Almatylyq ınfektsıonıst pandemııa kezindegi qıyndyqtar týraly aıtyp berdi
Almaty qalalyq balalar juqpaly aýrýlary aýrýhanasynyń ınfektsıonıst dárigeri Rýslan Imındjanov QazAqparat tilshisiniń koronavırýs ınfektsııasyna qatysty suraqtaryna jaýap berdi.
– Kúzde, ádette, respıratorlyq ınfektsııalardyń órshýi baıqalady. Jiti respıratorlyq vırýstyq ınfektsııa belgilerin koronavırýs belgilerinen qalaı ajyratýǵa bolady?
– Koronavırýs ınfektsııasynyń belgileri spetsıfıkalyq emes, ol da tynys alý joldarynyń aýrýyna jatady. Ony JRVI nemese tumaýdyń belgilerinen ajyratý qıyn. Jótel, tamaq aýrýy, álsizdik, dene qyzýynyń kóterilýi de osy aýrýǵa tán. Biraq, mynany esten shyǵarmaǵan abzal, sýyq tıgende demikpe bolmaıdy. Al koronavırýs dertin juqtyrǵan naýqastardyń býyn-býyny syrqyrap, dám sezbeıdi jáne ıis sezý qabiletinen aıyrylady. Keıbireýiniń ókpesi qabynady. Sonymen qatar, tumaý qysqa ınkýbatsııalyq kezeńmen sıpattalady, birneshe saǵattan 3 kúnge deıin, COVID-19 –dyń ınkýbatsııalyq kezeńi 14 kúnge deıin sozylady. Eń bastysy, dene qyzýyna nazar aýdarý qajet. Bizdiń aýrýhanada klınıkalyq kórinisterge qaramastan aýrýhanaǵa jatqyzylǵan ár naýqas jiti tekserýden ótedi.
– Koronavırýs pen tumaýdy kimder tez juqtyrýy múmkin?
– Atalǵan ınfektsııany kóbine uzaq ýaqyt tynys joldarynyń sozylmaly aýrýymen aýyrǵandar, balalar, júkti áıelder ımmýnıteti tómen adamdar juqtyry múmkin. Koronavırýstan jazylǵan adamdarda antıdeneler qalyptasyp, ımmýnıteti jaqsarady degen ǵalymdardyń pikiri ekige bólindi. Qaıta juqtyrý jaǵdaılary týraly aqparattar da tarap jatyr. Meniń oıymsha mundaı jaǵdaı kezdesedi, biraq óte sırek.
– Qazaqstanda koronavırýstyń alǵashqy jaǵdaılary tirkele bastaǵannan beri bizdiń dárigerlerge úlken júk artyldy. Siz qandaı qıyndyqtarǵa tap boldyńyz?
– Bizdiń dárigerlerdiń basynan keshirgen qıyndyqtary týraly aıtar bolsam, birinshiden, olar otbasynan, balalarynan, týystarynan alshaq bolýǵa májbúr boldy. Ekinshiden, ystyq kúni arnaıy kıim kıip jumys isteý boldy. Árıne, dárigerlerge barynsha jaǵdaı da jasaldy. Jatyn oryn men tamaqpen qamtamasyz etildi. Ol úshin ákimdikke, aýrýhanamyzdyń basshylyǵyna jáne qaıyrymdylyq uıymdaryna alǵys aıtamyz. Búgingi kúni bizde COVID-19 emdeý tájirıbesi bar, biz pedıatr bolǵanymyzǵa qaramastan, eresekterdi de, balalardy da qabyldadyq. Stýdenttik kezden bastap pedıatrlar balalar men eresekterge qatysty terapııa jáne basqa da baılanysty mamandyqtar boıynsha negizgi pánderden ótedi, sondyqtan bizdiń dárigerler eresek naýqastardy qabyldaýǵa tez beıimdeldi.
– Koronavırýs ınfektsııasyn juqtyrý qaýpin qalaı boldyrmaýǵa nemese azaıtýǵa bolady?
– Kúz ben qys mezgilinde balalar maýsymdyq respıratorlyq ınfektsııalarǵa beıim bolady. Sondyqtan áleýmettik araqashyqtyqty jáne gıgıenalyq sharalardy saqtaý qajet. Bul – balalar arasynda indettiń taralýyna jol bermeıdi.
Eń mańyzdy usynys - balalardy úlken dúkenderge aparmaý, jabyq keńistikte adamdardyń kóp jınalýyn boldyrmaý, bul respıratorlyq vırýstyq ınfektsııalarmen juqtyrý qaýpin edáýir arttyrady. Dalada taza aýada júrgen jaqsy. Úı-jaılardy jeldetý, dymqyl tazalaý, durys tamaqtaný qajet.
– Suhbatyńyzǵa rahmet!