«Arystan» mamandandyrylǵan lıtseıine 10 jyl toldy
On jyl buryn «Nursultan Nazarbaevtyń bilim berý qory» Qoǵamdyq qorynyń qamqorlyǵy aıasynda QR UǴA akademıgi, pedagogıka ǵylymdarynyń doktory Dınara Qulybaevanyń basshylyǵymen elimizdegi aldyńǵy qatarly, ınnovatsııalyq jáne úlgili mekteptiń birine aınalǵan erekshe mektep quryldy.
Mereıtoıǵa jáne lıtseıdiń toǵyzynshy túlek ushyrýyna arnalǵan merekelik is-sharaǵa Qamqorlyq keńes tóraǵasy Tımýr Qulybaev, Qoǵamdyq qor dırektorynyń birinshi orynbasary Svetlana Mýrzabekova, general-maıor Vladımır Týzıkov jáne taǵy basqalar qatysty.
Búgingi tańda «Arystan» mamandandyrylǵan lıtseıi áskerı baǵytqa ıe bilim berý mekemesi jáne kóptegen daryndy jasóspirimderdiń armany. Onda 9-11-synyptar boıynsha Qazaqstannyń barlyq óńirinen kelgen 240 bozbala bilim alýda. Úzdikterdiń úzdigi ǵana oqýǵa qabyldanady, bir orynǵa 10-12 adam saıysqa túsedi.
Birneshe jyl buryn QR Tuńǵysh Prezıdenti – Elbasy Nursultan Nazarbaev «Arystan» lıtseıin elimizdegi áskerı beıindegi orta oqý oryndarynyń úzdiginiń biri retinde atap, joǵary baǵa berdi: «Bul lıtseı memlekettik emes, jeke qarajat esebinen qurylǵandyǵyn eskersek, erekshe oqý orny. Lıtseıge oqýǵa túsý úshin az qamtylǵan jáne kópbalaly otbasylardan kelgen balalarǵa basymdyq beriledi. Lıtseıge konkýrstan ótý arqyly úzdik oqýshylar túsedi, keıin olar elimiz ben álemniń jetekshi ýnısersıtetterinde oqyp bilim alady. Mundaı oqý oryndarynda keleshek kóshbasshylar tárbıelendi», -delingen habarlamada.
Bilim berý kesheni Іle Alataýynyń kórikti baýraıynda ornalasqan, onda arystandyqtar qaıyrymdylyq negizde bilim alady. Lıtseı Qamqorlyq keńesiniń demeýshilik qarjysy men Nursultan Nazarbaevtyń bilim berý qorynan qarjylandyrylady.
«Arystan» lıtseıiniń bastyǵy general-maıor, pedagogıka ǵylymdarynyń doktory, professor Sábıt Taýlanov óz tárbıelenýshileriniń jetistikterin maqtanyshpen atap kórsetedi: «Bizdiń basty mindetimiz – lıtseılikter boıynda tabandy, joǵary mádenıet, shynaıy eljandylyq pen azamattyq borysh sezimin qalyptastyrý. Arystandyq túlekter Qazaqstan, Reseı, Ýkraına, Belarýs, AQSh, Túrkııa, Qytaı joǵary áskerı oqý oryndarynda oqýlaryn jalǵastyrady. Alǵashqy jyldar túlekteri búgingi tańda Qazaqstannyń áleýetti qurylymdary bólimderi men bólimshelerinde áskerı qyzmetter atqarýda jáne olardyń barlyǵy da lıtseı abyroıyn joǵary ustaıdy. Lıtseıdiń oqý qyzmetindegi tabystary halyqaralyq deńgeıde de óz baǵasyn alýda»,-dedi.
Arasynda pedagogıka ǵylymdarynyń doktory jáne PhD doktor, ǵylym kandıdattary, sheber-pedagogtar men zertteýshi-pedagogtar, halyqaralyq olımpıadalar men respýblıkalyq konkýrstarǵa qatysýshylar, sondaı-aq zapastaǵy jıyrma jeti ofıtser bar joǵary bilikti oqytýshylar men tárbıelenýshilerdiń jolǵa qoıylǵan jumysynyń arqasynda lıtseıde bilim berýdiń joǵary deńgeıine qol jetkizilip otyr. Olardyń barlyǵy óz bilimderi, ómirlik jáne áskerı tájirıbelerimen bólise otyryp, balalarǵa kómegin aıamaıdy.
«Eger túlekterimizdiń ǵylymı jobalarymen tanysqan bolsańyzdar, súısine qaıran qalar edińizder. Keıde tipti bar-joǵy 15-17 jasar lıtseıliktiń qalaı qyzyqty, saýatty, keleshekke ıe mazmundy oı tujyrymyna tańdanbasqa sharań qalmaıdy. Olardyń ǵylymı jobalary kishigirim ǵylymı eńbekke tatıdy. Bul oıshyl da saýatty pedagog pen tanyp-bilýge umtylǵan lıtseılik tandemniń arqasynda múmkin bolǵan nárse. Al jalpy alǵanda bul «Arystan» qoltańbasy, – deıdi Sábıt Taýlanov.
Oqý semestrler boıynsha júredi, jylyna eki márte kanıkýl beriledi. Lıtseılikterdiń kúni boı atqaratyn sharýalary jazylyp qoıylǵan: kúnniń birinshi jartysynda – oqý, al ekinshi jartysynda – ózin-ózi damytý. Lıtseıdiń túıindi mindetteriniń biri - shyǵarmashylyq oılaý turǵysyndaǵy jeke tulǵany jan-jaqty damytý bolǵandyqtan, munda 13 qosymsha bilim berý baǵdarlamasy, 27 shyǵarmashylyq úıirme, qyzyǵýshylyqtar boıynsha áýesqoılyq birlestikter men klýbtar qyzmet etedi. Bastapqy áskerı jáne tehnologııalyq daıyndyqtar sheńberinde praktıkalyq mindetter QR ÁK Qurlyq áskerleri áskerı ınstıtýtynyń oqý ortalyǵy bazasynda sheshiledi. Munyń bári kóshbasshylyq qasıetterdi, senimdilikti, tártiptilik pen uıymshyldyqty tárbıeleýge kómektesedi.
Sporttyq daıyndyq úshin lıtseıde qajettiniń bári bar: sporttyń barlyq túrine arnalǵan kópfýnktsııaly sport zaly, boks, kúrespen aınalysý zaldary, jattyǵý zaldary, 25-metrlik basseın. Jazǵy sporttyq baza fýtbol alańyn, voleıbol jáne basketbol alańshalaryn, keremet gınastıkalyq qalashyqty, áskerı kedergiler alabyn qamtıdy.
Zamanaýı apparatýraǵa, tolyq úrmeli orkestr men vokaldy-aspapty ansambl quramyna ıe 215 oryndyq kórermender zaly, 20 myńnan asa kitaptar danasynan turatyn erekshe kitaphanalyq qor bar. Lıtseı aýmaǵynda derbes medıtsınalyq ortalyq jumys isteıdi.
«Arystan» lıtseıinde oqyǵannan beri meniń ulym qatty ózgerdi. Oqýǵa túskenge deıin odan úıde qarapaıym qoqysty shyǵarýdy surasań, til ala qoımaıtyny esimde. Áli de bolsa estııar jasqa jetpegeni kórinip turatyn. Al munda bar-joǵy bir jyl oqyǵannan keıin kanıkýlǵa kelgende ózgergenin baıqadym. Jınaqylyq, eseıgendik, derbestik paıda bolypty. Qazir burynǵydaı kómekteseıin desem, «Mama, men ózim!» degenin ǵana estımin»,- deıdi 10-synyptaǵy lıtseılik Kákimjan Aıdardyń anasy Saltanat.
Alýan túrli elderdiń bilim berý, áskerı salasy ókilderi, isker azamattar, sportshylar, mádenıet jáne óner qaıratkerleri – lıtseıge qonaq retinde shaqyrylady. Lıtseıde álemdik áskerı elıta: UQShU, Reseı Federatsııasy ÁQK, AQSh áskerı akademııasy (West Point) jáne Úndistan áskerı kolledj delegatsııalary, taıaý jáne alys shetelder áskerı attasheler de boldy. Mundaı kezdesýler men qyzyqty basqosýlar este uzaq saqtalyp, bolashaq ofıtserlerdiń oı-órisin keńeıtedi ári yntalandyrady.
«Lıtseıdegi alýan túrli oqıǵalarǵa toly sporttyq ómir salamatty ómir saltyn qalyptastyryp, jeńiske erik-jigerdi shyńdaıdy, áskerı joǵary oqý oryndaryna túsý barysynda dene daıyndyǵy boıynsha normatıvterdi sátti tapsyrýǵa kómektesedi. Al álem chempıondarymen, batyrlarymyz – uly sportshylar: Úshkempirov, Sapıev, Turlyhanovtarmen kezdesýlerimizdiń ózi nege turady... Olardan kúsh-qýat alyp, dál solar sııaqty bolǵymyz keldi. Kez kelgen maqsatymyzǵa jete alatynymyzǵa senim týǵyzdy. Qazir de maqsattarǵa qol jetkizýde kómegin tıgizýde»,- dep bólisti 2021 jylǵy lıtseı túlegi Shahmurat Atbakıev.
Osy 10 jyl ishinde lıtseı qabyrǵasynda 717 jas jigit oqýdan ótti. UBT boıynsha ortasha upaı 90 jáne odan da joǵary. Jyl saıyn lıtseı bilim alýshylary alýan túrli deńgeıdegi pándik olımpıadalar men ǵylymı jobalar konkýrstaryna qatysady jáne árdaıym júldeli oryndardy ıelenedi. Toǵyz túlek ishinde otyz besi erekshe úlgidegi attestat aldy, on alty adam «Altyn belgi» óńirbelgisimen bitirdi, onyń jeteýi bul qurmetti belgige mereıtoı jylynda laıyq dep tanyldy.
Lıtseıdiń ózindik dástúrleri men salt-joralǵylary bar. Ant, Ar-namys kodeksi, ánuran – oqý men lıtseılikter ómiriniń moraldyq-adamgershilik mazmunyn anyqtaıtyn atrıbýttar. Áskerı bólimderdegi sııaqty, emblemaǵa ıe, «BORYSh, ABYROI, ERLІK!» dep jazylǵan ózindik týy da bar. Bul sózderde lıtseılikterdiń negizgi ustanymdary men ómirlik kredosy tujyrymdalǵan.
Qamqorlyq keńesiniń tóraǵasy Tımýr Qulybaev arystandyqtardyń týǵan lıtseı dástúrin qyzǵyshtaı qorǵap, dostyq, áskerı baýyrlastyq jáne ózara kómek ıdealdaryn qurmet tutatyndaryn atap kórsetti.
«Bul jerde jalpyǵa ortaq joldastyq rýh, urpaqtar sabaqtastyǵy, Otanǵa qamqorlyq bar. Osy joǵary ustanymdar, oqytýdyń qaıtalanbas ádisteri men áskerı daǵdylar arqasynda «Arystan» tárbıelenýshileri tamasha bilimderi men úzdik daıyndyqtaryn pash etedi. Túlekter Qazaqstanǵa abyroımen qyzmet etedi, memleket pen qoǵam ıgiligine tabysty eńbek etedi, óz ushqan uıasyna shynaıy súıispenshiligin, tamasha oqytýshylary men komandırlerine qurmetin saqtaıdy, arystandyqtar ataǵyn abyroımen alyp júredi», – dedi Tımýr Qulybaev.
Bıyl Qamqorlyq keńesi men Túlekter assotsıatsııasynyń bastamasy boıynsha Qazaqstannyń áleýetti qurylymdarynda qyzmet etip jatqan úzdik túlekter marapattar aldy. QR Qorǵanys mınıstrligi, QR Іshki ister mınıstrligi, Ulttyq Ulan, Shekara qyzmeti, QR TJ boıynsha mınıstrligi jáne UQK-nyń on segiz ofıtseri assotsıatsııanyń qurmet belgilerin, alǵys hattaryn, materıaldyq kótermeleýlerin ıelendi. Lıtseıge onyń quryltaıshylary avtomobıl men jaıly avtobýs syılady.
Lıtseımen qoshtasý kúni árbir arystandyq úshin qymbat kún. Alańdaǵy saltanatty sap túzeý kezinde túlekter attestattar men óńirlik belgiler aldy. Bul umytylmas kúni túlekter dástúr boıynsha aǵash otyrǵyzyp, keleshek urpaqqa tilek jazylǵan ýaqyt kapsýlasyn ornatty