Atyraýlyq jastar kıeli jerlerdi aralady
Atalmysh jobanyń maqsaty - týǵan jerimizdiń tarıxyn taný, tabıǵatyn jáne oblys aýmaǵyndaǵy tarıxı-mádenı eskertkishter men nysandardyń ereksheligin nasıhattaý.
Aıta keteıik, ekspedıtsııaǵa ólkemizdegi belsendi jastary men jýrnalıster qatysty.
Jylyoı - qazaq jerindegi munaı alynǵan alǵashqy ólke ǵana emes, kıeli jáne tarıhı mekenderi kóp aımaq. Osynda tabylǵan sarmat dáýirine tıesili «Altyn adam» - búginde óńirge at basyn burǵan qonaqtarǵa kórsetetin tanymal jádigerge aınaldy.
Ekspedıtsııa óz jumysyn «Qazaqstannyń kıeli jerleriniń geografııasy» tizimine engen Jylyoı aýdanyndaǵy «Aqmeshit» qorymynan bastady.
Ańyz boıynsha Beket baba jeti jerasty meshitin turǵyzǵan eken. Sonyń Mańǵystaý dalasyndaǵy Oǵylandy bıigindegi birin óziniń máńgilik mekeni etken. Al Jylyoıdaǵy Aqmeshitte Beket baba dúnıege kelgen.
Aqmeshit qorymy - XVIII-XX ǵasyrda Jylyoı aýdanyndaǵy Aqkıiztoǵaı aýylynyń 31 shaqyrym jerde ornalasqan. Bul ataqty dindar, aǵartýshy jáne sáýletshi Beket Myrzaǵululynyń (1750-1813 jj.) týyp-ósken jeri. Ol halyqtyń erekshe yqylasyna bólengen tulǵa. 1771-1774 jyldary Beket ata jerasty meshitin saldy, aǵartý, rýhanı jáne emshilik qyzmetpen aınalysty, balalardy oqytty. Munda Beket atanyń ákesi Myrzaǵul, anasy Jánııa jáne uly Toǵaı jerlengen.
Ekspedıtsııa múshelerin Aqmeshittegi «Beket ata» meshitiniń ımamy, Beket atanyń jetinshi urpaǵy Islamqajy Myrzabekuly qarsy aldy. Jol-jónekeı Embidegi ekinshi meshit bolyp tabylatyn Qulshan áýlıe meshitine soǵyp, duǵa baǵyshtady.
Qudyrettiń kúshimen erekshe qasıetke ıe bolǵan Beket atamyzdyń ózi «Aqmeshitke zııarat jasap kelýshiler jolaı jıenim Qulshan beıitine soǵyp, duǵa oqyp ótsin» dep ósıet qaldyrǵan eken. Qulshan áýlıe meshiti jeke-jeke eki bólmeden turady, onyń bireýine áýlıeniń ózi jerlengen.
1996 jyly salynǵan «Aqmeshit» qorymynyń shyraqshysy Islam Myrzabekuly quran oqyp, jastardy meshitke apardy. Ata-baba rýhyna Quran baǵyshtady. Onyń aıtýynsha, Aqmeshit rýhanı, tarıhı, dinı týrızm oshaǵyna aınalǵan. Ol 1970 jyldan bastap Beket atamyz týraly zertteý eńbekterin jazyp júrgenin aıtty. Bul jerge Iran men Reseıden jáne Qazaqstannyń túkpir-túkpirinen kelip zııarat etip, túnep ketedi. Beket atamyzdyń 2020 jyly ótetin 270 jyldyǵyna daıyndyq jumystary júrgizilip jatqanyn, sonymen qatar, jańa qonaq úıler, jol salynatynyn maqtanyshpen jetkizdi.
Atyraý qalalyq jastar resýrstyq ortalyǵynyń basshysy Serik Qadyrovtyń aıtýynsha, jastar tarıhı jerlerimizdiń qadir-qasıetin túsinip, osyndaı baılyqtarymyzdyń bar ekendigin bilýi kerek.
Abaı AQMURZIEV