Almatydaǵy qoǵamdyq uıymdar latyn álipbıiniń bekitilgen nusqasyn qoldady
QazAqparat tilshisiniń saýalyna birqatar qoǵamdyq uıym jetekshileri jaýap berdi.
«El-shejire» qoǵamdyq qorynyń tóraǵasy Dáýlet Áshimhan: «QR Prezıdenti Nursultan Nazarbaev qazaq tili álipbıin kırılıtsadan latyn grafıkasyna kóshirý týraly Jarlyqqa qol qoıdy. Biz latyn ǵarpine kóshkennen ne utamyz? Birinshiden, latyn álipbıi Qazaqstan men damyǵan elderdiń arasyn jalǵaıtyn kópir ispetti. Álemdik ıntegratsııaǵa umtylyp jatqan el bolǵandyqtan, álipbıdi de birizdendirý burynnan kún tártibinde turǵan másele. Endi sol máseleni is júzinde sheshýge kiristik. Ekinshiden, tarıhı jazba muralarymyzdy súzgiden ótkizýge múmkindik týdy. Úshinshiden, qazaqstandyqtar latyn álipbıin qoldanýǵa psıhologııalyq turǵydan daıyn. Elimiz naryqtyq ekonomıkaǵa kóship, jańa elektronıkalyq qurylǵylar engen kezden-aq, jurt latynsha jazýdy birtindep bastap ketti. Adamdarǵa latyn ǵarpin eshkim úıretpese de, olar qalta telefondary arqyly hat-habarlardy latynsha jaza bastady. Tórtinshiden, latyn ǵarpine ótý Alash qaıratkerleriniń de armany bolǵan edi. Ahmet Baıtursynuly jasaǵan nusqa bárimizge málim. Bıyl Alashorda Úkimetiniń qurylǵanyna 100 jyl tolyp jatqan kezde, latyn álipbıine ótýimiz jaqsylyqtyń nyshany. Qalaı bolǵanda da, 27-shi qazan kúntizbege tarıhı kún bolyp eneri sózsiz. Latyn álipbıine kóshý kezeń-kezeńimen iske asatynyn da este ustaǵan abzal. Sondyqtan, bul máselede asa kóp qıyndyqtar paıda bolady dep oılamaımyn.
«Aıajan» kolledjiniń dırektory K. Qurymbaeva: «Elimiz Táýelsizdik alǵannan bastap kóptegen ıgi isterdiń uıytqysy bolyp kelesiz. Jyl saıynǵy Qazaqstan halqyna jasalǵan Joldaýlar men aýqymdy strategııalyq baǵdarlamalaryńyz elimizdi álemniń damyǵan 30 eliniń qataryna qosylý úshin jasalyp jatqan aýqymdy is-sharalardyń biri»,-dedi ol.
Dırektordyń sózinshe, Elbasynyń taǵy bir mańyzdy bastamalarynyń biri jáne ana tilimizdiń keleshegi úshin jasalǵan ǵylymı-áleýmettik máni zor batyl sheshimge qoldaý bildirip, ulttyq tilimizdiń dybystyq erekshelikterin tolyqqandy kórsete alatyn álipbıdi tańdap, tarıhymyzdy taǵy bir jańalyqpen tolyqtyrdy. Endeshe, 2017 jyldyń 26 qazany Qazaqstan úshin el táýelsizdiginiń tarıhynda altyn áriptermen jazylatyn aıryqsha kún boldy.
«Adyrna» ulttyq-etnografııalyq birlestigi» qoǵamdyq qorynyń dırektory Arman Áýbákir: «Adyrna» ulttyq-etnografııalyq birlestigi» qoǵamdyq qory Elbasy Nursultan Ábishuly Nazarbaevtyń latyn álipbıine ótý jaıyndaǵy bastamasyn qoldaıdy. Bul dúnıejúzi qazaqtarymen ortaq til tabysyp, qazaq eliniń birligin nyǵaıtýǵa jasalǵan úlken qadam retinde baǵalaımyz. Sonymen birge, týystas túrik halyqtarymen de yntymaqtastyq máselesine oń yqpal etedi dep senemiz. Bir kezderi latyn álipbıi qazaq jerinde qoldanysta bolǵan. Onyń ústine, elimizde aǵylshyn tilin jetik biletin jastar ósip keledi. Olarǵa latyn álipbıine beıimdelý asa qıyndyq týǵyza qoıar dep oılamaımyz. Bul bizdiń Táýelsizdigimizdi bekite túsetin qadam dep esepteımiz. Tańdalyp alynǵan álipbı nusqasy buǵan deıingi nusqalarǵa qaraǵanda áldeqaıda joǵary deńgeıde ekeni baıqalady».
Eske sala keteıik, Elbasy N.Nazarbaev «Bolashaqqa baǵdar: Rýhanı jańǵyrý» atty maqalasynda
«Men 2012 jylǵy jeltoqsan aıynda jarııa etken «Qazaqstan-2050» Strategııasynda «2025 jyldan bastap latyn álipbıine kóshýge kirisýimiz kerektigin» málimdedim.
Bul - sol kezden barlyq salalarda biz latyn qarpine kóshýdi bastaımyz degen sóz.
ıAǵnı, 2025 jylǵa qaraı is qaǵazdaryn, merzimdi baspasózdi, oqýlyqtardy, bárin de latyn álipbıimen basyp shyǵara bastaýǵa tıispiz.
Ol kezeń de taıap qaldy, sondyqtan biz ýaqyt uttyrmaı, bul jumysty osy bastan qolǵa alýymyz kerek. Biz osynaý aýqymdy jumysty bastaýǵa qajetti daıyndyq jumystaryna qazirden kirisemiz. Úkimet qazaq tilin latyn álipbıine kóshirýdiń naqty kestesin jasaýy kerek.
Latynshaǵa kóshýdiń tereń logıkasy bar. Bul qazirgi zamanǵy tehnologııalyq ortanyń, kommýnıkatsııanyń, sondaı-aq, HHІ ǵasyrdaǵy ǵylymı jáne bilim berý protsesiniń erekshelikterine baılanysty.
Mektep qabyrǵasynda balalarymyz aǵylshyn tilin oqyp, latyn áripterin onsyz da úırenip jatyr. Sondyqtan, jas býyn úshin eshqandaı qıyndyq, kedergiler bolmaq emes.
2017 jyldyń aıaǵyna deıin ǵalymdardyń kómegimen, barsha qoǵam ókilderimen aqyldasa otyryp, qazaq álipbıiniń jańa grafıkadaǵy biryńǵaı standartty nusqasyn qabyldaý kerek. 2018 jyldan bastap jańa álipbıdi úıretetin mamandardy jáne orta mektepterge arnalǵan oqýlyqtardy daıyndaýǵa kirisýimiz qajet.
Aldaǵy 2 jylda uıymdastyrý jáne ádistemelik jumystar júrgizilýge tıis.
Árıne, jańa álipbıge beıimdelý kezeńinde belgili bir ýaqyt kırıllıtsa alfavıti de qoldanyla turady», - dep jazǵan bolatyn.