Ázerbaıjan men qaraqalpaq sarapshylary qazirgi jýrnalıstıka týraly aıtty
Aıta ketsek, QHA uıymdastyrǵan forýmǵa Ózbekstannan Berdah atyndaǵy Qaraqalpaqstan memlekettik ýnıversıtetiniń professory Shámshet Ábdinazımov pen Ázerbaıjannan Bakýdegi slavıan ýnıversıtetiniń professory, Nýrıda Novrýzova kelgen edi.
«Qazirgi tańda da Qazaqstanda, Ózbekstanda atqarylyp jatqan memlekettik saıasatty BAQ ýaqtyly taratyp otyrady. Ózbekstanda respýblıka deńgeıinde qazaq tilinde «Nurly jol» gazeti shyǵady. Bul basylym osy Ózbekstandaǵy shyǵyp jatqan qaýlylardyń, jarlyqtardyń, úkimderdiń basqa da túrli jańalyqtardyń barlyǵy qazaq tiline aýdarylyp, qazaq ókilderine jetkizilýde», - dedi Shámshet Ábdinazımov.
Onyń aıtýynsha, Ózbekstan teledıdarynyń birinshi arnasynda «Dıdar» atty baǵdarlama júrgiziledi. Qaraqalpaqstanda «Altyn aımaq» ulttyq teledıdar arnasy men «Atameken» teleradıosy taza qazaq tilinde habar taratady.
«Qazaqstanda 2018 jyly keń toılanǵan Ózbekstan jyly aıasynda ár túrli salalarda kóptegen sharalar, túrli festıvaldar men shyǵarmashylyq keshter ótkizilgeni belgili. Prezıdentimiz Shavkat Mırzııaevtyń 2018 jylǵy 13 naýryzda «Uly qazaq aqyny jáne oıshyly Abaıdyń shyǵarmashylyq murasyn keńinen úırený jáne nasıhattaý» týraly qaýlysy qabyldandy. Sondaı deńgeıde Qazaqstanda Álisher Naýaıynyń 577 jyldyǵy erekshe atalyp ótti. Bul ádebıeti men mádenıeti bir ózennen sý ishken, ejelden týystas bolǵan qazaq jáne ózbek ulttarynyń ómirindegi asa mańyzdy oqıǵa bolǵandyǵy sózsiz», - dedi ol.
Shámshet Ábdinazımov 2019 jyly Ózbekstan Respýblıkasynda Qazaqstan jyly jarııalanǵanyn jetkizdi.
«Osy sharalardyń basy-qasynda júrip, halyqqa jetkizetin - jýrnalıster qaýymy. Qazir bir elde bolyp jatqan oqıǵany búkil álem bir mezette bilip otyrady. Sol sebepti BAQ ókilderinen árkim óz memleketi týraly, halyqtar dostyǵy, qoǵamdyq kelisim men ultaralyq tatýlyq taqyrybyn jıi qozǵap, jaǵymdy aqparattardy kóbirek taratýdy surar edim. Sonymen qatar, mańyzdy máselelerdiń biri - ýnıversıtetterde bilimdi jýrnalısterdi daıyndaý. Qazirgi zamannnyń talaby joǵary. Jas jýrnalısterge birneshe til bilgeni, qazirgi tsıfrly tehnologııalardy joǵary deńgeıde meńgergeni, álemdegi bolyp jatqan protsesterdi bilýi abzal. Sonymen qatar, ulttyq birlik pen etnosaralyq tatýlyq máselelerin bizdiń jýrnalıstter tereń túsiný kerek. Erteń olar buqaralyq aqparat quraldarynda jumys istep, aqparattyq keńistikte qoǵamdyq pikirdi qalyptastyratyn bolady», - dedi ol.
Professor óz sózinde kópultty memlekette BAQ pen qoǵamdyq kelisim suraqtary óte mańyzdy ekenin atap ótti.
Óz kezeginde Nýrıda Novrýzova Qazaqstan men Ázerbaıjandy dostyq pen baýyrlastyqtyń tarıhı baılanysy biriktiretinin tilge tıek etti.
«Biz úshin mádenı, rýhanı negizder ortaq. 2019 jyldyń 15 qazanynda Qazaqstannyń Tuńǵysh Prezıdenti Nursultan Nazarbaev Bakýda boldy. Túrkitildes elderdiń yntymaqtastyq keńesiniń otyrysy barysynda ol «Túrki áleminiń joǵary ordenimen» marapattaldy. Bul - kóp ultty qoǵamda beıbitshilik pen kelisimdi saqtaı bilgen Elbasy úshin laıyqty marapat. Qazaqstanda 100 myńnan astam ázerbaıjan turady. Bul eldegi eń úlken 10-shy etnıkalyq top. Sizderge aıtarym, osy jazda Ázerbaıjannyń memlekettik dıasporamen jumys jónindegi delegatsııasy Qazaqstanǵa jumys saparymen keldi. Olar Qazaqstan halqy Assambleıasynyń múshelerimen, ázerbaıjan etnomádenı birlestikterimen kezdesýler ótkizdi», - dedi ol.
Professordyń aıtýynsha, buqaralyq aqparat quraldary adamzat sanasyna áser etýdiń qýatty qarýyna aınaǵan.
«Ókinishke qaraı, keıbir BAQ ulttyq jáne dinı shıelenisterge, ksenofobııa men saıası antagonızmge yqpal etetin aqparatty taratady. Sondyqtan, barlyq jýrnalıster úshin etnıkalyq máselelerdi jarııalaýdaǵy basty qaǵıda - «Aqparat ber – alaýyzdyq týdyrma» bolýy kerek. Bir sózben aıtqanda, jaqsy adamı qatynastardyń názik salasyn joıý ońaı, biraq ony qalpyna keltirý qıyn. Etnosaralyq qatynastardy saıasattandyrýǵa ruqsat etýge quqyǵymyz joq. Bizdiń ál-aýqatymyz osyǵan negizdelgen. Bul aksıoma. Sondyqtan biz bárimizdi bólýge emes, biriktiretin faktorlarǵa bet burýymyz kerek», - dedi Nýrıda Novrýzova.