Astanada atqarýshy organdar 32,3 mlrd teńgeni negizsiz jumsaǵan
Aýdıt nátıjesinde mynalar anyqtaldy:
- bıýdjettik kredıtteýge baǵyttalǵan bıýdjettik baǵdarlamalarǵa qarjylyq-ekonomıkalyq negizdemelerdi sapasyz ázirleý, sondaı-aq olar boıynsha qajetti saraptamalardyń bolmaýy;- bıýdjettik kredıtter boıynsha josparlanǵan áserlerge qol jetkizýdi jáne olardyń Astananyń áleýmettik-ekonomıkalyq damýyna áserin baǵalaý boıynsha júıeli jumystyń bolmaýy;
- kredıttik qarajattyń qaıtarylmaýynyń joǵary táýekelderi, ataýlylyq, negizdilik, tıimdilik qaǵıdattaryn buzylýy;
- bıýdjettik kredıtteý protsesterin uıymdastyrýda jergilikti atqarýshy organdardaǵy tsıfrlandyrýdyń tómen deńgeıi jáne t.b.
Aýdıtorlyq is-sharanyń qorytyndysy boıynsha 32,3 mlrd teńgege qarjylyq buzýshylyqtar, 50,3 mlrd teńgege tıimsiz josparlaý, 1,5 mlrd teńgege tıimsiz paıdalaný anyqtaldy. Yqtımal qarjylyq shyǵyndar 32,5 mlrd teńgege baǵalanyp otyr. 160 rásimdik buzýshylyq jáne 12 júıelik kemshilik anyqtaldy.
Bıyl 25 shildede tekserý komıssııasy Astana qalasy máslıhatynyń depýtattarynyń qatysýymen aýdıt nátıjeleri boıynsha otyrys ótkizdi.
Esterińizge sala keteıik, ótken jyldyń qazan aıynda Joǵary aýdıtorlyq palata memlekettik, memleket kepildik bergen boryshty, sondaı-aq kvazımemlekettik sektordyń jekelegen sýbektileri boryshynyń basqarylýyna memlekettik aýdıt júrgizdi.
Aýdıt barysynda sońǵy 5 jylda jergilikti atqarýshy organdardyń jalpy boryshy 2,5 ese ulǵaıǵany anyqtaldy. Bul rette ony baqylaýdyń tıimdiligi tómen, bul óńirlerdiń kredıtorlar aldyndaǵy óz mindettemelerin oryndaı almaýynyń edáýir táýekelin týdyrady.
Máselen, QR UEM jetkizgen qaryz alý lımıtteri (kiristiń 10%-nan aspaıdy) jekelegen jaǵdaılarda saqtalmaıdy. Jergilikti atqarýshy organdar boryshyn basqarý retsiz jáne formaldy túrde júzege asyrylady. Jumyspen qamtý jáne turǵyn úı qurylysynyń baǵdarlamalyq maqsattaryn qospaǵanda, qaryz alý sheńberinde qoıylǵan mindetter júıeli negizde qadaǵalanbaıdy. Qaryz alýdyń áserin baǵalaý da júrgizilmeıdi. Qarjy mınıstrliginiń bul saladaǵy fýnktsııalary tek eseptik aqparatty jınaýmen shekteledi, bul óńirlerdegi boryshtyq júktemeni shekteý jóninde aldyn ala sharalar qabyldaýǵa múmkindik bermeıdi.
Osyǵan baılanysty oblystardyń, respýblıkalyq mańyzy bar qalalardyń jáne elordanyń tekserý komıssııalaryna Joǵary aýdıtorlyq palataǵa qorytyndylaryn usyna otyryp, jergilikti jerlerde tıisti aýdıtter júrgizý tapsyryldy.
Anyqtama retinde: tekserý komıssııalary óz qyzmetin basqa memlekettik aýdıt organdaryna táýelsiz júzege asyrady. Olar jergilikti bıýdjet qarajaty esebinen qarjylandyrylady jáne óz jumysynda tıisti oblystyń nemese qalanyń máslıhatyna esep beredi.