Astana Club sarapshylary Eýrazııanyń basty 10 syn-qaterin jarııalady
Atalmysh zertteý jumysyna iri BAQ pen halyqaralyq ınstıtýttar jáne memleket kóshbasshylary pikirine qulaq asatyn 40-qa jýyq sarapshy men saıasatkerler qatysty. Budan bólek, 70 elden 1100–den astam kásibı mamandary saýalnamaǵa tartylǵan.
Shara uıymdastyrýshylarynyń habarlaýynsha, negizgi syn-qaterler qataryna saýda soǵysy, zymyran-ıadrolyq jarysy, jańa tehnologııalar salasynda basyp ozý kúresteri engen.
Kórsetilgen málimetterge sáıkes, 2020 jyly Eýrazııanyń eń basty syn-qaterleri reıtıngine mynadaı máseleler endi:
2020 jyly AQSh-taǵy prezıdenttik saılaýdan keıingi ahýal
AQSh-tyń qazirgi prezıdenti Donald Tramp jańa merzimge qaıta saılaný naýqanyn bastap ketti. Alaıda qarsylastary ony ımpıchmentpen qorqytýda. Álemniń jetekshi derjavasynyń saıası damýyndaǵy belgisizdik búkil Eýrazııa úshin eleýli syn-qaterge aınalýy múmkin.
Jahandyq ekonomıkalyq quldyraý
Dúnıejúzine yqpal etetin kezekti ekonomıkalyq daǵdarys damýshy elderde ekonomıkalyq másele saldarynan oryn alýy múmkin. Damyp kele jatqan naryqtarda kapıtaldyń ketýinen valıýta baǵamy quldyrap, saldarynan kompanııalardyń qaryzǵa batýy kúsheıip, jahandyq daǵdarys oryn alýy múmkin boljanýda.
AQSh pen Qytaı teketiresiniń ýshyǵýy
AQSh pen Qytaı arasyndaǵy teketirestiń kúsheıý qaýpi byltyrǵy reıtıngte de kósh bastaǵan edi. Bul másele 2020 jyly da ózekti bolyp qala beredi. Vashıngton men Beıjiń shıelenisin tolyqqandy strategııalyq qarsylyq dep ataýǵa bolady.
Jahandyq qarýlaný jarysynyń jańa kezeńi
2019 jyly qyrǵı-qabaqty báseńdetýde mańyzdy bolǵan Jaqyn jáne orta qashyqtyqtaǵy zymyrandardy joıý jónindegi kelisiminiń kúshin joıǵanyna kýá boldyq. 2020 jyly búkil álem strategııalyq qarý salasyndaǵy «oıyn erejeleriniń» jappaı joıylý yqtımaldylyǵyna tap bolady.
Tehnologııalyq ústemdik jarysynyń údeýi
Tehnologııalyq keńistiktiń geosaıası segmentatsııasy aıqyn bola túsedi. Qytaılyq Huawei jáne ZTE kompanııalarynyń mysaldaryn IT-ónimderdi ótkizý naryǵyn aımaqtandyrý tetigi dep qarastyrýǵa bolady.
Iranǵa qarsy áskerı soǵys
ıAdrolyq kelisimdi joıý Iran tóńiregindegi qarama-qaıshylyqtardyń odan ári ýshyǵýyna ulasýy múmkin. Irannyń geosaıası qarsylastarymen teketiresi kıberkeńistikke keńinen taralýy múmkin. Bul jaǵdaı Taıaý Shyǵystaǵy búkil qaýipsizdik júıesin qysymda ustaıdy.
Koreı túbegindegi ıadrolyq daǵdarys
Soltústik Koreıanyń beıbit kelisimge kelý men AQSh-pen qarym-qatynasyn qalpyna keltirý qadamdary baıaý qarqynmen júrýde. Qos tarap arasyndaǵy kelispeýshilikter artqan saıyn kelisimderdiń qurdymǵa ketý qaýpi kúsheıedi. Jaǵdaıdyń ýshyǵýyna 2020 jylǵy AQSh-taǵy prezıdent saılaýynan keıingi ahýal yqpal etýi múmkin.
Terrorızmniń jańa tolqyny
DAISh-tyń talqandalǵanyna qaramastan, terrorıstik toptar damýyn toqtatpaı, áreket etý aýqymyn keńeıtýde. Jalǵyz ózi kúres uıymdastyrǵandardyń qatary da kóbeıýde. Budan bólek, musylmandar men mıgranttar ózge konfessııalardyń terrorızmi men «aq» terrorızm atalǵan toptardyń qurbany bolyp otyr.
Agressıvti ultshyldyq pen popýlızm tolqyny
Popýlızmdi saılaý úderisine aınaldyrý jáne saıasatkerlerdiń kúrdeli máselelerdi ońaı sheshýge degen nıeti áleýmettik qaqtyǵystardy kúsheıtedi, sondaı-aq etnıkalyq jáne dinı arazdyq qaýpin týdyrady.
Klımattyń ózgerýinen týyndaıtyn aýqymdy máseleler
Іri derjavalar arasyndaǵy kıkiljińder men kelispeýshilikter 2020 jyly klımattyń ózgerýine qarsy kúresti túbegeıli toqtatý qaýpin týdyryp otyr. Bul basqa memleketterdiń ulttyq múddeni jeleý etken ózimshildik saıasatyn júrgizýin jeńildetedi.
Aıta keteıik, 11-12 qarasha kúnderi «Nazarbaev Ortalyǵynda» álemniń jetekshi dıplomattary men saıasatkerleriniń jáne sarapshylarynyń basyn biriktirgen «Astana Klýbynyń» besinshi otyrysy ótýde. Mereıtoılyq otyrys taqyryby «Úlken Eýrazııa: jahandyq yntymaqtastyqtyń jańa qurylymy jolynda» dep atalady.
Kezekti basqosýǵa álemniń 23 memleketinen geosaıasat, ekonomıka men halyqaralyq qatynastar salasynyń mańdaıaldy sarapshylary retinde moıyndalǵan 50-den astam halyqaralyq spıker qatysady. Qurmetti meımandardyń qatarynda - 3 burynǵy memleket basshysy, 5 eks-premer-mınıstr, 10 mınıstr jáne 1 Nobel syılyǵynyń laýreaty bar. Forýmǵa qatysatyn sarapshylardyń geografııasy keń. Atap aıtsaq, AQSh, Ispanııa, Italııa, Reseı, Japonııa, Serbııa, Aýstrııa, Norvegııa, Qytaı, Úndistan, Belgııa, Aýǵanstan, Shvetsııa, Portýgalııa, Ońtústik Koreıa, Egıpet, Bangladesh, Slovenııa, Qyrǵyzstan, Iran, Ulybrıtanııa, Pákistan elderi bar.
«Astana klýby» otyrystarynyń bir bóligi «Chatham house» erejelerine sáıkes ótedi. Bul talqylaýdyń jabyq sıpatta ótýin saqtaıdy jáne Eýrazııa men álemniń eń ózekti máseleleriniń ótkir ári ashyq talqylanýyna múmkindik beredi.