Almatyda túrki dúnıesin zerttegen ǵalymdar marapattaldy
Akademııa basshysy Darhan Qydyráli toqsannyń tórine shyqqan marapat ıeleriniń qazaq eliniń ǵana emes túgel túrki jurtynyń ǵylymyna sińirgen eńbekterine aıryqsha toqtaldy.
Aıta ketý kerek, TWESCO marapaty ǵalymdarǵa Túrkitaný ǵylymynyń damýyna qosqan ólsheýsiz úlesi úshin taǵaıyndalyp otyr.
Sonymen qatar, jıyn barysynda kórnekti ǵalymdar Ábdýálı Qaıdardyń «Uıǵyr tili leksıkasynyń damýy» jáne «Qazirgi uıǵyr ádebı tiliniń damýy», áıgili túriktanýshy Ámir Nájiptiń «HІÚ ǵasyr túrki tilderiniń tarıhı salystyrmaly sózdigi. Qutyptyń Qusraý Shyryn eńbegi negizinde» atty 4 tomdyǵy jáne «Joıylýy qaýpindegi Túrki tilderi» 4 tomdyq ǵylymı basylymnyń tusaýkeseri ótti.
Akademık Á.Qaıdardyń eńbekterinde uıǵyr ádebı tiliniń damý zańdylyqtary zertteledi. Uıǵyr tiliniń dıalektoloııasy, zamanýı uıǵyr tiliniń qalyptasý kezeńderi men leksıka-grammatıkalyq damý erekshelikteri sekildi máseleler jan-jaqty qarastyrylady.
«Álemdik dárejedegi túrkolog ǵalym Ámir Nájip óz murasyn shákirti Ábdýalı aǵamyzǵa amanat etken bolatyn. Halyqaralyq túrki akademııasy 3 jyl eńbektenip, osy kitapty basyp shyǵardy. Sondaı-aq, Ábdýálı aǵamyzdyń uıǵyr tiliniń damý zańdylyqtary týraly, joıylý qaýpindegi túrki tilderi qarluq, altaı, qumyq, kavkaz, ıran, qytaıdaǵy túrki tilderiniń bárin jınaqtap 300 astam ǵalym atsalysqan eńbegi jaryq kórip jatyr. Osynyń bári Rýhanı jańǵyrýdyń jemisi, mádenı muramyz», - dedi Darhan Qydyráli.
Osy oraıda álemdik túrkologııa ǵylymy úshin qundy sanalatyn Ámir Nájip sózdiginiń tolyq nusqada tuńǵysh ret jarııalanyp otyrǵanyn aıta ketken jón.
Ókinishke oraı ǵalymnyń kózi tirisinde atalǵan eńbektiń birinshi tomy ǵana 1979 jyly máskeýde jaryqqa shyǵyp, qalǵany toqtap qalady.
Túrki Akademııasy osy ǵylymı murany Á.Nájiptiń shákirti Ábdýalı Qaıdarǵa amanattaǵan qoljazbasy negizinde alǵash ret jarııalap otyr.
Sondaı-aq, 36 elden 300 jýyq ǵalymnyń at salysýymen shyqqan «Joıylý qaýpindegi túrki tilderi» 4 tomdyq ǵylymı eńbek ıÝNESKO-nyń qoldaýymen basylyp otyr.