Atbasardaǵy sý tasqyny – fotoreportaj
Atbasar qalasy Astana qalasynan 230 shaqyrymnan astam qashyqtyqta ornalasqan. Atbasar aýdanynyń ortalyǵy – Atbasar qalasy. Buǵan «qala ma, aýdan ba» dep shatastyratyndar úshin toqtalyp otyrmyz. Eldi mekenniń kireberisinde Jabaı ózeni aǵyp jatyr eken. Bar qaýiptiń bastaýy da – osy ózen.
Atbasar aýdanynyń ákimi Amanbek Qaljanovtyń aıtýynsha, Jabaı ózeni deńgeıiniń kóterilýine birneshe sebep bar.
«Jabaı ózenine eki ózen kelip quıady. Toǵysatyn jeri – osy Atbasardyń tusy. Oǵan qardyń sýyn qosyńyz. Saldarynan sý qory molaıyp qarqyn ala bastaıdy. Ekinshiden, byltyr kúzde jaýyn-shashyn molynan túsip, jerdiń beti 1,5 metrge deıin qatyp qaldy. ıAǵnı, sýdyń topyraqqa sińý protsesine keri áser etti», - dedi aýdan basshysy.
Mundaı faktorlardy súzgiden ótkizgen jergilikti ákimdik sý tasqyny bolatynyn bilgen. Sáıkesinshe, erte qamdanyp, turǵyndardyń barlyǵyn qulaqtandyrǵan.
«10 sáýirde tańǵy saǵat 4:30-da qalanyń shetinde sazdan turǵyzylǵan 6 metrlik dambynyń 6 jerinen sý ótip ketti. Sebebi, ózen deńgeıi 6.10 metrden asty», - dedi A. Qaljanov.
Kópirdiń arǵy betindegi saıajaılar tolyǵymen sý astynda qalǵan. Tek shatyrlary ǵana qyltıyp kórinedi.
Oblystyq tótenshe jaǵdaılar departamentiń baspasóz qyzmetiniń málimetinshe, sý tasqynyna qarsy jumystarǵa Aqmola, Jambyl oblystarynyń TJD qutqarýshylary, M. Ǵabdýllın atyndaǵy Azamattyq qorǵaý akademııasynyń kýrsanttary, Ulttyq ulannyń áskerı qyzmetshileri jáne eriktilerden quralǵan barlyǵy 133 adam, 38 tehnıka jáne 10 motopompa jumyldyrylǵan. Turǵyndar evakýtsııalyq pýnktterge ornalastyrylǵan.
Aýdan ákimi jyl saıyn sý tasqyny qaýpi bolatyndyqtan keshendi jumystar jalǵasyp jatqanyn alǵa tartyp otyr.
«2019 jyldan bastap Jabaı ózeniniń túbin tazalaý jumystary jalǵasýda. Budan bólek, ózenniń shetterin retteýdi qolǵa alǵan edik. Bul jobanyń quny shamamen 20 mlrd teńgege teń. Ókinishke qaraı, memlekettik saraptama sońǵy tórt jyl boıy áli bir sheshimin tappaı keledi. Biz qol qýsyryp otyrmaı, jyl saıyn saz bógetti óz qolymyzben nyǵaıtyp kelemiz», - deıdi aýdan basshysy.
Aýdan ákimdigi ǵımaratyna kire bergenimizde kezek kútken adamdardy kózimiz tústi. Sóıtsek, úılerin sý basqan turǵyndar arnaıy komıssııaǵa qujattaryn tirkep jatyr eken.
Atbasar aýylyn 63 jyl qonys etken Natalıa Belozertsovanyń aıtýynsha, jyl saıyn sýdyń deńgeıi úıdiń irgetasyna deıin jetedi. Dese de, 2014, 2017 jyldary jáne bıyl sý úıdiń ishine deıin kirgen.
«Buǵan deıin úıimizdi sý basqanda ákimdik tarapynan tıisti qarajat bólinip, jóndeý jumystaryn júrgizdik. Bıyl da sondaı kómekten úmittimiz. Bala kezden qonys tepken qara shańyraqty tastap ketkimiz kelmeıdi. Baý-baqshamyz bar. Balalar da basqa úıge qonys aýdarǵysy joq», - deıdi zeınetker.
Belgili bolǵandaı, 2017 jyly sý astynda qalǵan úılerdiń turǵyndaryn kóshirý maqsatynda 5 qabatty úıdiń qurylysy bastalǵan. Búginde kópshiligi sonda turyp jatyr. Kóshýge nıet tanytpaǵan 87 úı ıeleri bıyl taǵy sý astynda qalyp otyr.
Oljas esimdi turǵyn da jańa kópqabatty turǵyn úıge kóshkisi kelmeıdi.
«Esepteýimshe, jańa úıden bir bólmeli páter beriledi. Jubaıym, úsh balam bar. Sondyqtan bizge tarlyq etedi. Jer úıdi satyp qaýipsiz baspana alaıyn deseń, bári aqshaǵa kep tireledi. Satamyn dep qoıamyn, bul úıdi kim alady? Jaman bolsa da ómir súrýge yńǵaıly. Baqsham bar. Qys boıy kókónis satyp almaımyz. Ákimdik bógetter salyp, úıimizdi endi sý baspaıdy degen senimdemiz», - deıdi ol.
Bir ańǵarǵanymyz, turǵyndar da úreı joq. Buǵan deıin eki joıqyn sý tasqynynyń bastan ótkizgendikten be eken, «etteri úırenip» ketken sııaqty. Dese de, jurtshylyqtyń sabyrlyǵymen másele sheshilmeıdi. Atbasarlyqtardyń quzyrly organdar bóget salý isin myqtap qolǵa alsa eken degen jalǵyz tilegi bar.