Ata-baba amanatyna adal bolsaq deımiz – «úzdik aýyl ákimi» Juban Jumaǵalıev
- Juban Turaruly, memlekettik qyzmetke qalaı keldiń, aldymen osyǵan toqtalsań?
- 2010 jyly mektepti támamdaǵannan keıin Batys Qazaqstan oblysy ınjenerlik-tehnologııalyq kolledjiniń elektrmen qamtamasyz etý fakýltetine grantqa oqýǵa tústim. Kolledjde bilim ala júrip, Oral qalasyna qarasty Zachagan kenti ákimi apparatynda mashyqtanýdan ótip, memlekettik qyzmetke beıimim bar ekendigin bildim. Úsh jyldan keıin arnaýly orta bilim dıplomymen A.Baıtursynov atyndaǵy №10 jalpy orta bilim beretin mektepke elektrık qyzmetine qabyldandym. Degenmen qoǵam men memleket múddesine qyzmet etýdi maqsat etip qoıyp, 2013 jyly 30 qazan kúni armanym oryndalyp, 60 myńǵa jýyq halqy bar úlken kent sanalatyn Zachagan kenti ákimi apparatynda jetekshi maman laýazymyna taǵaıyndaldym. Qyzmet baspaldaqtarym osylaı bastaldy. Bes jylǵa jýyq ýaqyt boıy osy mekemede abattandyrý bóliminiń jetekshi mamany, bas mamany retinde turǵyndarmen tyǵyz baılanysta jumys istedim. Kent aýmaǵyn abattandyrý, kógaldandyrý, jol ınfraqurylymyn damytýǵa óz úlesimdi qostym.
Keıin «Oral qalasynyń turǵyn úı-kommýnaldyq sharýashylyǵy» memlekettik mekemesinde bas maman, sektor meńgerýshisi bolyp, biliktiligim men tájirıbemdi jetildire tústim.
2020 jyldyń 13 sáýirinde Oral qalasy ákiminiń qaýlysyna sáıkes Derkól kenti ákimi apparaty qaıta qurylǵan bolatyn. «Memlekettik basqarý jáne ózin ózi basqarý» QR zańyna sáıkes jergilikti qoǵamdastyqtyń kelisimi boıynsha qurylymdyq shtaty bekitilip, sol jyly ákim laýazymyna taǵaıyndaldym.
- Memlekettik qyzmetshige artylar júk kóp, ol jóninde ne aıtar ediń? Memleket basshysy men el senimin aqtaý úshin ne qajet dep oılaısyń?
- Eń aldymen ata-baba amanatyna adal bolyp, ultqa qııanat jasamaı, halyq senimin aqtaýdan asqan abyroı joq der edim. Bul jolda jalǵan aqparat jarǵa jyǵady. Bylaısha aıtqanda, kelgen turǵyndardy bos sózben shyǵaryp salmaı, bar kúsh-jigerimizben el amanatyn oryndaı bilsek, maqsattyń oryndalǵany. Árıne, kóptegen másele laýazymdaǵy adamǵa emes, basqa da faktorlarǵa nemese qarajatqa tireledi. Menińshe, jumys barysynda, halyqpen kezdeskende kóterilgen máselelerdi úshke bólip, jospar qurý kerek. ıAǵnı shuǵyl oryndaýdy talap etetin nemese aǵymdaǵy jumystar, jyl ishinde oryndalatyn jáne uzaq merzimdi kerek qylatyn máseleler. Josparǵa sáıkes ýaqyty bekitilip, sol máseleler naqty oryndalǵan jaǵdaıda ǵana el seniminen shyǵa alasyń.
Ultymyz ben tilimizge degen jańashyrlyq qasıet ata belinen, ana sútinen qanymyzǵa darıdy. Osy eki qasıet boıynda bar adam adaldyq, ádildik pen qarapaıymdylyqty, joǵary jaýapkershilikti ushtastyryp, anyq jáne naqty sheshim qabyldaı alady dep sanaımyn.
- Oralǵa qarasty iri kentterdiń biri – Derkóldiń qazirgi jaı-kúıi, basty máseleleri, bolashaǵy týraly ne aıtar ediń?
- 2020 jyldyń 1 shildesinen bastap kúni búginge deıin kent ákimi apparatymen atqarylǵan jumystar az emes.
Sonyń eń bastylaryna toqtalsaq, ár eldi mekenniń ekonomıkalyq jáne áleýmettik damýyndaǵy basty krıterıılerdiń biri – jol ınfraqurylymy. Salystyrý úshin myna derekti keltirelik, 2020 jyldyń birinshi jartyjyldyǵyndaǵy málimet boıynsha kentte qatqyl tabandy joldardyń uzyndyǵy 44,3 km bolsa, qazir 68,57 kılometrge jetti. ıAǵnı 24,27 km nemese 54,8 paıyzǵa artty. Sol sekildi jaıaý júrginshilerdiń qaýipsizdigin qamtamasyz etý – basty mindetterdiń biri. Osy kezeńde 10,9 km jaıaý júrginshiler joly salyndy. Bul 2020 jylǵy kórsetkishpen salystyrǵanda, 29,4 paıyzǵa artyq. Jaıaý júrginshiler joly jańadan boı kótergen «Saryarqa» shaǵynaýdany kóshelerine ornatyldy.
Kezdesýlerde kóterilgen ózekti máselelerdiń biri – aıaldama beketteri men balalar oıyn alańdaryn ornatý. Osy maqsatta 2020-2022 jyldary kent aýmaǵynda 34 aıaldama pavılony men 12 balalar oıyn alańy paıdalanýǵa berildi. Sondaı-aq ınvestıtsııalyq jobalar negizinde 19 kásipkerlik jáne 4 áleýmettik (balabaqsha) nysan salyndy. Barlyq nysandar boıynsha shamamen 1 mlrd 794 mln teńge ınvestıtsııa tartyldy. Bulardyń basym kópshiligi «Saryarqa» jáne «Kókjıek» shaǵynaýdandarynda iske qosyldy.
Búginmen shektelmeı, bolashaqty oılaǵan asa mańyzdy. Osy oraıda 5 kópqabatty úıdiń aýla aýmaǵyn abattandyrý, 5 keshendi sport jáne balalar oıyn alańyn salý, 4 eldi mekenniń kirme joldaryn jaryqtandyrý, jalpy uzyndyǵy 13 km 12 kóshe jolyn qaıta qurý josparda tur. Kúni búgin 5 kópqabatty úıdiń aýla aýmaǵyn abattandyrýǵa konkýrstyq rásimder júrgizilýde. 7 kılometrden astam 4 kósheni qaıta qurý boıynsha qurylys-montaj jumystary bastaldy. Bul jumystar 2024 jyly aıaqtalmaqshy.
- Juban, óz áriptesterińniń arasynan oza shaýyp, respýblıka boıynsha «QR úzdik aýyl ákimi» atanǵan ekensiń, ony da aıtyp ótseń?
- Memleket basshysynyń «Ádiletti memleket. Birtutas ult. Berekeli qoǵam» atty Joldaýyn memlekettik qyzmetshiler arasynda keńinen nasıhattaý maqsatynda ótken jyly «Jyldyń úzdik aýyl ákimi» respýblıkalyq baıqaýynda baq synadym. Bıyl sonyń qorytyndysy shyǵyp, mamyr aıynda «QR úzdik aýyl ákimi» tósbelgisimen marapattaldym. Baıqaý sharty boıynsha laýazymǵa kelgen sátten bastap kent ekonomıkasy men ınfraqurylymyn kóterýde atqarylǵan jumystar men josparlar týraly baıandama jazdym. Árıne, halyq ıgiligi úshin jasalǵan jumystar bir ǵana memlekettik qyzmetkerdiń eńbegi emes. Osy ýaqyt aralyǵynda aýyl turǵyndary ıdeıalarymen bólisse, sol oı-jospardy júzege asyrýda shahar basshysy men qala ákimdiginiń derbes bólimderi jáne Derkól kenti ákimi apparaty qoldaý kórsetti. Munyń bári birlese atqarǵan jumystyń jemisi dep bilemin. Qoryta aıtqanda, «Jumyla kótergen júk jeńil» demekshi, barsha qoldaýshylar men kent jańashyrlaryna alǵysymdy bildirgim keledi.
- Ózińdi Ekinshi dúnıejúzilik soǵysta erlikpen qaza tapqan ataqty aqyn ári batyr Abdolla Jumaǵalıevtiń týysy ekenińdi bilemiz. Bul jóninde ne aıtar ediń?
- Iá, jalyndaǵan qazaq aqyny, Ekinshi dúnıejúzilik soǵysta jaýdyń bir vzvodymen jalǵyz shaıqasyp, sheginbeı, úıdiń shatyryna bekinip alyp, órt ishinde erlikpen kóz jumǵan Abdolla Jumaǵalıevtiń nemere inisi bolamyn. Atamnyń qaharmandyǵy jóninde alǵash Qasym Amanjolovtyń «Aqyn ólimi týraly ańyz» degen poemasynan oqydym. Abdolla atamnyń namysyn bermeı, erlikpen qaza tapqany týraly naqty dáleldiń biri – bólimshe komandıri, ofıtser V.Grıgorevtiń «Qaharman qalamger» atty maıdan gazetine joldaǵan maqalasy. Soǵystan keıin Qazaqstan Jazýshylar odaǵy men respýblıka jurtshylyǵy 1960 jáne 1965 jyldary Abdolla Jumaǵalıevti Keńes Odaǵynyń Batyry ataǵyna usynǵan, biraq ol da aıaqsyz qaldy. Shyn mánisinde atam «Halyq qaharmany» ataǵyna laıyqty batyr der edim. Ata erligi – urpaqqa ónege!
- Áńgimeńe rahmet! Memlekettik qyzmet jolynda tabystar tileımin.