Armenııalyq polıglot: Erevanda júrip-aq qazaq tilin «Abaı joly» arqyly meńgerdim
Óz ana tilinen bólek, ázerbaıjan, aǵylshyn, túrik, orys tilderimen birge qazaq tilin de meńgerip júrgen armenııalyq Shýshan Hachatrıa – Erevan ýnıversıtetiniń aspıranty. Bir qyzyǵy ol, qazaq tilin «Abaı joly» romanynyń 4 tomyn túpnusqada oqý arqyly jetildirgen eken. Al, qazaq áleminiń esigin osy epopeıanyń eki tomyn oryssha oqyp ashqan. Aspırant Muhtar Áýezov shyǵarmashylyǵyn dıssertatsııalyq jumysyna ózek etip alypty.
«Men qazaq tilin Erevan memlekettik ýnıversıtetiniń shyǵystaný fakýltetindegi Túrkitaný kafedrasynda oqydym. M. Áýezov týraly kóp dıssertatsııalar, eńbekter jazylǵan. Biraq, armıan oqyrmandary ony sonsha jaqsy bilmeıdi. Meniń birinshi úlken maqsatym – armıan oqyrmandaryna, ǵylymı ortaǵa Muhtar Áýezovti tanystyrý, ǵylymı erekshelikterin kórsetý», - deıdi Hachatrıa.
Qazaqstanǵa bir-eki ret qana kelgeni bolmasa, aılap-jyldap turmaǵan polıglot qazaq bolmysyn kitap arqyly tanyp bilgenin aıtady. Qazaqtarmen sonshalyq aralaspaǵan, aralaspaıdy da. Óziniń aıtýynsha, bul – kitaptyń kúshi. Qazaq tilin Armenııada júrip-aq, qajetti ortanyń kómeginsiz meńgergen jas ǵalymnyń bul fenomeni Qazaqstanda qazaq tilin meńgerýge qajetti tildik orta jetkiliksiz dep syltaý aıtatyn azamattarǵa úlgi bolarlyq.
«Tildiń kómegimen men qazaq halqyn, onyń dástúrin, tarıhyn, mádenıetin tanydym. Armenııada qazaqtar bar ma, joq pa, bilmeımin. Praktıka kerek negizi. Aınalamda qazaqsha sóıleıtin adam óte az», - deıdi Shýshan Hachatrıa.
Erevan memlekettik ýnıversıteteniń professory, Shýshan Hachatarıannyń ustazy Aleksandr Safarıan túrki kafedrasynyń bazasynda Qazaqstan men Armenııa arasyndaǵy baılanystyń arqasynda Abaı buryshy ashylǵanyn aıtady. Shýshan Hachatrıa «Abaı jolyna» osy ortalyq arqyly jolyqqan. Bul buryshta armenııalyq stýdentter Abaı bastaǵan Alash arystarynyń shyǵarmashylyǵy men qaıratkerlik joly týraly bilimge qanyǵyp, qazaq tarıhymen tanysyp júr. Aqyn-jyraýlar shyǵarmalarynyń birneshe tildegi nusqasyn salystyryp oqyp, folklorlyq murasyn da meńgeredi.
Foto: youtube.com/@jibekjolynews