Aýylsharýashylyq kooperatıvterin ekinshi deńgeıli bankter arqyly qarjylandyrý baǵdarlamasy jalǵasady
Esterińizge sala keteıik, 2016 jyly egistik jáne egin jınaý naýqanyna basqarýshy holdıng bıýdjettik nesıeni esepke alyp, 114,9 mlrd teńge, al 2015 jyly 101,3 mlrd teńge baǵyttaǵan bolatyn.
Bul rette, memlekettik qarajatty paıdalanýdyń tıimdiligin arttyrý, sonymen qatar, otandyq qaıta óńdeýshi kásiporyndardyń júktemesin arttyrý maqsatynda bıyl jańadan qarjylandyrý mehanızmi engiziletin bolady.
Naqtyraq aıtsaq, bıylǵy nesıeleý mehanızmi Agroónerkásiptik keshendi damytýdyń 2017-2021 jyldarǵa arnalǵan memlekettik baǵdarlamasyna sáıkes júrgiziledi. Sondaı-aq ol egistik alańdaryn ártaraptandyrýǵa baǵyttalǵan. Bul úshin 1 sáýirge deıin basymdyqtaǵy 11 daqyl boıynsha ótinimder qabyldanǵan bolatyn. Atap aıtsaq, olar: kúnbaǵys, raps, zyǵyr, soıa, arpa, qant qyzylshasy, kúrish, astyq júgerisi, maqta, suly, kartop. Al 1 sáýirden bastap, basqa barlyq daqyldar boıynsha ótinimder qabyldanýda.
Erekshe atap ótetin jaıt, bıylǵy kóktemgi egis jumystaryn qarjylandyrý barysynda negizgi basymdyq birqatar aýyl sharýashylyǵy daqyldaryna beriledi. Olar:
Maıly daqyldar (kúnbaǵys, raps, zyǵyr, soıa). Bólinetin karjy kólemi 12,138 mlrd teńgeden kem emes. Arpa -2,5 mlrd teńge, qant qyzylshasy -1,2 mlrd teńge, kúrish -1,6 mlrd teńge, júgeri - 1,1 mlrd teńge, maqta -2,5 mlrd teńge, suly -460 mıllıon teńge, kartop -288 mıllıon teńge.
Jalpy alǵanda bul daqyldarǵa 22 mıllıard teńge bólý josparlansa, qalǵan daqyldarǵa (bıdaı, kókónis, baqsha, burshaq jáne t.b.) - 38 mıllıard teńge qarastyrylǵan.
«QazAgro» ulttyq basqarýshy holdıngi ókilderiniń aıtýynsha, aýyl sharýashylyǵy mınıstrligimen belgilengen josparǵa sáıkes, qarjylandyrýdy qajet etetin basymdyqtaǵy daqyldar 567,7 myń gektar jerdi alyp jatyr. Sońǵy ýaqytta aýylsharýashylyq taýar óndirýshilerin raps, zyǵyr, arpa jáne kúrish egý jumystary asa qyzyqtyratyny belgili. Buny olardan kelip túsken ótinimderden anyq baıqaýǵa bolady. Alaıda basymdyqtaǵy 3 daqylǵa, atap aıtsaq, qant qyzylshasy, maqta jáne astyq júgerisine aýylsharýashylyq taýar óndirýshileriniń qyzyǵýshylyǵy tómen.
Atalǵan baǵyttardy qarjylandyrý jumystary jospar oryndalǵanǵa deıin jalǵasady.
Sonymen qatar aǵymdaǵy jyly bıýdjetten bólingen aqsha qarajaty tikeleı Agrarlyq nesıe korporatsııasyna tústi. Qarjylandyrý úsh baǵyt boıynsha júzege asyrylady:
- ekinshi deńgeıli bankterdi qorlandyrý arqyly - qaryz alýshylar úshin sońǵy paıyzdyq mólsherleme jyldyq 5%-dy quraıdy;
- nesıe seriktestikterin, aımaqtyq ınvestıtsııalyq ortalyqtardy, shaǵyn qarjy uıymdaryn qorlandyrý arqyly - aýylsharýashylyq taýar óndirýshileri úshin sońǵy mólsherleme - jyldyq 6%;
- Korporatsııanyń jyldyq 2%-ben ekinshi deńgeıli banktiń kepildigimen tikeleı nesıeleýi, ol aýylsharýashylyq taýar óndirýshileri úshin Banktiń kepildik qunyn esepke alǵanda shamamen jyldyq 6%-dy quraıdy.
Sondaı-aq, aǵymdaǵy jyly aýylsharýashylyq kooperatıvterin ekinshi deńgeıli bankter arqyly qarjylandyrý baǵdarlamasy jalǵasady. Eger, 2015 jyly qarjylandyrý eki kooperatıvten bastalsa, 2016 jyly 10 kooperatıv qarjylandyrylǵan bolatyn. Bıyl qarjylandyrýǵa 12 kooperatıv ótinish berdi.
Esterińizge sala keteıik, bıýdjetten tys kózder esebinen qosymsha kóktemgi egistik jáne egis jınaý jumystaryn júzege asyrý úshin aýyl tehnıkasyn satyp alýdy qarjylandyrýǵa «QazAgroQarjy» aktsıonerlik qoǵamy arqyly shamamen 35 mlrd teńge baǵyttaý josparda bar.