Ata Zań - turaqtylyq kepili

ASTANA. QazAqparat - «Daǵdarystar jeńýdi úıretedi. Sondyqtan qazir turaqtylyqtyń quny arta túsýde. Turaqty ekonomıka, turaqty saıasat, turaqty qoǵam - biz árqashan ustanyp kele jatqan baǵdar osy».

Elbasy N.Á.Nazarbaev Táýelsizdik kúnindegi merekelik saltanatta osylaı degen bolatyn. Prezıdent muny tekke aıtqan joq. Basqa-basqa, al Qazaqstan úshin turaqtylyqtyń mán-mańyzy erekshe, dep jazady «Aıqyn» gazeti búgingi sanynda.

«Biz qazaq mal baqqan elmiz, eshkimge soqtyqpaı jaı jatqan elmiz, basymyzdan qut-bereke qashpasyn dep, jerimizdiń shetin jaý baspasyn dep, naızaǵa úki taqqan elmiz. Eshbir dushpan basynbaǵan elmiz, basymyzdan sóz asyrmaǵan elmiz, dostyqty saqtaı bilgen elmiz, dám-tuzdy aqtaı bilgen elmiz» dep Qaz daýysty Qazybek bı aıtqandaı, Qazaq handyǵynyń irgesi qalan­ǵannan beri taǵdyrdyń qanshama teperishin, jaýgershilik zamandy, ashtyq pen repressııa zulmat­taryna toly aýmaly-tókpeli kezeńderdi bastan keshti. Táýel­sizdiktiń arqasynda talaı belesti baǵyndyrdyq. Qazaqstandyq el basqarý úlgisi, ekonomıkany kó­terip, daǵdarystan alyp shyǵý tásili qaı elge bolsa da úlgi bo­larlyq jaǵdaıǵa jettik. Qazirgi tańda Qazaqstan álemdik saıasatta, ekonomıkada, ózge de salalarda ózindik orny men aıbyndy kúshi bar memleketke aınaldy. Kóp­te­gen halyqaralyq uıymdardyń múshesi. Osynyń barlyǵy Kon­stı­týtsııamyzdy qabyldap, mem­le­kettigimizdi nyǵaıtýdyń arqa­synda múmkin bolyp otyr. Tá­ýel­sizdiktiń alǵashqy sátinen mem­lekettik saıasattyń bastapqy negizi retinde damýdyń demokra­tııalyq baǵytyn tańdaǵan bizdiń respýblıkamyz Elbasy bastaǵan sara jolymen ilgeri jyljyp kele jatyr. Alǵashqyda balama­-ly negizde saılaý ótkizýdiń tetigi qoldanyldy, azamattardyń ne­gizgi quqyqtary men bostan­dyq­tary, saıası plıýralızm, aqparat bostandyǵy, etnostar men kon­fes­sııalar teńdigi qaǵıdattary bekitildi. Egemendiktiń alǵashqy kúnderinen bastap turaqty jáne ornyqty damýdy nyǵaıtý joly boıynsha salmaqty qadam ja­saldy. Budan keıingi kezeńde «Al­dymen - ekonomıka, sodan soń - saıasat» degen qaǵıdat basshylyq­qa alyndy.

Elbasy «Ult jospary - qa­zaqstandyq armanǵa bastaıtyn jol» atty baǵdarlamalyq maqa­lasynda: - Bizdiń elimiz óziniń ta­bysty damý modelimen turaq­tylyqtyń, beıbitshilik pen ke­li­simniń qanshalyqty mańyzdy ekenin kórsetti, - dep atap ótken bolatyn. Turaqtylyq jolynda jalpyhalyqtyq referendým ót­kizildi. Sol arqyly qoldanys­taǵy Konstıtýtsııamyzdyń qa­byl­danýy el ómirindegi eń ma­ńyzdy sheshim boldy. Bul - Qa­zaq­stan memleketi men qoǵamy­nyń barlyq tirshilik salalaryn retteıtin negizgi quqyqtyq qujat. Konstıtýtsııamyz qoldanylǵaly beri elde birde-bir saıası daǵda­rysqa ushyrasqan joq, kezdesken kúrmeýli máseleler Ata zań sheń-berinde sheshilip keledi.

Turaqtylyqty qamtamasyz ete­tin mańyzdy tetik - prezı­denttik ınstıtýt. Ata zańǵa sáı­kes, respýblıka Prezıdenti ha­lyq tutastyǵy men memlekettik bıliktiń, Konstıtýtsııanyń myz­ǵymastyǵynyń, adamdar men aza­mattardyń quqyqtary men bos­tan­dyqtarynyń nyshany jáne kepili bolyp tabylady, sondaı-aq, memlekettik bıliktiń barlyq tarmaqtarynyń kelisimdi jumys isteýin jáne bılik organdary­­-nyń halyqtyń aldyndaǵy jaýap­ker­shiligin qamtamasyz etedi. So­ny­men qatar, Memleket basshy­sy­nyń ýákilettilikteri­niń keń aýqym­dy bolýy basqa­rý­dyń bi­rizdiligin, sheshimderdiń ut­qyr­lyǵyn jáne el damýyndaǵy daǵ­darysty jáne ótpeli sátterde bar­lyq memlekettik resýrstardy jumyldyrý múmkindigin qamta­­ma­syz etti. Munyń aıqyn dáleli - jalpyhalyqtyq qoldaýǵa jáne álemdik tanymaldylyqqa ıe bol­ǵan el Prezıdenti N.Á.Nazar­baevtyń bútkil saıası qyzmeti desek qa­telespeımiz. 

Qazaqstandaǵy halyqtyń po­lıetnostyq qurylymy jaǵda­ıyn­da turaqtylyq pen azamat­-tyq beıbitshilikti saqtaý úshin ulttyq saıasat pen dinı senimderi ártúrli adamdardyń arasyn­­daǵy toleranttylyq máseleleri eleýli mańyz alady. Prezıdent ultaralyq kelisim bizdiń basty qundylyǵymyz ekenin qaıta-qaı­ta atap kórsetip keledi. Sa­rab­dal ulttyq saıasat júrgizýdiń arqasynda ultaralyq jáne kon­fessııaaralyq tatýlyqtyń or­nyǵýyna, ulttyq-rýhanı jań­ǵy­rý men elimizdegi barlyq etnostardyń teń quqyly damýyna keń jol ashty.

Qazaqstanda 18 konfessııa atynan ókildik etetin 3 myńnan astam dinı birlestik bar. Mem­le­kettiń bul máseledegi naqty usta­nymy - rýhanı tárbıe salasy qazaqstandyqtardyń dinı qu­qyqtary men bostandyqtaryn tolyǵymen júzege asyrý min­deti­ne saı bolýy tıis. Memleket bas­shysynyń bastamasymen quryl­ǵan Qazaqstan halqy assambleıa­sy - ultaralyq beıbitshilik pen kelisimdi qamtamasyz etý fýnk­tsııasyn oryndaıtyn tıimdi tu­raq­tandyrýshy ınstıtýt bolyp otyr. 

Ýaqtyly qabyldanǵan shara­lardyń arqasynda respýblıka sońǵy jıyrma jyl ishindegi álem­dik ekonomıkalyq daǵda­rystyń saldaryna urynbady. Qoǵamdy turaqtandyrýda Máń­gilik el jáne «Uly dala eli» tu­jyrymdamalaryn iske asyrý­dyń mańyzy zor. Qazaqstanda ulttar birligi men qoǵamdyq ke­lisimdi nyǵaıtýǵa, patrıotızmge tárbıe­leýge baǵyttalǵan bul baǵ­dar­la­malar - eldegi turaqtylyq pen ornyqty damýdy qamtama­syz etýdiń naqty kepili, rýhanı qoz­ǵaýshy kúshi ekenin el-jurt kórip otyr.

Ult josparyn iske asyrý maq­satynda «Indýstrııalandyrý já­ne ekonomıkalyq ósim» re­for­masynyń aıasynda ótken jy­ly 30 zań men 289 zańǵa qatysty ak­tiler qabyldandy. Bıyl 152 nor­matıvtik quqyqtyq aktiler, onyń ishinde 2 kodeks pen 4 zań ázir­lenip, qabyldanatyn bolady.
Elimizde 120-ǵa jýyq mektepte úshtildi bilim berý júzege asy­ry­lýda. 1 qyrkúıekten bastap eldiń barlyq mektepterinde 1-sy­nyp­tar úshin bastaýysh mekteptiń 24 oqý baǵdarlamasy, negizgi mek­tep jáne joǵary synyptar mek­tebiniń 84 oqý baǵdarlamasy ázir­lendi. 22 ádistemelik qural men jalpy bilim berý mektepteriniń muǵalimderi úshin 31 usynym daıyndaldy.

«100 naqty qadam» Ult jos­pary aıasynda birlik pen birtek­tilikti qalyptastyrý maqsattary qoıylǵan. Búginde osy baǵytta 33 normatıvtik akt qabyldandy. Parlament deńgeıinde 5 iri zańǵa qol qoıyldy. Memleket basshy­synyń 5 Jarlyǵy men Úkimettiń 12 qaýlysy qabyldandy jáne so­lardyń bári búginde júzege asy­rylýda.

2015 jyldyń sońynda Pre­zıdent Nursultan Nazarbaev Máń­gilik el jalpyulttyq pa­trıottyq ıdeıasynyń qundy­lyq­tary negizinde qazaqstandyq birtektilik pen birlikti nyǵaıtý jáne damytý tujyrymdamasyn bekitken bolatyn. Máńgilik el jańa qazaqstandyq patrıotızm­di nyǵaıtýǵa jáne damytýǵa ba­ǵyttalǵan. Elimizde bılik ınstı­týttary turǵyndarmen tolyqqandy ózara qarym-qatynas ja­saýǵa múmkindik beretin memle­kettik basqarý júıesi qurylýda. 

Ata zańymyzdyń basty kóz­deıtin nysany - adam jáne onyń ómiri, quqyqtary men bostan­dyqtary. Negizgi zańymyz táýel­siz Qazaqstannyń qoǵamdyq jáne memlekettik qurylysynyń irgeli qaǵıdattaryn bekitip, demokra­tııalyq ınstıtýttardyń damýyna qýat berdi. Bir sózben túıindeıtin bolsaq, Konstıtýtsııa - Qazaqstan azamattarynyń birligine, teńdi­gi­ne kepildik beretin, sondaı-aq, barlyq bılik tarmaqtarynyń qyzmetine baǵyt berip otyratyn negizgi qujat.