Astanada salynyp jatqan lokomotıv qurastyratyn jańa zaýyt jylyna 100 teplovoz shyǵaratyn bolady
Osy klasterdiң aıasyndaғy taңdaýly jobalardyң қatarynda taıaý ýaқytta iske қosylatyn «Evolution» үlgisindegi teplovozdardy құrastyratyn zaýyt ta bar. Jaңa zaýyttyң maңyzdylyғy jөninde «Қazaқstan temir joly» kompanııasyna қarasty «Lokomotıv» AҚ prezıdenti Қadyl Talasbekovten alғan sұhbatymyzdy nazarlaryңyzғa ұsynamyz.
- Қadyl Sekenұly, Astanada salynyp jatқan lokomotıv құrastyratyn zaýyt қashan ashylady? Osy zamanaýı jobanyң ınvestorlary kimder?
- Teplovoz құrastyratyn zaýyt Astana қalasynyң arnaıy ekonomıkalyқ aımaғynyң ındýstrııalyқ parki aýmaғynda boı kөterýde. Zaýyttyң құrylysyna arnap bөlingen jer teliminiң jalpy aýmaғy - 35 gektardan asady. Zaýyttyң bas jobasynda қajetti ınfraқұrylymdarymen onyң negizgi әri қosalқy ғımarattaryn jәne құrylymdaryn salý қarastyrylғan. Bүginde құrylys tolyғymen aıaқtalyp keledi. Zaýytty aldaғy shilde aıynyң basynda iske қosý josparlanýda, al 2009 jyldyң soңyna taman temir joldarғa alғashқy lokomotıv jiberiledi. Zaýyttyң tolyқ jobalyқ қýaty jaıly aıtatyn bolsaқ, jylyna 100 magıstraldyқ teplovozdar shyғarylatyn bolady. Teplovozdardyң jobasyn Қazaқstannyң temir joldaryna arnalғan GOST-tar men standarttarғa jәne tehnıkalyқ talaptarғa sәıkes «General Electric» kompanııasy jasady. Salynyp jatқan zaýytttyң bazasynda sondaı-aқ, manevrli teplovozdardy құrastyratyn tehnıkany da meңgerý kөzdelip otyr. Қazir jobany «General Electric» kompanııasymen birlesip pysyқtap jatyrmyz.
- Jaңa zaýyt Қazaқstannyң temir joldaryndaғy jyljymaly құramғa degen tapshylyқty joıýғa қanshalyқty үles қosa alady? Zaýyttyң өnimderi eksportқa baғdarlanғan ba?
- Қazirgi kezde elimizde tasymal kөleminiң birtindep azaıý үderisi baıқalýda, sondyқtan da әzirge lokomotıvterdiң bәlendeı tapshylyғy da joқ. Degenmen, biz «қystyң қamyn jazda oıla», degen қaғıdany қataң basshylyққa alyp osy bastan lokomotıv parkin jaңartý mәselesin қarastyryp jatyrmyz. Biz, sondaı-aқ ekonomıkalyқ jaғdaı tұraқtana bastaғasyn tasymaldaý kөlemi bұrynғy қalpyna қaıtyp keletinine, tipti onyң ұlғaıatynyna senimdimiz. Sondyқtan erteң kesh bolmasy үshin lokomotıvterge degen sұranysty tolyқ қanaғattandyrýғa daıyn bolýymyz kerek. Bұl rette biz tek elimizdiң ishindegi sұranystyң ornyn toltyryp қana қoımaı, sonymen қatar TMD jәne taıaý shet elderdiң naryғyna da shyғýdy kөzdep otyrmyz. Bүginde kөrshi elderdiң temir jol әkimshilerimen yқpaldastyқty odan әri tereңdetý mәselesi pysyқtalyp jatyr. Қazirdiң өzinde tasymaldaýmen aınalysatyn kәsiporyndardan jaңa lokomotıvterdi satyp alý jәne jalғa alý jөninde ұsynystar tүsip jatyr, mұndaı ұsynystar sheteldik әriptesterimizdiң tarapynan da kөptep kelýde. Osylarғa kөz jүgirte otyryp, aldaғy ýaқytta otandyқ lokomotıvterge sұranys meılinshe artatynyn baғamdaýғa bolady.
- Zaýyt zamanaýı lokomotıvterdi құrastyratyndyқtan, olarғa servıstik қyzmet kөrsetetin depolardyң jaғdaıy қalaı? Bұlar zaman talabyna jaýap bere ala ma?
- Өte oryndy sұraқ. Biraқ dәl қazir zaýytta құrastyrylatyn lokomotıvterge қandaı kәsiporyndar servıstik қyzmet kөrsetetinin naқty boljap aıtý, sondaı-aқ olardyң tehnıkalyқ jaraқtandyrylýyna baғa berý қıyndaý. Servıstik қyzmet kөrsetý boıynsha қyzmetter taýarlardy, jұmystardy, kөrsetiletin қyzmetterdi memlekettik satyp alý salasyndaғy Қazaқstan Respýblıkasynyң қoldanystaғy zaңyna sәıkes jүzege asyrylatyn bolady. Biraқ қazirdiң өzinde ozyқ tehnologııalar boıynsha құrastyrylғan lokomotıvter үshin қyzmet tүrlerin ұsynýshylarғa eң қatal talaptar қoıylyp otyr. Bұl lokomotıvterdi jөndeıtin jәne servıstik қyzmet kөrsetetin қoldanystaғy kәsiporyndarғa құrylymdaryn қaıta jabdyқtaý jөninde oılanýғa, al osyndaı қyzmetterdi jetkizýshilerge eң joғary talaptarғa jaýap beretin zamanaýı өnerkәsipterdi damytýғa tүrtki bolady.
- Daғdarys jaғdaıynda halyқty eңbekpen қamtý negizgi basymdyқtardyң biri bolyp otyr. Zaýyt iske қosylғan kezde қansha jұmys orny ashylady?
- Zaýytta қyzý eңbek bastalғan kezde onyң shtattyқ құramy 700-ge jýyқ mamandy құraıtyn bolady. Olardyң ishinde sandyқ baғdarlamalyқ basқarýdaғy stanoktardyң operatorlary, kөp salaly stanokshylar, mehanıkalyқ құrastyrý jұmystarynyң ұstalary, dәnekerleýshiler, kөpirli krandardy basқarýshylar jәne kөptegen basқa da mamandar bolady. Bıyl 272 mamandy jұmyspen қamtý josparlanyp otyr. Jұmysshylardy қabyldaý jәne daıyndaý өndiristi iske қosý kestesine baılanysty jүzege asyrylady. Қazir zaýytқa jұmysқa ornalasқysy keletin azamattardan tүıindemeler қabyldanyp jatyr. Osy ýaқytқa deıin әrtүrli sala mamandarynan 1300-den astam tүıindeme men anketalar tүsti. Құjattardy tapsyrý kezinde әrbir kandıdatpen aldyn ala sұhbat jүrgiziledi. Al kandıdatýralar boıynsha soңғy sheshimdi «Қazaқstan temir joly» kompanııasy, «Lokomotıv» AҚ men «Lokomotiv-leasing» JShS-nyң өkilderinen құralғan attestatsııalyқ komıssııa қabyldaıtyn bolady.
- «Lokomotıv» AҚ lokomotıv jınaқtaý zaýytyna eң jaқsy ataý қoıýғa baıқaý jarııalaғanyn bilemiz. Zaýyttyң ataýyna қatysty қandaı da bir ortaқ toқtamғa keldiңizder me?
- Iә, rasymen de «Қazaқstan temir joly» kompanııasy basshylyғynyң tapsyrmasyn oryndaý maқsatynda «Lokomotıv» AҚ tarapynan 2009 jylғy mamyrdyң 4-inde teplovoz құrastyrý zaýytynyң eң jaқsy ataýyna baıқaý jarııalanғan bolatyn. Baıқaýғa қatysamyn deýshilerge jaңa өndiristiң tұjyrymdamasyna sәıkes keletindeı, zaýytқa ataý қoıýғa өz nұsқalaryn jiberý ұsynyldy. Қatysýshylardyң tarapynan 60-tan astam ataýdyң nұsқasy kelip tүsti. Olardyң ishinde «Қazaқstan teplovoz zaýyty», «Temir tұlpar» sııaқty ataýlar bar. Baıқaýғa temirjolshylar, jýrnalıster, oқytýshylar, құrylysshylar, zeınetkerler, mınıstrlikter men vedomstvolardyң қyzmetkerleri қatysty. Al mamyrdyң 16-synan bastap «Lokomotıv» AҚ-nyң derbes saıtynda eң үzdik ataýғa daýys berý jүrdi. Өkinishke қaraı, dәl қazir zaýytқa myna ataý taңdap alyndy dep dөp basyp aıta almaımyn, өıtkeni, baıқaýdyң nәtıjesi әli shyғarylғan joқ. Naқty sheshim jaқynda belgili bolady.
- Әңgimeңizge rahmet!