.
 

Al, fılosofııa ǵylymdarynyń doktory, professor Amangeldi Aıtaly «Álıhan Bókeıhan jáne qazaq etnonımi» taqyrybyn qozǵady.

«Álıhan Bókeıhannyń murasyn tutastaı «Ulttaný» deýge bolady. «Qazaq» etnonımi osy kúrdeli máseleniń biri. Onda qazaqtyń eli, jeri, tili, ulttyq sanasy, dini men memleketi, tutastaı ulttyq bolmysy jatyr. Sondyqtan Á.Bókeıhan qazaq ultynyń bolashaǵyn ulttyń memleketttiligimen baılanystarady. «Men kadet partııasynan nege shyqtym» degen ashyq málimdemesinde kadet partııasynyń Ult avtonomııasyna qarsy bolǵandyǵynan da ketkenin aıtady. Derbes memleketsiz qazaq ulty bara-bara jerinen, dininen, dilinen aıyrylatynyn tereń túsindi. Ol qazaqty memleket qurýshy ult mártebesine ıe, damyǵan, kemeldengen elder qatarynan kórgisi keldi. Ol múmkindik qazaq ultyna  HH ǵasyrdyń aıaǵynda ǵana buıyrdy»,- dedi A.Aıtaly.
 

Aqtóbedegi ǵylymı-praktıkalyq konferentsııa erteń de jalǵasady. Konferentsııa kezinde táýelsizdik ıdeıasy, rýhanı kod, memlekettik til týraly aıtylady.