Ashat Qaınarbekov: Otalǵan ormandy qalpyna keltirý – ońaı sharýa emes
Jaza – 4 AEK-ten bas bostandyǵynan aıyrýǵa deıin
Komıtet basshysy óz sózinde aǵashtardy zańsyz kesý sebepteriniń biri – quqyq buzýshylarǵa qoıylatyn jaýapkershiliktiń tómen ekenin atap ótti. Budan bylaı Ekologııa mınıstrliginiń bastamasymen Qylmystyq jáne ákimshilik kodeksterge engizilgen ózgeristerden keıin jasyl jelekti ruqsatsyz keskender qatań jazalanady.
«Buǵan deıin Qyzyl kitapqa engen ósimdikti zaqymdaǵany úshin 4 AEK kóleminde aıyppul salynǵan bolatyn. Qazir, eger bireý sırek kezdesetin aǵashtarǵa zııan keltirse, oǵan 500 AEK-ke deıin, al joıǵan jaǵdaıda 1000 AEK-ke deıin aıyppul salynady. Bul orman zańnamasyn buzýdan keltirilgen zııannyń mólsherin esepteý úshin bazalyq mólsherlemelerge ózgerister engizilgennen keıin múmkin boldy», - dep atap ótti Ashat Qaınarbekov.
Sonymen qatar Ákimshilik quqyq buzýshylyq týraly kodekske de ózgerister engizilgen. Oǵan sáıkes memlekettik orman qory aýmaǵynda aǵashty zańsyz keskeni úshin eń joǵary jaza 100 AEK-ke deıin, al zalal mólsherine qalaı 1000 AEK-ke deıin quraıdy. Eger erekshe qorǵalatyn tabıǵı aýmaqtarda ósetin aǵashtar kesilse – zańsyz «óndirý» tárkilenip, 500 AEK-ke deıin aıyppul salynady.
«Eger zalal 100 AEK-ten assa, onda bul jerde Qylmystyq kodekstiń normalary qoldanylady. Bul jaǵdaıda maksımaldy jaýapkershilik 45 táýlikke deıin qamaýǵa alynýy múmkin», - dep atap ótti vedomstvo basshysy.
Eldi mekender aýmaǵynda aǵashtardy qorǵaý máselesi jergilikti atqarýshy organdardyń quzyretine jatatynyna qaramastan, Ekologııa mınıstrligi jalpy respýblıka boıynsha ósimdikterge zııan keltirýge qarsy memlekettik organ retinde qalalar nemese eldi mekender sheginde ósetin aǵashtar men butalardy zańsyz keskeni, joıǵany jáne zaqymdaǵany úshin jaýapkershilikti qataıtýǵa qatysty bazalyq stavkalarǵa tolyqtyrýlar engizýge bastamashylyq jasady.
Aǵashtardy qandaı jaǵdaıda kesýge ruqsat etiledi?
Ashat Qaınarbekovtyń aıtýynsha, aǵashtardy kesýge ruqsat etilgen jáne tipti josparlanǵan jaǵdaılar da bar. Alaıda ol úshin arnaıy ruqsat qajet.
«Árbir óńirde orman ıelenýshileri bar. Olarǵa: ákimdikterdiń orman mekemeleri, ulttyq parkter, erekshe qorǵalatyn tabıǵı aýmaqtary jatady. Kesýge jatatyn aǵashtardyń kólemin osy mekemeler anyqtaıdy. Bul aǵashtar sanatyna óli, álsiregen jáne pisken ekpeler nemese órtten keıingi aǵashtar jatady. Olar orman aýrýlaryn týdyryp, saý aǵashtarǵa qaýip tóndiredi. Sondyqtan olardy ýaqtyly alyp tastap otyrý kerek. Sonymen qatar, qoqystanǵan orman órtterin sóndirýdiń qıyndaýyna jáne onyń úlken aýmaqtarǵa taralýyna, kóliktiń ótýine kedergi keltirýi qaýpi bar. Bul orman órtterin sóndirý kezinde de kedergi bolýy múmkin», - dedi komıtet tóraǵasy.
Onyń málimetteri boıynsha, orman ıelenýshiler óz derekterin obektige shyǵatyn jáne usynylǵan málimetterdi qaıta tekseretin oblystyq orman sharýashylyǵy jáne janýarlar dúnıesi aýmaqtyq ınspektsııasyna usynady. Osydan keıin ekologııalyq saraptama júrgizilip, komıtet osy aǵashtardy kesýge ruqsat beredi.
«Kesý úshin bir kólem anyqtalatyn, al is júzinde kólem asyp ketetin jaǵdaılar bolady. Bul zańsyz kesýge de qatysty. Lımıttiń asyp ketkenin kórý úshin bizge kosmomonıtorıng kómektesedi. Biz aı saıyn kórsetkishterdi «Qazaqstan ǵarysh sapary» kompanııasymen salystyramyz. Eger zań buzýshylyqty kórsek, onda quqyq qorǵaý organdarymen jumys isteımiz, zalaldy anyqtaımyz», - dedi Ashat Qaınarbekov.
Maqsat – Qazaqstannyń ormandy aýmaǵyn 5%-ǵa deıin ulǵaıtý
Qazir Qazaqstannyń ormandylyq deńgeıi 4,8%-dy quraıdy. Endigi kezekte 2030 jylǵa deıin bul kórsetkishti 5%- ǵa deıin jetkizý josparlanǵan.
«Atalǵan kórsetkishke jetý úshin az ǵana qadam qalǵandaı bolýy múmkin. Alaıda eldiń aýqymdylyǵyn eskere otyryp, bul úshin úlken jumys kútip turǵanyn eskerýimiz kerek. Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaevtyń elde 2 mlrd aǵash otyrǵyzý jónindegi tapsyrmasy bul mindetti oryndaýǵa yqpal etetini sózsiz. Qazir ormandardy molyqtyrý men orman ósirýdiń keshendi jospary ázirlendi, ár óńir óz kórsetkishterin usyndy. Bizdiń mınıstrlik janynan jumys toby quryldy, ol oblystardyń josparlaryn zerdeleıdi. Sodan keıin olar Úkimettiń qaraýyna jiberiledi», - dep atap ótti Ashat Qaınarbekov.
Komıtet basshysy bul kóp eńbekti qajet etetin jumys ekenin aıtady. Sózine sensek, aǵash egý jáne ony ósirý jumystarynyń aldynda orman daqyldary qoryna keshendi taldaý jasalady. Qansha aǵash otyrǵyzý qajet, qajetti tehnıkanyń sany anyqtalady, topyraqtyń sapalyq kórsetkishteri, orman tuqymy bazasynyń obektilerine taldaý, tuqym qoryna taldaý júrgiziledi.
«Jalpy, biz jyl saıyn 60 myń gektar alqapqa aǵash egemiz. Aldaǵy kezeńde kólem alǵa qoıylǵan mindetterdi eskere otyryp ulǵaıtylady», - dep tolyqtyrdy vedomstvo basshysy.
Sonymen qatar, ótken Úkimettiń keńeıtilgen otyrysynda el Prezıdenti «Jasyl Qazaqstan» jobasyn ázirleýdi tapsyrǵan edi. Ol sondaı-aq aýqymdy kógaldandyrýdyń mańyzdylyǵyn atap ótken. Ashat Qaınarbekov bul bastama tabıǵı-klımattyq jaǵdaılarǵa mýltıplıkatıvti áser etedi dep sanaıdy.
Olar tabıǵatty bala kezinen baǵalaı bastaıdy
Ashat Qaınarbekovtyń pikirinshe, ekologııalyq mádenıet tómen bolǵandyqtan zańbuzýshylar tabıǵatqa qasaqana zııan keltiredi. Sonymen birge ol tárbıeni ekologııalyq mádenıettiń mańyzdy quramdas bóligi dep sanaıdy.
«Mundaı faktilerdi joıý, aǵashtardy zańsyz kesýdiń aldyn alý úshin jaýapkershilikti kúsheıtý jáne aıyppuldardyń ósýi mańyzdy ról atqarady. Alaıda bul jolda eń mańyz qadam – ekomádenıetti qalyptastyrý men erte jastan tárbıeli bilim berý», - dep túıindedi sózin komıtet basshysy.