«Atameken» mamandary kásipkerlerdiń jazasyn óteý merzimin monetızatsııalaýdy surady
Sarapshylar kásipkerlerge qatysty bas bostandyǵynan aıyrý ǵana emes, keltirilgen zalaldyń eselengen aıyppuldary qoldanylýy kerek dep sanaıdy. Alaıda, mundaı artyqshylyq qazir ýákiletti adamdarǵa qatysty qoldanylady.
Ulttyq kásipkerler palatasy qylmystyq zańnamany damytýdyń ári qaraıǵy qadamdarynyń biri – bas bostandyǵynan aıyrýdy birden qoldanbaı, oǵan balama retinde basqa jaza túrlerin qoldanýdy kózdeıdi. Sonymen qatar, ekonomıkalyq resýrstardy zańsyz shoǵyrlandyrýǵa qarsy is-qımyl jónindegi vedomstvoaralyq komıssııa memleketke zańsyz aktıvterdi qaıtarý quraldarynyń biri retinde birneshe aıyppul salý ınstıtýtyn keńeıtý boıynsha zańnamalyq túzetýlerdi qoldady.
«Qylmystyq zań, eger kásipker óz erkimen keltirgen zalaldy ótese, ony bas bostandyǵynan aıyrý sııaqty jaza sharalaryn qospaǵanda, keltirilgen zalaldy óteýge jáne jaǵymsyz saldardy azaıtýǵa baǵyttalýy kerek. Kóp jaǵdaıda sotqa deıingi tergeý barysynda shekteý sharalaryna baılanysty (shottardy buǵattaý, qujattamany alý jáne t.b.) kásipkerlik sýbektileriniń qyzmeti toqtatylady, Al aıyptaý úkimi shyǵarylǵannan keıin is júzinde toqtatylady. Bul jalpy qazaqstandyq bıznestiń damýyna keri áserin tıgizedi», – dedi Erbol Óstemirov.
Spıker qazirgi kezde kináli adam keltirilgen moraldyq zalaldy ótegen jaǵdaıda bas bostandyǵynan aıyrýdy boldyrmaý múmkindigi qarastyrylǵanyn atap ótti. Alaıda, bul tártip bıznes sýbektilerine qatysty ekonomıkalyq qylmystar úshin ǵana qoldanylady.
«Sondyqtan biz kásipkerler úshin ekonomıkalyq quqyq buzýshylyqtar boıynsha ǵana emes, sonymen qatar bıznes-qoǵamdastyq ókili kináli dep tanylǵan basqa da qylmystyq quqyq buzýshylyqtar boıynsha balama jaza engizýdi usynamyz. Biraq jábirlenýshige keltirilgen zalaldy erikti túrde óteý shartymen ǵana iske asyrý kerek. Eger bapta bas bostandyǵynan aıyrýdan basqa jazanyń balama túrleri kórsetilmese, onda olardy kásipkerlik sýbektileri úshin bólek qarastyrý kerek», – dep tolyqtyrdy spıker.
Spıkerdiń aıtýynsha, osyndaı mehanızm memlekettik fýnktsııalardy oryndaýǵa ýákilettik berilgen adamdar, olarǵa teńestirilgen adamdar, laýazymdy adamdar, sondaı-aq jaýapty memlekettik laýazymdy atqaratyn adamdarǵa qatysty qoldanylady.
«Mysaly, siz ózińizge senip tapsyrylǵan basqa bireýdiń múlkin ıemdenip alsańyz nemese ysyrap etseńiz, onda 2 jyldan 7 jylǵa deıingi merzimge bas bostandyǵyn shekteý nemese múlikti tárkileýmen birdeı merzimge bas bostandyǵynan aıyrý jazasy qarastyrylǵan. Alaıda, eger bul áreketti memlekettik fýnktsııalardy oryndaýǵa ýákilettik berilgen adam jasaǵan bolsa, onda oǵan urlanǵan múliktiń mólsherine on-jıyrma ese aıyppul salynady nemese múlki tárkilenip, belgili bir laýazymdardy atqarý nemese belgili bir qyzmetpen aınalysý quqyǵynan ómir boıyna aıyra otyryp, 2 jyldan 7 jylǵa deıingi merzimge bas bostandyǵynan aıyrylady», – dep atap ótti «Atameken»UKP tóraǵasynyń orynbasary.
Osyǵan uqsas tásilderdi kásipkerlik sýbektileri úshin – bıznes sýbektilerine qatysty neǵurlym keń qoldanylatyn baptarda eselengen mólsherde (úsh eselengen mólsherge deıin) aıyppul nemese bas bostandyǵynan aıyrý kózdeý usynylyp otyr.