Atyraýdaǵy sibir jarasy: Veterınarııalyq baqylaý osal emes pe
Sibir jarasynan 3 sıyr ólgen
Atyraý oblysy ákiminiń orynbasary Jasulan Bısembıevtiń aıtýynsha, atalǵan aýrýdyń anyqtalýyna baılanysty epızootııalyq sharalardy uıymdastyrý úshin jumys toby qurylǵan.
— Sibir jarasy aýrý anyqtalǵannan beri oblystyq sanıtarııalyq-epıdemıologııalyq baqylaý departamentiniń mamandary shahardaǵy bazarlar men túrli saýda núktelerinen, onyń ishinde et ónimderi saqtalatyn, satylatyn oryndardan, maldy soıý, tasymaldaý kezinde qoldanylatyn qural-jabdyqtardan, arnaýly jumys kıimderinen, soıylǵan maldyń ashasynan 700-den astam synama aldy. Synamalar bes mal bazaryndaǵy qasaphanalardan, topyraq quramynan, jem basqa da bıomaterıaldardan alynyp, 66 nysanda zertteý jumystary júrgizildi. Osy kezge deıin 44 taldaý qorytyndysy «teris» nátıje kórsetti. Taldaý jumysy áli jalǵasyp jatyr, — deıdi Jasulan Bısembıev.
Onyń deregine súıensek, veterınarııalyq baqylaý júrgizý úshin 4 qadaǵalaý beketi qoıyldy. Bul beketterde polıtsııa men veterınarııa mamandary tekserý júrgizýdi qolǵa alǵan.
— Mamandar maldyń juqpaly aýrýǵa qarsy egilgeni týraly qujatty tekserip, dene qyzýyn baqylaıdy. Máselen, 20-25 qarasha aralyǵynda soıýǵa mal ákele jatqan 30 kóliktiń qalaǵa kirýine tyıym salyndy. Óıtkeni bul kólikterdegi 838 usaq maldyń, 192 iri múıizdi qara men 16 jylqynyń tıisti qujattary tolyq bolmaı shyqty. Keıbir maldyń qulaǵyndaǵy syrǵasynyń nómiri óshe bastaǵan, keıbiriniń qujaty qate toltyrylǵan, — dep málim etti Jasulan Bısembıev.
Atyraýǵa aýrý mal BQO-dan ákelingen, onda da sibir jarasy oshaǵy tabyldy
Ákim orynbasarynyń málimetinshe, mal satatyn orynda 3 sıyr ólgen. Múıizdi iri qaranyń úsheýinen de sibir jarasy anyqtalǵan.
— Ólgen sıyrdyń ekeýi Batys Qazaqstan oblysynan, al, bireýi Atyraý oblysyndaǵy Qurmanǵazy aýdanynan ákelingen. Mamandar eki sıyrdyń ólimtiginen 2 ret synama alyp, zerthanalyq taldaý júrgizdi. Taldaý qorytyndysymen sibir jarasy anyqtalyp otyr. Úshinshi sıyr aýrýdy mal soıý pýnktinen juqtyrǵan bolýy múmkin, — dedi Jasulan Bısembıev.
Jalpy Atyraý qalasyna múıizdi iri qaranyń 80 paıyzy Batys Qazaqstan oblysynan tasymaldanady. Oblystyń aýdandarynan soıýǵa mal ákeletin kásipkerler bar.
Qarashanyń basynda sibir jarasy Batys Qazaqstan oblysynan da tabylǵan. Kaztalov aýdanynyń turǵyny túınemege shaldyǵyp, aýrýhanaǵa túsken. BQO sanıtarııalyq-epıdemıologııalyq baqylaý departamentinen málim etkendeı, naýqas sonyń aldynda ǵana iri qara maldy soıýǵa qatysqan.
Osyǵan baılanysty Qoshankól aýyldyq okrýgi ákiminiń sheshimimen aýrý oshaǵyna karantın qoıyldy. Onda veterınarııalyq-sanıtarııalyq is-sharalar kesheni júrgizilip, 22 qarasha kúni qorytyndy dezınfektsııa jasaldy. 26 qarasha kúni karantın toqtatyldy.
Veterınarııa basqarmasynyń málimetinshe, kúni búgin oblys aýmaǵynda epızootııalyq jaǵdaı birqalypty, tolyq baqylaýda.
Atyraý qalasyna sibir jarasy bar mal BQO-dan tasymaldanǵanyna veterınarııa basqarmasy bylaı dep jaýap qatty:
— Bıylǵy 21 qazan kúni Jańaqala aýdanynyń «Ǵabdýllın E.» sharýa qojalyǵynyń 10 bas iri qara maly Atyraý qalasyna shyǵarylǵan. Bul maldar sibir jarasy aýrýyna qarsy vaktsınatsııalanǵan. Maldy tıeý, tasymaldaý jáne 22-23 qazanda Atyraý qalasynda satyp, ótkizý kezinde eshqandaı aýrý belgileri bolmaǵan. Tórt túlik maldyń sibir jarasy aýrýynyń ınkýbatsııalyq kezeńi birneshe saǵattan bastap 14 kúnge jetedi. Osy negizde Atyraý qalasyndaǵy qarasanǵa shaldyqqan iri qara maldyń 12 qarashada soıylǵanyn eskere otyryp ol Batys Qazaqstan aýmaǵynda sibir jarasy qozdyrǵyshyn juqtyrýy múmkin emestigin habarlaımyz.
Karantın merzimi 8 jeltoqsanǵa deıin uzartyldy
Ólgen sıyrdan sibir jarasynyń anyqtalýyna baılanysty 20 qarashada «Asyl-Agro» sharýa qojalyǵynyń mal soıý pýnkti aýmaǵynda karantın engizildi. Kesheden bastap karantın merzimi 8 jeltoqsanǵa deıin uzartyldy.
Karantın talabyna sáıkes soıýǵa ákelinetin maldyń qujaty bolýy qajet. Biraq, muny eskergisi kelmeıtin kásipkerler bar. Sońǵy 5 kúnde satýǵa, soıýǵa mal ákelgen 19 kásipkerge aıyppul salyndy.
Sebep — maldyń qujaty tolyq emes nemese durys emes. Al, «Asyl-Agro» sharýa qojalyǵynyń mal soıý pýnktinde tolyq dızenfektsııalyq jumys júrgizilgen. Ony júrgizýge 10 maman tartylǵan.
— Karantın engizilgen aýmaqta veterınarlyq-sanıtarlyq sharalar qoldanystaǵy algorıtmge sáıkes qatań júrgizildi. Aýrý belgisi tabylǵan aýmaqta turǵan barlyq malǵa qaıtadan vaktsına salyndy. Maldyń keıbiri aýrý oshaǵynan taza aýmaqqa kóshirildi, — deıdi ákimniń orynbasary.
Veterınarlarǵa bir jyl buryn 42 kólik berilgen
Atyraý oblysy ákiminiń orynbasary Jasulan Bısembıevtiń aıtýynsha, veterınarııalyq qyzmet eki baǵytta júrgiziledi. Birinshisi — tórt túlikke vaktsınalaý júrgizetin veterınarlyq stansa. Bul qurylym jergilikti bıýdjet arqyly qarjylandyrylady.
Atyraý qalasy men 7 aýdanda veterınarııalyq stansalar bar. Bul stansalarda 70-ge jýyq maman jumys isteıdi. Byltyr jergilikti bıýdjet esebinen veterınarııalyq stansalar úshin 42 jańa avtokólik satyp alynǵan.
Máselen, Reseı Federatsııasyndaǵy Astrahan oblysymen shektesetin, ári aýyldyq okrýgi kóp Qurmanǵazy aýdanyna 12 kólik bólingen. Al, Qyzylqoǵaǵa — 6, Inder, Mahambet aýdandarynyń árqaısysyna 5, Atyraý qalasyna, Isataı men Jylyoı aýdanyna — 4, Maqat aýdanyna 2 kólikten berilgen.
Al, ekinshisi — veterınarııalyq baqylaý jáne qadaǵalaý júrgizetin oblystyq aýmaqtyq ınspektsııa. Ákim orynbasarynyń málimetinshe, sibir jarasy tirkelgen soń Astana men Batys Qazaqstan oblysynan qosymsha mamandar shaqyrtylǵan.
— Bıyl oblystyń sharýashylyq qurylymdary men jeke ıeliktegi tórt túlikti qaýipti aýrýlarǵa qarsy vaktsınalaý úshin 3 mln doza dári bólindi. Vaktsınalaýdy jergilikti veterınarııalyq stansanyń mamandary júrgizedi. Osy kezge deıin malǵa 2 mln 800 myń doza dári egildi, — deıdi Jasulan Bısembıev.
Eske sala ketelik, buǵan deıin Atyraýdaǵy mal bazarynda ólgen sıyrdan sibir jarasy anyqtalǵanyn habarlaǵan edik.
Keıin mal bazarynda jumys isteıtin bir adam aýrýhanaǵa túsip, odan aýrý belgisi rastaldy.
Al, keshe dárigerler qasaphana jumysshysy sibir jarasynyń jeńil túrin juqtyrǵanyn aıtty.