Áýletimizdegi onnan astam adam Rıdderdegi zaýytta jumys istedi - Rınat Erbolov
– Zaýytqa jumysqa turǵanyńyzǵa qansha ýaqyt boldy?
– «Kaztsınk» JShS-ǵa qarasty Rıdder metallýrgııalyq kesheninde ter tógip júrgenime bıyl – 13 jyl. 2010-2020 jyldar aralyǵynda №1 kúkirt qyshqyly tsehynda apparatshy boldym. Keıingi 3 jyl boıy veltspesh tsehynda jumys istep kelemin.
Naǵashy atam Málik Aýshınov osy zaýytta 1973 jyldan bastap zeınetkerlikke shyqqanǵa deıin eńbek etken. Ol elektrolıt tsehynda anodshy boldy. Anamnyń týǵan aǵalary da, jezdem de zaýytqa jumysqa ornalasqan. Bólelerimniń barlyǵy osynda jumys istep júr. Osy rette, naǵashy jezdem Orazquly Esenovti erekshe atap ótkim keledi. Zaýytta sheber bolǵan ol talaıdy jumysqa baýlyp, jastarǵa bilgenin úıretýden jalyqpaıtyn. 1980 jyldan bastap, 2008 jyly zeınetkerlikke shyqqanǵa deıingi ǵumyryn zaýyt jumysyna arnady. Málik atamnyń barlyǵy 10 balasy boldy. Onyń jolyn jalǵap júrgenimizdi maqtan tutamyz. Jalpy burynǵymen qazirgilerdi qosqanda áýlettegi onnan astam adam bir zaýytta ter tókken.
Meniń negizgi mamandyǵym – alǵashqy áskerı daıyndyq jáne dene shynyqtyrý pániniń muǵalimi. Bir jyl mamandyq boıynsha eńbek ettim. Aqtaýda teńiz jaıaý áskerinde Otan aldyndaǵy boryshymdy ótep kelgennen keıin birden zaýytqa jumysqa ornalastym.
– Zaýyttaǵy jumysyńyz aýyr ma?
– Ońaı emes. Basynda kóp qınaldym. Biraq ýaqyt óte kele úırenisip kettik. Farhad esimdi bólem ekeýimiz bir tsehta jumys istedik. Ol meniń tálimgerim boldy. Sosyn men veltspesh tsehyna aýysyp kettim. Ol jerde zaýyttaǵy búkil pesh tehnologııasy bizdiń moınymyzda boldy. Bekitilgen temperatýralyq rejımdi ustap otyrýymyz kerek. Jumys grafıgine qatysty aıtar bolsaq, 3 kún istep, 2 kún demalamyz. Yńǵaıly. Bir kúndegi jumys ýaqyty – 8 saǵat.
– Ekiniń biri zaýytta isteı almaıdy. Ol úshin qandaı qabilet kerek?
– Eń áýeli shydamdylyq qajet. Fızıkalyq turǵyda shymyr bolmasań qıyn. Óıtkeni ystyq temperatýraǵa tózip júresiń, peshti tazalaý da ońaı sharýa emes. Mundaǵy pesh temperatýrasy +900 gradýsqa deıin jetedi. Janyna taıasań betińdi kúıdiredi.
– Qazirgi jas býyn zaýytta ter tókkennen góri, jyly da jaıly kabınette jumys istegendi jón kóretini jasyryn emes. Zaýytta jastar kóp pe?
– Zaýytqa jas mamandar jetkilikti. Óskemendegi tehnıkalyq ýnıversıtet pen kolledjderdiń stýdentteri is-tájirıbeden ótedi. Arasynda keıbireýleri jumysty unatyp, osynda qalyp qoıady. Jumysty aýyrsynyp, basqa salaǵa bet buratyndary da joq emes. Bári adamnyń ózine baılanysty ǵoı. Ásirese otbasyly, balaly-shaǵaly jastar, tózimdilik tanytyp, úırenip ketedi.
Jastarǵa bilgenimizdi úıretýge tyrysamyn. Tájirıbemmen bólisip, jol nusqaımyn. Kezinde men de solaı bastaǵanmyn. Qıyndyqtyń bári ýaqytsha ekenin, ýaqyt óte kele biliktiligi artyp, jumystyń ońaılaı beretinin túsindiremin.
– Zaýyttaǵylarǵa qandaı da bir áleýmettik qoldaý kórsetile me?
– Málik atam Keńes úkimeti kezinde osy zaýytta jumys istedi. Ol ýaqytta qyzmetkerler zeınetkerlikke erte shyǵatyn, qosymsha tólemaqy alatyn. Eńbek adamdary erekshe baǵalanyp, kóp jeńildik jasalatyn. Qazir ókinishke qaraı, ondaı joq. Zaýytta qaýipsizdik talaptary qansha saqtalsa da báribir jumysshylardyń densaýlyǵyna zııan keledi. Sol úshin zańǵa ózgeris engizilse deımin. Bul tek meniń emes, mundaǵy muqym eńbek ujymynyń qalaýy. Zaýytta istegen er adamdar zeınetke 60, áıelder 55 jastan shyqqany durys.
Bir baıqaǵanym, zaýyttan zeınetke shyqqandar arasynda bir-eki jyldyń ishinde qaıtys bolyp ketip jatqandar bar. Ol bálkim, zaýytta júrip densaýlyǵy buzylǵanynan bolýy da múmkin.
– Otbasyńyz bar ma?
– Úılengenmin. Eki qyzym bar. Úlkeni bıyl mektep tabaldyryǵyn attady, kishisi – 4 jasta. Áıelim satýshy bolyp jumys isteıdi. Jumystan bos ýaqytta otbasymyzben tabıǵat aıasynda demalǵandy jaqsy kóremiz. Men jasóspirim shaqta erkin kúreske qatysyp, sport sheberligine úmitker atandym. Zaýyt jumysyna tóselip ketkenimniń bir sebebi de osy shyǵar.
– Eger sizdiń de balalaryńyz ata jolyn jalǵaımyz dese, qarsy bolmaısyz ba?
– «Bolar balanyń belin qaqpa, belin bý» deıdi ǵoı. Eger zaýytta isteımiz dese, nege qarsy bolaıyn. Eń bastysy, ózderine unasa boldy. Olardy únemi qoldaımyn.
– Áńgimeńizge kóp raqmet!