Almatydaǵy Ortalyq klınıkalyq aýrýhananyń bir kúni
Aýrýhananyń tarıhy 1929 jyldan bastalady. Qazaq KSR-niń astanasy Qyzylordadan Almatyǵa aýysqan kezde astanalyq medıtsınalyq mekeme qurý týraly qaýly qabyldanady. Mekemeniń statsıonarlyq ǵımaraty 1933 jyly boı kóterdi. Osylaısha halyq komıssarlar keńesiniń ambýlatorııasymen biriktirilgen klınıka paıda boldy.
55 tósekke shaqtalǵan qosqabatty aýrýhananyń quramyna emhana, ota jáne gınekologııa bólimderi kiretin. Aýrýhanaǵa sol kezde tanymal sanalatyn mamandar keńes berip otyrǵan. Munda negizinen ǵalymdar, eńbegi sińgen ónerpazdar, shyǵarmashylyq elıta, joǵary laýazymdaǵy partııa qaıratkerleri emdeletin. Ol kezde aýrýhana jabyq tıptegi mekeme sanalatyn.
Keıin mekeme shıpajaı tıpine aýysyp, «tańdaýly» toptyń ókilderi emdelip qana qoımaı, tynyǵyp qaıtatyn bolǵan. Eldegi eń joǵary laýazymdaǵy adamdar osynda emdelip, tynyqty. Al qazir munda kez kelgen adam emdele alady.
Bizdiń tilshiler áýeli ınterventsııalyq kardıologııa jáne endovaskýlıarlyq hırýrgııa bólimshesin aralady. Bul bólimshede júrek-qantamyr júıesinde kinaraty bar adamdar jospar boıynsha kómek alady.
«Bul bólimshede jumys istep kele jatqanyma 10 jyl boldy. Meńgerýshini qosqanda bólimshede 5 dáriger bar. Biz júrek-qantamyr júıesiniń patologııalyq syrqattarymen kúresemiz. Dıagnostıka men emdeýdiń rentgen-hırýrgııalyq ádisterin júrgizemiz. Bul – medıtsınadaǵy jańa baǵyt. ıAǵnı, biz jańa ádis boıynsha otany adam denesinen eshqandaı tilik nemese oıyq jasamaı júrgizemiz. Jalpy, biz dıagnostıka men emdeýdiń eń zamanaýı ádisterin usynyp otyrmyz. Jylyna myńǵa jýyq ota jasaımyz. Biraq bul absolıýtti kórsetkish deýge kelmeıdi. Bizden de kóp ota jasaıtyn joǵary mamandandyrylǵan klınıkalar bar», – deıdi kardıolog dáriger Erjan Maıdyrov.
Onyń sózine qaraǵanda, emdeýdiń tehnologııasy jetilgen saıyn, júrek dertine shaldyǵýshylar da «jasaryp» keledi. Sondaı aýrýdyń biri – mıokard ınfarkty. Bul aýrý adam ómirine tikeleı qaýip tóndiredi.
«Sondyqtan ár adam salaýatty ómir saltyn ustanýy kerek. Sondaı-aq, durys tamaqtaný mańyzdy. Júıkege salmaq túsirmeı, udaıy spırttik ishimdik tutyný, shylym shegý sııaqty zııandy ádetterden aýlaq bolý qajet. Óıtkeni bul ádetterdiń bári júrek-qantamyr júıesiniń tozýyn tezdetedi. Infarkt degen – júrek aqaýynyń aqyrǵy satysy. Sondyqtan aldyn alý óte mańyzdy. Kútinbese, ınfakrtke tikeleı jol ashylady», - deıdi maman.
Kelesi bas suqqan ujym ishki organdar bólimshesi boldy. Munda emdeý men dıagnostıkalaý japonııalyq, koreıalyq jáne amerıkalyq óndirýshiler usynǵan premium sanattaǵy jetekshi qondyrǵylarmen iske asyrylady eken. Eki bólmeli palatalarda naýqas jalǵyz jatyp emdeledi. Ondaǵy naýqasqa jasalatyn jaǵdaı juldyzdy qonaqúı deńgeıinde uıymdastyrylǵan. Jeke sanıtarlyq torap, sebezgi bólmesi, jaıly tósek pen basqa da ıgilikter jasalǵan.
Munda emdelýshilerge standartty dıetaǵa negizdelgen tamaq máziri usynylady. Biraq jaǵdaıy aqýyz ben qýat jetpeıtin aýyr naýqastarǵa jeke dıeta taǵaıyndalǵan. ıAǵnı, tamaqtandyrýdyń ózinde ár naýqastyń jaı-kúıi eskeriledi.
«Bizdiń bólimshede kardıologııalyq, pýlmonologııalyq, gastroenterologııalyq, nefrologııalyq aýrýlar sııaqty ishki organdarynda aqaý bar naýqastar tekserilip, emdeledi. Jalpy, munda kez kelgen patologııadaǵy naýqastar, sonyń ishinde ota jasatqan naýqastar em alady. Biz olarǵa otadan keıingi kútim uıymdastyryp, ońaltý júrgizemiz. Kóbinese júrektiń ıshemııalyq aýrýy, arterııalyq gıpertenzııa, qant dıabeti sııaqty syrqaty bar naýqastar keledi» – deıdi bólimshe meńgerýshisi Lıýdmıla Redko.
Dárigerdiń aıtýyna qaraǵanda, búginde Qazaqstanda medıtsına jaqsy damyp keledi. Mundaǵy doktorlardyń biliktiligine qazaqstandyqtar ǵana emes, sheteldikter de senimmen qaraıtyn bolǵan kórinedi. Almatydaǵy ortalyq klınıkalyq aýrýhananyń bólimıshelerinen sheteldikterdi jıi kezdestirýge bolady. Lıýdmıla Redko munyń bir sebebi mekemedegi bilikti mamandardyń joǵary tehnologııalardy qoldana biletininde dep esepteıdi. Óıtkeni mundaǵy mamandar udaıy álemniń úzdik klınıkalarynda taǵylymdamadan ótip, bilim-biligin shyńdap otyrady.
Kelgen naýqastardyń tez saýyǵyp, aýrýdan aıyǵyp ketýine fızıoterapııa bólimi de barynsha atsalysyp júr. Munda fızıoterapııa qyzmeti biregeı eýropalyq jabdyqtar arqyly kórsetiledi. Atap aıtsaq, Izraıldyń «Ortospek», Ispanııanyń «HC-2000», Shveıtsarııanyń «Duolit SD», Germanııanyń «Vacumed» jabdyqtary qoldanylady
Aýrýhana bazasynda júrek yrǵaǵynyń buzylýy, Parkınson, nefrologııa, neırohırýrgııa ortalyqtary, sáýlemen dıagnostıkalaý, emdik deneshynyqtyrý, zerthanalyq dıagnostıka, endoskopııa, fýnktsıonaldyq dıagnostıka, gemokorrektsııa, onkologııalyq hırýrgııa, gınekologııa, travmatologııa jáne ortopedııa, stomatologııa, anestezıologııa, reanımatsııa jáne qarqyndy terapııa bólimsheleri bar.
Qazir munda stomatologııa bóliminiń aýmaǵy keńeıgen. Al tis emdetýden qorqatyn naýqastarǵa arnaıy «dabyl túımesi» beriledi.
«Tis dárigerinen naýqastardyń teń jartysy qorqady deýge bolady. Áıelder arasynda da, erler arasynda da bar mundaı qorqynysh. Degenmen, er adamdar kóbirek qorqady. Tis dárigeriniń aldyndaǵy oryntaqqa otyratyn kezde qolyna dabyl túımesin beremiz. Naýqas ózin jaısyz sezingen jaǵdaıda dabyl túımesin basady. Bul kezde búkil emdeý toqtatylady. Degenmen ázirge dabyl túımesin eshkim basyp kórgen joq. Óıtkeni adam tis dárigeriniń aldyna mazasy ketkendikten keledi. Al ony dárigerdiń kómeginsiz jeńý múmkin emes ekenin naýqastar da túsinedi. Biraq men naýqastarǵa aýrý meńdegenshe júre bermeýge keńes berer edim. Tis aýrýynyń da aldyn alý qajet. Ol úshin durys tamaqtanyp, aýyz gıgıenasyn saqtaý kerek», - deıdi bólimshe meńgerýshisi Elena Nagına.
Mundaǵy tis emdeý bóliminde ambýlatorııalyq emniń búkil túri kórsetiledi. Tipti tisi túgelge jýyq túsip qalǵan adamnyń tisterin qalpyna keltirýge bolady. Onyń bárin 4-5 ımplanttyń kómegimen-aq iske asyrýǵa bolady. Bir qyzyǵy, bólimshedegi kabınetterdiń tóbesi aspan reńimen boıalǵan. Ózderi muny shalqalap jatqan naýqastyń kóńil kúıine jaǵymdy áser etýge qolaıly dep esepteıdi. Bólimshe meńgerýshisi Elena Nagınanyń qaramaǵyndaǵy ujymdy basqaryp kele jatqanyna 13 jyl bolypty. Sodan beri ujym ydyramaǵan.
«Bizdiń bólimshe jumysynyń basty ereksheligi – ár naýqasqa jeke emdeý tásilin qoddanamyz. Naýqas aldyma kirgen boıda oǵan qaı dárigerdiń kómektese alatynyn bilip otyramyn. Dárigerdiń psıhologııalyq tájirıbesine kóp dúnıe baılanysty. Biraq doktordyń kásıbiligi odan da mańyzdy. Bizde bul jaǵynan másele joq», - deıdi ol.
«Ortalyq klınıkalyq aýrýhana» AQ eldegi úzdik ortalyqtardyń biri bolyp esepteledi. Medıtsınalyq qyzmet kórsetý júıesi halyqaralyq standarttarǵa tolyq sáıkes keledi. Ortalyq qyzmetkerleri memlekettik syılyqtarǵa ıe bolǵan.
Mekeme 2021 jyly QR Densaýlyq saqtaý mınıstrliginiń erejeleri men talaptary boıynsha tórt jyldyq ulttyq akkredıtatsııaǵa ıe boldy. Akkredıtteý kezinde eldegi eń joǵary baldardyń birin alǵanyn da aıta ketý kerek. Sol jyly mekeme Joint Commission International-dyń (AQSh-ta qurylǵan, Medıtsınalyq kómek pen emdelýshi qaýipsizdigin jaqsartatyn birikken halyqaralyq komıssııa) kezekti akkredıtteýinen de sátti ótti.