Almatyda jumyssyz jastar sanyn azaıtý qalaı júzege asyrylyp jatyr
Almaty qalasy Jastar saıasaty basqarmasynyń málimetinshe, megapolıste 255 myńnan astam stýdent bilim alyp jatyr. Jumyssyz NEET jastarynyń úlesi 8,3 paıyz.
«Jumyspen qamtý jáne NEET sanatyndaǵy jastardyń úlesin azaıtý Almaty qalasyn 2025 jylǵa deıin damytý baǵdarlamasynyń negizgi mindetteriniń biri bolyp tabylady. Ótken jyly biz 4 myńnan astam jańa jumys ornyn ashtyq. Bıyl 9 myńnan astam jumys ornyn ashýdy kózdep otyrmyz», – dedi Almaty qalasy Jastar saıasaty basqarmasynyń basshysy Qaıyrjan Meńdiǵalıev.
Bıyl maýsym aıynda qalanyń segiz aýdanynda «Mansap kúnderi» ataýymen bos jumys oryndarynyń jármeńkesi ótti. Mundaı sharalardy ótkizý – jastardy qoldaý jáne NEET sanatynyń úlesin azaıtýdaǵy mańyzdy qadam.
«Mansap kúnderi» sharasyna iri kompanııalardyń 200-den astam jumys berýshileri qatysyp, jastarǵa bos jumys oryndaryn usyndy. Sondaı-aq, 26 ýnıversıtet, 21 kolledj ókilderi men 5 myńnan astam jas qatysty.
Mamandar túlekterge joǵary oqý oryndaryn tańdaýǵa kómektesip, jumys izdep kelgenderge bos oryndar usyndy. IT, marketıng sııaqty sala qyzmetkerleri sol jerde jastarmen áńgimelesip saýalnama júrgizip, qaı salaǵa beıim ekendigin baıqap kórdi. Qyzyǵýshylyq tanytqandaryn kásiptik bilim alýǵa, sodan keıin taǵylymdamadan ótýge shaqyrdy.
«Biz mundaı sharaǵa ekinshi ret qatystyq. Biz qazirgi tańda kompanııamyz shet elge oqýǵa túsirýge daıyndaıdy. Qazirgi tańda bizdiń kompanııaǵa satý mamandary kerek. Osyǵan deıin ótkizgen is-shara boıynsha satý mamandarynan 4-5 mamandardy taptyq. 1 IELTS muǵalimin taptyq», - Altyngúl Ómirzaqova, kompanııanyń HR menedjeri.
Atalǵan sharaǵa qatysa almaǵandar úshin «Jobfair 365» tsıfrlyq bos oryndar jármeńkesi ázirlendi.
Ol platformanyń eń basty maqsaty ol jastarǵa birikken platformada jumysqa turýǵa da, kýrsqa jazylýǵa da, mańyzdy jastardyń suraqtary boıynsha aqparat alýǵa múmkindigi boldy.
Almaty qalasy mansap ortalyǵynyń málimetinshe, bıyl myń adam kásiptik oqytý boıynsha bilim alady.
Kásiptik oqýǵa jiberiletinderdiń ishinde 687 adam - bilim berý uıymdaryna, 313 jumyssyz adam - jumys berýshilerdiń jumys ornyna kásiptik oqytýǵa jiberý josparlanýda. Kásiptik oqytý uzaqtyǵy 3 aıdan aspaıdy.
Almaty qalasy mansap ortalyǵynyń basshysy Ádilet Jańabaevtyń aıtýynsha, kásiptik oqytý túrleri boıynsha 2023 jylǵa bir adamǵa oqytý quny 50 myń teńge mólsherinde bekitildi. Kásiptik oqýǵa jiberilgen qatysýshylarmen áleýmettik kelisimshart jasalady jáne oqý kezeńinde 21 787 teńge mólsherinde shákirtaqy tólenedi.
Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev 2022 jyldyń qyrkúıek aıynda jarııalaǵan Joldaýynda búginde NEET sanatyndaǵy 237 myń jas oqý da oqymaıdy, jumys ta istemeıtini atap ótken edi.
Osy jyldyń naýryz aıynda Úkimet 2023-2029 jyldarǵa arnalǵan memlekettik jastar saıasaty tujyrymdamasyn qarady.
Tujyrymdamaǵa sáıkes, jumysqa ýaqytsha ornalaspaǵan jastardyń paıyzyn tómendetý úshin eriktiler jobalary iske asyrylady. Turaqty negizde NEET sanatyndaǵy jastardyń áleýmettik jaǵdaıy men ál-aýqatyna júıeli monıtorıng júrgiziledi.
Nátıjesinde NEET sanatyndaǵy jastardyń úlesi 6,7%-dan 3,5%-ǵa deıin tómendeıdi. Sondaı-aq, 2029 jylǵa deıin 18,2 myń jasqa jeńildetilgen nesıe beriledi. Pysyqtaý nátıjesinde qosylǵan ındıkatorlardyń biri – jastardy jumyspen jáne joǵary bilimmen qamtý. Naqtyraq aıtqanda, 2,3 mıllıon jasty jumyspen, 2,8 mıllıon jasty joǵary bilimmen qamtý kózdelip otyr.
Aıta keteıik, jyl basynan beri Almaty qalasynda 30 myńǵa jýyq jumys orny ashyldy, onyń 60%-y turaqty.