Aıdos Sarym saıası qýǵyn-súrgin qurbandaryn aqtaý jaıly: HH ǵasyrmen qaıta tabysýymyz kerek
«Bul – eń aldymen bizdiń qoǵam úshin ǵylymı turǵydan da, basqa turǵydan da tolyqqandy eseptelgen, egjeı-tegjeıine jetken jady saıasaty, tarıhyn qalyptastyrý. Biz HH ǵasyrmen qaıta tabysýymyz kerek. Óıtkeni «óli razy bolmaı, tiri baıymaıdy» degen prıntsıp bar. Soǵystyń sońǵy soldaty jerlenbeı, belgisi qoıylmaı, qurany-duǵasy oqylmaı soǵys ta, ashtyq ta aıaqtalmaıdy degen qaǵıdat bar. Olaı bolsa HH ǵasyrǵa keshendi kózqarasty qalyptastyrýymyz kerek», - deıdi Aıdos Sarym QazAqparat tilshisine telefon arqyly bildirgen pikirinde.
Saıasattanýshynyń aıtýynsha toqsanynshy jyldardan beri buǵan qatysty zań qabyldanyp, arhıvter ashylǵanymen ol kezderde de kemshilikter bolǵan.
«1992-1993 jylǵy zańdardy qaraıtyn bolsańyz, negizgi kúsh totalıtarlyq kezeńde sottalǵandar, atylǵandar men Qazaqstanǵa údere kóshilirgen halyqtardy aqtaýǵa jumsalǵan bolatyn. Al Qazaqstanda sol qıyn kezeńde 372 kóterilis boldy desek, sonyń birazy aqtalǵanymen, birazy aqtalǵan da joq. Eshqandaı sotsyz atylyp ketkender, asharshylyq kezinde kóship bara jatqandardy pýlemetpen atý jaǵdaılary kóp boldy. Olardyń aty da, oryndary, belgileri de aıqyn bolmady. Buǵan da belgili bir kózqaras pen naqty saıasat qajet. Sol oqıǵalardyń kem degende ornyn taýyp, jumys júrgizý kerek», - deıdi Ulttyq keńes múshesi.
Aıdos Sarym soǵys kezinde sottalǵandar, asharshylyq kezinde basqa elderge kóshýge májbúr bolǵandardy aqtaý kerektigin aıtyp ótti.
«Osy jaǵdaılarǵa keshendi kózqarasty qalyptastyrý kerek. Sovet zamanynda táýelsizdikti ańsaǵan neshe túrli astyrtyn uıymdar boldy, Ermuhan Bekmahanovtyń ózi saıası kózqarastary úshin qýdalandy. Kommýnıstik ıdeologııaǵa qarsysyń dep jyndyhanaǵa da jatqyzylǵandar bar. Osy azamattardy aqtap, qate saıasatty qaıta boldyrmaý úshin úlken keshendi kózqaras qalyptasýy kerek», - deıdi ol.
Saıasattanýshy saıası qýǵyn-súrgin qurbandaryn tolyq aqtaý jónindegi memlekettik komıssııanyń otyrysynda Ulttyq jady ınstıtýtyn qurý jóninde usynys aıtylǵanyn atap ótti.
«Mysaly Polshada Ulttyq jady ınstıtýty bar. Sovet zamanynda tutqynǵa túsken, elinen alystaǵan polıaktardyń jatqan jerine Úkimeti kelip arnaıy belgi qoıady. Bizge de osyndaı saıasat kerek. Asharshylyq, soǵys, repressııa bolsyn... Asharshylyqty qansha zerttep kele jatqanymyzben odan qansha qazaqtyń qyrylǵanyn áli de bilmeımiz. Bireýler 7 mıllıon degen sandy aıtady. Soǵan tarıhshylar úlken konferentsııa ótkizý úshin ǵylymı turǵydan dáleldengen, rastalǵan konsensýsty baǵasyn berýi kerek», - deıdi Aıdos Sarym.
Eske sala ketsek, bıyl 24 qarashada Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev «Saıası qýǵyn-súrgin qurbandaryn tolyq aqtaý jónindegi memlekettik komıssııa týraly» Jarlyqqa qol qoıǵan bolatyn. Osyǵan oraı, búgin Nur-Sultan qalasynda Qazaqstan Respýblıkasynyń Memlekettik hatshysy Qyrymbek Kósherbaevtyń tóraǵalyǵymen Saıası qýǵyn-súrgin qurbandaryn tolyq aqtaý jónindegi memlekettik komıssııanyń birinshi otyrysy ótti.
Otyrys barysynda QR Memlekettik hatshysy Qyrymbek Kósherbaev saıası qýǵyn-súrgin qurbandaryn tolyq aqtaý jónindegi memlekettik komıssııanyń maqsaty – ornyqty sheshim qabyldap, tarıhı ádilettilikti qalpyna keltirý jolyndaǵy joǵary kásibılik pen ádildikke qaltqysyz qyzmet etý ekenin eske saldy.