Áýe reısin azaıtý, 1 mln adamǵa tegin dári men 2 aılyq qor – indet qaýpine daıyndyq qalaı júrgizilip jatyr
Alekseı Tsoı: Qazaqstanǵa keletin áýe reısterin azaıtý kerek
Úkimette eldegi epıdemıologııalyq ahýal jaıly sóz bastaǵan Alekseı Tsoı Qazaqstanda jańa oqý jyly bastalǵaly beri 104 oqýshy koronavırýs juqtyryp alǵanyn málim etti. Onyń 33-i – kezekshi synyptarda oqıtyn balalar. Іndet sharpyǵan balalarmen qarym-qatynasta bolǵan 550 adam anyqtalyp, onyń ishinde 7 adamnan koronavırýs anyqtalǵan. 71 bala – qashyqtan oqyp júrip juqtyryp alǵan oqýshylar. Olarmen qarym-qatynasta bolǵan 240 adam anyqtalyp, olardyń ishinen de 15 adamnyń indetti juqtyrǵany belgili bolǵan. Mınıstrdiń aıtýynsha, eger oqýshylardyń bári de jańa oqý jylynda oflaın rejımde oqýyn bastap ketse koronavırýs juqtyrǵan balalarmen qarym-qatynasta bolǵan adamdardyń sany 1500-den asyp, bul jaǵdaı oqýshylardyń, mektep personaly men ata-analardyń jappaı indet juqtyrýyna ákelip soǵar edi. Osyǵan baılanysty Alekseı Tsoı aımaq basshylarynan koronavırýs ınfektsııasynyń taralýyn boldyrmaý úshin qajetti sharalardyń bárin de qabyldaýdy ótindi.
Alekseı Tsoı qaýipsizdik sharalary boıynsha aımaq basshylarynan túsindirý jumystaryn kúsheıtýdi surap otyr.
«Eldegi epıdemıologııalyq jaǵdaıdyń turaqtalýymen birge halyqtyń saqtyǵy álsirep bara jatqanyn baıqap otyrmyz. Maska taǵý men áleýmettik qashyqtyq rejımi saqtala bermeıdi. Osynyń saldary elde koronavırýs juqtyrǵan azamattardyń sanynyń artyp, karantın sharalaryn kúsheıtýge alyp kelýi múmkin. Qazir mundaı jaǵdaıdy birqatar memleketten kórip otyrmyz. Aımaqtarǵa buǵan deıin birqatar reıd júrgizilgen. Sol reıdterden baıqaǵanymyzdaı, karantın rejıminiń álsireýimen birge karantın tártibin buzý jaǵdaılary 34 paıyzdan 47 paıyzǵa deıin artty. Karantın tártibin buzý jaǵdaıy on óńirde baıqaldy. 5-27 qyrkúıek aralyǵynda maska rejımin saqtamaǵany úshin 1130 adam jazalandy. Osyǵan baılanysty aımaq basshylary nysandarda maska rejıminiń saqtalýyn qadaǵalap, elge túsindirý jumystaryn kúsheıtse deımiz», - dedi ol.
Rasynda da qaýiptiń qyr astynda ekenin álem elderindegi ahýalǵa qarap-aq baıqaýǵa bolady. Máselen qazirgi ýaqytta koronavırýs ınfektsııasyn juqtyrý jáne odan kelgen ólim boıynsha álemdik jaǵdaı kúrdelenip ketken. Eýropa men Azııanyń birqatar memleketinde aýrýdy juqtyrý jaǵdaıy artyp barady. Ótken aptada ǵana koronavırýsty juqtyrý jaǵdaıy Italııada, Germanııa, Belarýs, Túrkııa jáne Eýropanyń taǵy basqa elderinde baıqalǵan. Reseıde indetti juqtyrý kórsetkishi 0,6-0,7 paıyzǵa ósken. Bul – Qazaqstandaǵy kórsetkishten 10 ese kóp. Alekseı Tsoıdyń málimetinshe koronavırýs qaıta órship ketken elderde karantın qaıtadan engizilip jatyr. ıAǵnı koronavırýstyń aldyn alýdyń birden-bir tıimdi joly – karantın ekenin osy jaǵdaı kórsetken.
Osyndaı málimetterdi keltire otyryp, Alekseı Tsoı elde koronavırýs ınfektsııasynyń taralýyna jol bermeý úshin Úkimetke birqatar shara qabyldaýdy usyndy.
«5 qazannan bastap basqa eldermen qosymsha áýe qatynastaryn jandandyrýdy toqtatý usynylady. Sonymen birge, búginge deıin áýe qatynastary retke keltirilgen eldermen áýe reısterin arttyrmaýdy, odan bólek Túrkııa Respýblıkasyna reıster sanyn azaıtýdy usynamyz. Ekinshi sanatqa jatatyn memleketterden keletin adamdarǵa kelesi talaptardy mindetteý kerek: termometrııa, anketalaý, koronavırýs boıynsha testten ótkeni týraly merzimi kórsetilgen anyqtama (3 táýlik burynǵy). Anyqtama bolmaǵan jaǵdaıda kelgen adamdar karantındik statsıonarlarda eki aptaǵa deıin oqshaýlanady», - dedi Alekseı Tsoı Úkimet otyrysynda.
Sonymen qatar, mınıstr dál osy talaptardy shekaralyq beketter arqyly elge kiretin adamdarǵa qoldanýdy surady.
Mınıstr qazirgi ýaqytta koronavırýs ınfektsııasynyń qaıtadan órship ketýine jol bermeý úshin birinshiden, dári-dármekpen qamtamasyz etý boıynsha shuǵyl sharalar qabyldanǵanyn aıtady. Aımaqtar dári-dármektiń 91 túri boıynsha quny 14 mıllıard teńgelik qosymsha ótinish jasaǵan. Koronavırýs boıynsha dári-dármek qory jınalǵan. Joǵaryda atalǵan somanyń 11,4 mlrd teńgelik dári-dármegi tıelip, aımaqtarǵa jetkizilip te qoıypty. Aımaqtardyń bárinde qajetti dári-dármekter boıynsha quny 13 mlrd teńge bolatyn qosymsha turaqtandyrý qorlary qurylyp, ambýlatorııalyq deńgeıde beriletin dári-dármektiń tizimi uzartylǵan.
Mınıstrdiń aıtýyna qaraǵanda koronavırýsty úıden emdeý úshin 1 mıllıon adamǵa jyl sońyna deıin tegin dári-dármek qarastyrylǵan.
Karantın tártibin buzý faktileri áli de tirkelip jatyr
Úkimette sóz sóılegen Іshki ister mınıstri Erlan Turǵymbaev quqyq qorǵaý organdary elde karantın rejımin kúsheıtýge daıyn ekenin málimdedi. Erlan Turǵymbaevtyń aıtýynsha qazirgi tańda mınıstrlik densaýlyq saqtaý salasynyń organdaryna karantındik jáne shekteý sharalarynyń saqtalýyna kómektesip keledi. Bul maqsatta kún saıyn 10 myńnan asa polıtseı, Ulttyq ulan sarbazdary men volonterlar jumys isteýde. Eki oblystaǵy bas sanıtarlyq dárigerdiń qaýlysyna sáıkes, eki aımaqta tórt blok-post pen eki sanıtarlyq post qoıylǵan. Sonymen birge polıtsııa 299 karantın nysanyn baqylaýda ustap otyr. Sonymen birge, medıtsınalyq mekemelerdiń suraýy boıynsha koronavırýs juqtyrǵan azamattarmen baılanysta bolǵan azamattar anyqtalýda.
Buǵan deıin polıtsııa qyzmetkerleri densaýlyq saqtaý salasynyń mamandary jáne jergilikti atqarýshy organdardyń ókilderimen birge el ishinde 5 myńnan astam birlesken reıd júrgizgen. Osynyń arqasynda karantın rejımin buzýdyń 28 myń jaǵdaıy anyqtalǵan. Onyń 4600 jaǵdaıy saýda ortalyqtarynda, dúkender men bazarlarda tirkelse, 1700 fakt meıramhanalar men basqa da tamaqtaný oryndarynda bolǵan.
«Qoǵamdyq tártipti baqylaý júrgizý barysynda polıtsııa qyzmetkerleri karantın rejıminiń óreskel buzylýynyń 15 myń jaǵdaıyn – toılar men eske alý sharalarynyń ótip jatqanyn, demalys oryndarynyń jumys istep turǵanyn anyqtady», - dedi Erlan Turǵymbaev.
Onyń málimetinshe buǵan deıin dári-dármek pen medıkamentterdiń zańsyz satylýynyń 933 faktisi tirkelgen. Zańsyz aınalymnan 98 myń medıtsınalyq apparat qaptamasy, jarty mıllıon maska, 41 myń dana medıtsınalyq qolǵap pen basqa da medıtsınalyq buıymdar tárkilengen. Polıtsııa bul isterge qatysty 605 adam jetkizilgen. Onyń 349-y – medıtsına salasynyń qyzmetkerleri bolyp otyr.
«Eskertýlerge qaramastan karantın rejımin buzyp ustalyp jatqandar bar. Máselen elordada qyrkúıektiń 25-nen 26-na qaraǵan túni jumys istep turǵan 4 túngi klýb anyqtaldy. Olardyń birinen ǵana tekserý kezinde 65 adam anyqtalyp, olardyń bári de ákimshilik jaýapkershilikke tartyldy. Dál osyndaı jaǵdaı Almatyda da tirkelip, ol qalada 5 túngi klýbtyń jumys istegeni belgili boldy. Olardyń bári de jabylyp, jaýapty adamdardyń bári de jazalandy», - dedi Erlan Turǵymbaev.
Eki aılyq dári-dármek qory jasaqtaldy
COVID-19 indetiniń órshý qaýpiniń yqtımaldyǵyna baılanysty dári-dármektiń eki aılyq qory jasalǵan. Bul týraly «SK-Farmatsııa» JShS basqarma tóraǵasy Erhat Esqalıev málim etti.
«Búginge deıin aımaqtar jalpy quny 16,6 mlrd teńge bolatyn qosymsha qajetti dári-dármekke ótinim berdi. 22 shildeden bastap biz búkil medıtsınalyq uıymda, ınfektsııalyq jáne provızorlyq statsıonarda dári-dármektiń bir aılyq qoryn qalyptastyrý týraly sheshimge kelgen edik. Bul shara statsıonarlarda qorlardy quryp, dári-dármek boıynsha qaýyrt qajettilikti jabýǵa kómektesedi», - dedi Erhan Esqalıev.
Onyń aıtýynsha ambýlatorııalyq deńgeıde beriletin dári-dármektiń tizimi de keńeıtilgen. Aýrýdy jeńil kóteretin azamattar emhanalardan ystyq túsiretin dáriler men antıkoagýlıanttardy ala alady.
«Búgingi kúni azaımaıtyn qaldyq boıynsha eki aılyq qor qalyptastyryldy. Quny 8,2 mlrd teńgege COVID-19 aýrýyna qarsy qajetti dári-dármektiń 44 túri satylyp alynýda. Ol bir aı boıy alty myń naýqasty statsıonarlarda emdeýge jetedi. Azaımaıtyn qaldyqtyń kólemi aımaqtardyń suranysyna qaramaı jınalǵanyn atap ótkim keledi. Koronavırýstyń ekinshi tolqyny týyndaǵan jaǵdaıda ol qajettilikti jaýyp beredi. Dári-dármek kólemi habtarda saqtalady», - dep atap ótti ol.
Óz kezeginde Indýstrııa jáne ınfraqurylymdyq damý mınıstri Beıbit Atamqulov medıtsına uıymdaryn medıtsınalyq qural-jabdyqtarymen jáne dári-dármekpen qamtamasyz etý boıynsha qandaı jumystar júrgizilip jatqanyn aıtyp berdi. Onyń sózine sensek medıtsınalyq maskalar óndiretin otandyq kásiporyndar táýlik saıyn 900 myń maska shyǵarady. Búgingi kúni qoımalarda 15 mln maska bar. Onyń ishinen 10 mln maska «SQ-Farmatsııa» JShS-na kelisim negizinde jetkizilýde. Sondaı-aq kásiporyndar taýardy jóneltýge daıyn. Al medıtsınalyq qolǵaptar óndirisi boıynsha kún saıyn 330 myń jup qolǵap shyǵarylady. Qoımalarda qazirgi kúni 7 mln jup qolǵap bar. Osy jyldyń qarashasynda qýaty táýligine 530 myń jupqa deıin ulǵaıtylady.
Búgingi tańda Nur-Sultan qalasynyń medıtsınalyq mekemelerine 129 ókpeni jasandy jeldetýdiń statsıonarlyq apparaty jetkizilgen. Óndiriste jáne stendtik synaqtarda 1 190 ÓJJ apparaty bar. Onyń 181-i jóneltýge daıyn. 1 qazannan bastap Almaty jáne Shymkent qalalaryna jetkizý josparlanyp otyr. Qalǵan apparattar osy jyldyń 10 qazanyna deıin elimizdiń 17 óńirindegi 297 aýrýhanaǵa jetkiziledi.
«Elimizdiń farmatsevtıka salasynyń 33 kompanııasy jylyna 3,9 mlrd tabletka men kapsýla, 922 dári preparatyn óndiredi. Pandemııanyń ekinshi tolqyny jaǵdaıynda farmatsevtıka salasyndaǵy kásiporyndar dárilerdiń qajetti bóligin qamtamasyz etýge daıyn», - dedi Beıbit Atamqulov.
Qazaqstanda sanıtarııalyq talaptar kúsheıtiledi
Úkimet músheleriniń baıandamasyn tyńdaǵan Premer-mınıstr Asqar Mamın elde koronavırýs ınfektsııasynyń qaıtadan órship ketpeýi úshin birqatar shara qabyldaýdy tapsyrdy.
«Jalpy eldegi sanıtarııalyq-epıdemıologııalyq jaǵdaı turaqtaldy. Vırýstyń reprodýktıvtik deńgeıi 0,93 qurap otyr. Bul qabyldanyp jatqan sharalardyń tıimdiligin kórsetedi. Degenmen álemde jáne birqatar shekara mańyndaǵy elderdegi epıdemııanyń turaqsyzdyǵyn eskerip, biz sanıtarııalyq talaptardy saqtaý sharalaryn kúsheıtýimiz qajet», - dedi Asqar Mamın.
Úkimet basshysy jaýapty mınıstrlikterge myna máselelerge nazar aýdarýdy tapsyrdy.
«Birinshiden, múddeli memlekettik organdar men óńirlerdiń ákimdikteri sanıtarııalyq-epıdemıologııalyq is-sharalardyń 100 paıyz daıyndyǵyn qamtamasyz etsin. Densaýlyq saqtaý mınıstrligi kóshpeli medıtsınalyq keshender men jedel járdem avtokólikterin, qajetti tehnıka men jabdyqty, jeke qorǵaný quraldaryn satyp alýyn qamtamasyz etip, olardy 15 qazan aıyna deıin óńirlerge berý boıynsha barlyq qajetti sharalardy qabyldasyn. Ekinshiden, Іshki ister mınıstrligi men Densaýlyq saqtaý mınıstrligi ákimdiktermen birge sanıtarııalyq talaptardyń saqtalýyn baqylaıtyn monıtorıng toptarynyń jumysyn kúsheıtsin», - dedi ol.
Asqar Mamın sonymen qatar sanıtarııalyq rejımdi buzýdyń kez kelgen jaǵdaıynyń jolyn kesý qajettigin eskertti.
«Úshinshiden, Densaýlyq saqtaý mınıstrliginiń Qazaqstanǵa keletin azamattardy sanıtarııalyq-karantındik baqylaýǵa alýdy kúsheıtý jónindegi usynystaryn Vedomstvoaralyq komıssııada qaraýdy tapsyramyn. Tórtinshiden, Densaýlyq saqtaý mınıstrligi, «SK-Farmatsııa» jáne ákimdiktermen birlesip, medıtsına uıymdarynda jáne dárihanalarda dárilik zattardyń jáne jeke qorǵaný quraldaryn bolýyn qamtamasyz etsin. Óńirlerde dárilik preparattardyń baǵalaryna baqylaý júrgizý qajet», - dep túıdi Premer-mınıstr.