Anglııa coty Ctatıdi Qazaqstanǵa 3,7 mln dollar sot shyǵyndaryn óteýge mindettedi
Qazaqstan Respýblıkasynyń Anatol jáne Gabrıel Statıge, sondaı-aq olardyń Askom Grýp SA jáne Terra Raf Trans Treılıng Ltd kompanııalaryna («Ctatı») qarsy daýda jańa jyl Respýblıka paıdasyna shyǵarylǵan sot buıryǵymen bastaldy.
2021 jylǵy 6 qańtarda Anglııanyń Joǵarǵy Soty Statıge eki apta ishinde Respýblıkaǵa jáne Qazaqstan Ulttyq bankine 3,7 mıllıon AQSh dollarynan astam sot shyǵyndaryn tóleýge mindettedi. Statı bul buıryqty daýlaıdy dep kútilýde. Bul shyǵystardy óteý týraly buıryq Statıdiń 2020 jylǵy kóktemde ótken sot talqylaýynda utylýyna baılanysty, onda Joǵarǵy Sot tórt kúndik onlaın sot talqylaýynan keıin Statıdiń Respýblıkaǵa talap-aryzy boıynsha QR Ulttyq banki jaýapty bola almaıdy dep sheshti.
Joǵary sotta isti qaraý alaıaqtyq jolmen alynǵan tórelik sheshimdi kóptegen elderde oryndaýǵa tyrysatyn Statı áreketterine Respýblıkanyń jalǵasyp jatqan qarsy sharalarymen baılanysty boldy. Statı tórelik kezinde alaıaqtyǵyn jasyrdy, biraq 2015 jyldan bastap onyń dálelderi birtindep shyǵa bastady. Osy dáleldemelerdi Deloıt, Praısýoterhaýs Kýpers, professor Djordj Bermann, professor Krıstof Shroıer, doktor Patrık Sholdstrom sııaqty álemniń jetekshi sarapshylary derbes baǵalady. Anglııanyń Joǵarǵy soty sııaqty olardyń barlyǵy tórelik sheshimdi alý kezin qosa alǵanda, Statı júıeli túrde alaıaqtyqpen aınalysty degen qorytyndyǵa keldi. Statı bul dálelderdi daýlamaı, onyń ornyna olardy birqatar sottardyń nazarǵa alýyna kóbinese zańsyz jolmen kedergi keltirgen. Mysaly, aldyńǵy shved isine qatysty, shved quqyǵynyń sarapshysy, qazir Svea Apellıatsııalyq sotynyń sýdıasy, doktor Patrık Sholdstrom barlyq dálelderdi nazarǵa ala otyryp, Statı shved zańnamasy boıynsha qylmystyq alaıaqtyqqa teńestiriletin áreketter men jasyrýlar arqyly tórelik sheshimge qol jetkizdi, sondaı-aq, tórelik sheshimniń kúshin joıý protsesinde olar ózderiniń shved sottaryna shyndyqty aıtý týraly negizgi mindetin buzdy, sondyqtan tórelik sheshim oryndalmaýy kerek degen qorytyndyǵa keldi.
Joǵarǵy Sottyń shyǵyndardy óteý týraly buıryǵy jáne onyń negizi bolyp tabylatyn Qazaqstannyń sáýir aıyndaǵy jeńisi ótken jyly QR paıdasyna shyǵarylǵan birqatar sot sheshimderin tolyqtyrady:
I. Maýsym aıynda Stokgolm apellıatsııalyq soty Qazaqstan Ulttyq qorynyń aktıvterine qatysty qate májbúrleý sharalaryn alyp tastady.
II. Qarasha aıynda Brıýsseldiń apellıatsııalyq soty Respýblıkaǵa 2021 jyly tolyǵymen qarastyrý úshin Statı jasaǵan alaıaqtyqqa baılanysty materıaldardy usynýǵa ruqsat berdi.
III. Jeltoqsan aıynda Nıderland Joǵarǵy Soty Amsterdam Apellıatsııalyq sotynyń KMG Kashagan B.V.-degi «Samuryq-Qazyna» UÁQ» AQ aktsııalaryna tyıym salý týraly sheshimin joıyp, isti Gaaga apellıatsııalyq sotyna jiberdi.
Jalpy byltyrǵy jyly Statı isinde qol jetkizilgen nátıjelerge qatysty Ádilet mınıstri pikir bildirdi.
«Ótken jyly biz alaıaqtyq jolmen alynǵan tórelik sheshimdi oryndaýǵa tyrysatyn Statıge jáne onyń seriktesterine qarsy quqyqtyq kúresimizde óte tabysty boldyq. 2021 jyly Statı men olardyń seriktesteri jasaǵan alaıaqtyq, sybaılas jemqorlyq jáne halyqaralyq aqshany jylystatý túpkilikti áshkerelenip, ádildik barlyq ıýrısdıktsııalarda ornaıdy dep kútemiz», - dedi Qazaqstannyń Ádilet mınıstri Marat Beketaev.
Sonymen birge, ótken jyl osy iske qatysty sot protsesterindegi jańa oıynshylarmen erekshelendi. Maýsym aıynda Respýblıka Nıý-Iorktegi qarjyger Denıel Chepmanǵa jáne onymen baılanysty qarjy kompanııalaryna qarsy sot isin qozǵap, olardy Statımen keń aýqymdy alaıaqtyq jasaý maqsatynda sóz baılasty dep aıyptady. Jaqynda, jeltoqsan aıynda Statıdiń ınvestorlarynyń biri (Aýtraıder Menedjment LLS amerıkandyq hedj-qory) QR aryzyna qosyldy.
«Tolkynneftegaz» JShS bankrottyq basqarýshysy Gıbraltar Joǵarǵy sotyna óziniń ıegeri Terra Trans Traiding Ltd kompanııasyna jáne Statıge qarsy talap aryz berdi. Osy protsess sheńberinde Statıge qarsy protsessýaldyq sheshim shyqty, onda sot Statıdiń alaıaqtyq shemalary týraly barlyq aryzdar «naqty sáttilik perspektıvalarymen qarastyrylatyn mańyzdy másele» dep tujyrymdady.