AIDABOL BI

Aıdabol bı Qulboldyuly (t.ó.j.b.) - belgili bı, sheshen. Orta júzdiń Arǵyn rýynyń Súıindiginen taraıtyn Qulboldy batyrdyń balasy. HVІІ-HVІІІ ǵasyrlarda Tashkent qalasy mańynda týyp-ósken. Aıdabol 13 jasynda bı atanǵan. Sheshendik ónerimen, ádil sheshimderimen syı-qurmetke ıe bolǵan.

«Aıdabol bı aıtqan eken» degen sózder el aýzynda naqyl bolyp qalǵan. Alysty boljap, adamgershilikti joǵary ustaǵan ol dúnıeqor, qııanatshylardy aıaýsyz áshekerlegen. Ádildigi sondaı, bir daýda «Tórelishim durys bolmasa, ulym Taıgeltirdi at quıryǵyna salyp óltiremin» dep ant sý ishkeni týraly ańyz saqtalǵan.

Aıdabol Qulboldyuly Esim hannyń tusynda bı bolǵan. Tarıhta bizge belgili bul ýaqytta qazaq handyǵy men handary Tashkent qalasymen óte tyǵyz baılanysta bolǵan. Orta júzdiń Arǵyn taıpasy ishindegi Súıindik rýynyń bir atasy Aıdabol bı atymen atalady.

Aıdabol bıdiń segiz uly,  tórt áıeli bolǵan. Birinshi áıelinen Janqozy, Malqozy, Bozqozy, ekinshi áıelinen Aqqozy men Qaraqozy, úshinshi áıelinen Taıgeltir, tórtinshi áıelinen Qojageldi, Qosjeter atty uldary bolǵan. Aıdabol bı jáne onyń uldary jóninde baıandaıtyn qara sózder M.Kópeıulynyń jazba murasynda saqtalǵan.

Sondaı-aq Aıdabol bı urpaqtarynan Qazaqstanǵa belgili mádenıet, óner jáne ǵylym qaıratkeri, KSRO halyq artısi Sháken Aımanov (1914-1970), ataqty ánshi, aqyn Jaıaý Musa Baıjanuly (1835-1929), qazaq ádebıetiniń klassıgi, aqyn-aǵartýshy Sultanmahmut Toraıǵyrov (1893-1920), KSRO halyq artısi, Qazaqstannyńeńbegi sińirgen  mádenıet qaıratkeri Kaýken Kenjetaev, ǵylym qaıratkerleri, akademık Hamza Jýmatov (1912-1972), akademık Shapyq Shokın, geolog-akademık Jaqan Erjanov, akademık Aryqtaı Qaıypov (1814-1993), ataqty Jasybaı, Oljabaı batyrlar, ákeli balaly Edige jáne Shoń bıler shyqqan.

Kókshetaý óńirindegi Aıdabol kóli, Aıdabol kenti, taǵy basqa ataýlar bı esimimen baılanysty týǵan.

 Derek kózi:

Qazaqstan ulttyq entsıklopedııasy,