«Atajurtym degen jas órken» - baspasózge sholý
***
«Egemen Qazaqstan» gazetiniń jazýynsha, keshe Májilistegi Úkimet saǵatynda elimizdegi týrızm salasyn damytý perspektıvalary jaıynda QR Premer-Mınıstriniń orynbasary - Indýstrııa jáne jańa tehnologııalar mınıstri Áset Isekeshev baıandady. «Týrızm álemdik ekonomıkada mańyzdy rólge ıe. Dúnıejúzindegi árbir 11-shi jumys orny týrızm arqyly qurylǵan. Álemdik ІJÓ-de týrızmniń úlesi 9,4%-dy quraıdy, bul tıisinshe, 6,8 trln. AQSh dollaryn kórsetedi. Týrızm - jumys oryndaryn qurý, tómen jáne orta biliktiligi bar qyzmetkerlerdi jumyspen qamtý, ekonomıkany jan-jaqty damytý degen sóz. Ol áleýmettik-ekonomıkalyq damýdyń mańyzdy qozǵaltqyshy da bolyp tabylady. Bir ǵana mysal keltireıin. Máselen, qajetti zańnamalyq sharalar men salyqtyq jeńildikterdiń qabyldanýynyń arqasynda Túrkııanyń ІJÓ-sine týrızmniń qosqan úlesi 10,9 paıyzdy jáne 2 mln. jumys ornyn quraǵan eken. Al Birikken Arab Ámirlikteriniń ishki jalpy ónimine týrızmniń qosqan úlesi - 14,3 paıyz. Bul eldegi jumys ornynyń sany 383 myń oryndy quraıdy», dedi óz sózinde Á.Isekeshev. Onyń aıtýynsha, qazirgi tańda Qazaqstannyń týrıstik ındýstrııasynyń qarqyndy damýyna birqatar máseleler kedergi keltirip otyr eken. Máselen, bul salanyń óristeýine týrıstik qyzmet qunynyń joǵary bolýy, týrızm ınfraqurylymynyń bolmaýy, kórsetiletin qyzmet dárejesiniń tómendigi, vıza júıesi men kóshi-qon tártibiniń kúrdeliligi, sondaı-aq, charterlik áýe tasymalyna qatysty problemalar qıyndyq týǵyzyp otyrǵan kórinedi. Osy máseleni arqaý etken maqala «Týrıstik tartymdylyqty arttyrý jolynda» degen taqyryppen kópshilik nazaryna usynylyp otyr.
Osy basylymda «Atajurtym degen jas órken» atty maqala jarııalandy. Jylda 22-26 maýsym aralyǵynda Qazaqstannyń bir óńirinde (oblysta) «Qazaqstan - atajurtym, qasıetim - ana tilim» atalatyn halyqaralyq oqýshylar olımpıadasy ótip kele jatqanyna bıyl on ekinshi jyl. Bul ne qylǵan olımpıada? Shet elde turatyn qazaq dıasporasynyń perzentterine arnalǵan pándik olımpıada. «Taqyrybynan aıqulaqtanyp turǵandaı basty ólshem - qazaq tili, tarıhy, ádebıeti. Basta dup-durys uıymdastyrylǵan áreket. Obaly ne, olımpıada áýelde - ultty súıgen azamattardyń oılasyp-aq jasaǵan jaqsy dúnıesi. Qazaq keleshegine degen janashyrlyq bar»,- dep jazady «Egemen Qazaqstan» gazeti. Bul janashyrlyqtyń týý bastaýynda N.Á.Nazarbaevtyń 1996 jylǵy syrtta júrgen qazaq dıasporasy týraly ókimi jatady. Keleshekti oılaı berilgen ókim edi. 1998 jyly Qazaqstan Respýblıkasy úkimeti Prezıdent N.Á.Nazarbaevtyń ókimin júzege asyrý maqsatynda arnaıy qaýly aldy. Jalpaq qazaq tilimen aıtqanda, bul ıgi shara kezinde tarydaı shashyrap ketip, elge jete almaı, saǵynyshtan sartap bolyp syrttap tirshilik keship júrgen baýyrlarymyzdyń balalaryn jylda jazǵa salym Qazaqstanǵa shaqyryp «Qazaqstan - atajurtym, qasıetim - ana tilim» atalatyn halyqaralyq olımpıadaǵa qatystyrý.
***
«Ana tili» gazetiniń sońǵy sanynda «Qorǵansyz qalǵan qorǵandar» degen maqala jarııalandy. Qazaq dalasynda osy kúnge deıin saqtalǵan arheologııalyq eskertkishterdiń kópshiligi bizdiń ata-babalarymyz jerlengen qorymdar. Qorǵandardy qoparý ońaı dúnıe emes, asa qajettilik bolmasa aldymyzdaǵy aǵa ǵalymdarymyz bul iske barmaǵan. «Sońǵy jyldary ata-babalarymyz jerlengen eski qorymdardy jappaı qazý, bizdiń eskertkishterimizdiń qadirin bilmeıtin bógde etnos ókilderiniń kóptep enýi kóne dáýirdiń eskertkishine degen sakraldi kózqarasty múlde ózgertip jibergen syńaıly. Arheologııalyq áýestenýshilikpen júrgizilgen qazba jumystarynan keıin nebir tarıhı qundylyqtarymyz ashyq aspan astynda ashyq-shashyq kúıinde qashanǵa deıin jata bermek?» - dep jazady basylym.
***
«Jas qazaq» gazetiniń sońǵy sanynda « El - búginshil, meniki - erteń úshin...» degen taqyryppen belgili teatr synshysy Áshirbek Syǵaımen aradaǵy suhbat basyldy. «Qundylyqtar ózgerip jatyr. Eń basty qundylyq aqshaǵa aınaldy. Bala kúnimizde qulaǵymyzǵa sińip ósken uıat, ar, ıman degen izgi qasıetter aqshanyń jolynda taptalyp qala beretin boldy. Oǵan eshkim tań qalmaıdy, qalypty jaǵdaıdaı qabyldaıdy. Qandaı jolmen bolsa da qarpyp aqsha taýyp qalý birinshi orynǵa shyqty. Balalarymyzdy aldymen soǵan úıretemiz. Óıtkeni aqshasyz kún joq. Ómirdiń máni aqshamen ólshenedi. Qymbat kólik miný, jaqsy turmys qurý, vıllalar salý, baı jigitke turmysqa shyǵý, bolmasa qolynda qyzmeti bar qaltaly adamnyń qyzyna quda túsý degen syndy ishki esep eselenip ósip keledi. Barlyǵymyz dúnıe-múliktiń qulyna aınalyp bara jatyrmyz. Tipti jigitterimizdiń ózi migitke aınalyp, ózine jaıly, jyly oryn izdeıtin dárejege jetti. Osynyń barlyǵy qazaqtyń saltynda, minezinde bar ma edi? Er bala boıjetkenge súıeý bolatyn. Al boıjetken baılyǵy bolmasa da, azamattyń jigittigine, márttigine, jomarttyǵyna toqtaıtyn. Osy minezder qaıda qazir? Atam zamannan kele jatqan ulttyq minez-qulqymyzdaǵy izgi ıirimder jutań tartyp, materıaldyq qundylyqtarǵa degen ólermendik seziminiń kóleńkesinde kómeski tartyp qalyp qoıǵany jıi oılantady»,-deıdi Áshirbek Syǵaı.
***
«Ekspress-K» basylymynda «Gore lıýkovoe» atty materıal berilgen. Qaraǵandyda eki jasar Marııa Fedotova anasynyń kózinshe tereńdigi tórt metr kárizdik qudyqqa túsip ketken. Atap aıtqanda, qudyqtyń beti shirigen taqtaımen ǵana jabylǵan kórinedi. Abyroı bolǵanda, qudyqtyń ishi kárizdik sýǵa toly bolǵandyqtan, bala jaraqat almaǵan. Esterińizge sala keteıik, 2012 jyly Temirtaýda tórt jastaǵy bala kárizdik qubyrǵa qulap, ajal qushqan bolatyn. Osydan keıin Qaraǵandy oblysynyń ákimi barlyq qudyqtardy ınspektsııalaýǵa tapsyrma bergen bolatyn.