Almatyda aǵash qandalasynan turǵyndardyń mazasy qashty
Facebook qoldanýshylary qalada qandala kóbeıip jatqany týraly jazyp jatyr. Jáńgir Shálekenov esimdi almatylyq Bostandyq aýdany ákimdigine ótinish aıtyp, Sátpaev, 20A mekenjaıyndaǵy úı aýlasyndaǵy aǵashtarǵa qanadalaǵa qarsy óńdeý jumystaryn júrgizýdi surady. Onyń aıtýynsha, jándikterdiń kóptiginen úıdiń terezesin ashý múmkin bolmaı qalǵan.
Galına Korzýhına esimdi qala turǵyny aǵash qandalasynyń qaptaǵanyn bıyl ǵana kórip otyr.
«Olardyń munshalyqty kóbeıgenin buryn-sońdy kórmeppin. Bıyl birinshi ret kórip turmyn. Biz Kishi Almaty ózeniniń jaǵasynda jeke úıde turamyz. Munda sumdyq jaǵdaı bolyp jatyr. Otyra qalyp, jylaǵyń keledi. Keshe qalalyq qyzmet jasyl jelekterdi óńdeýmen aınalysty. Búgin úıdegi qalǵan qandalalardy qurtyp jatyrmyz», - dep jazdy ol.
Olga Kolesnıkova Abaı dańǵyly men Saın kóshesiniń qıylysynyń aýmaǵynda qandala tipti, úılerge moskıtti torlar arqyly kirip jatqanyn jazdy.
«Trotýarmen kele jatsań, aǵashtan tóbeńe túsip jatady. Qazir olar qatty kóbeıgen, eger tıisti sharalar qabyldamasa, ary qaraı kóbeıedi», - dep jazady Almaty turǵyny.
Svetlana Ermagambetovanyń sózinshe, búkil qalanyń aýmaǵynda óńdeý jumystaryn júrgizý kerek. Sebebi qandalalar qalanyń kóp shaǵynaýdanyna taralyp úlgergen.
«Biz turǵyn úıdiń birinshi qabatynda turamyz, jándikter moskıtti torlar arqyly úıimizge kirip jatyr», - deıdi ol.
Almatylyq Anna Kara ákimdik eki márte óńdeý jumystaryn júrgizse de, esh paıdasy bolmaǵanyn jazdy.
«Qandala buryn qalaı kóp boldy, solaı qaldy. Buǵan basqa tásil kerek», - dedi ol.
Megapolıstiń taǵy bir turǵyny jelige qandalalardyń sýretterin salyp, Medeý aýdanynyń ákimdigine júgindi.
«Tereze astynda eki qaraǵash ósedi, qanadalanyń bylaı qaptaýy birinshi ret bolyp turǵan joq. Kúndelikti balkondy, terezelerdiń astyn qandaladan tazalaımyz. Sonda da úıge kirip ketedi. Uzaqqa esh nárse kómektespeı jatyr. Eki qaraǵashty alyp tastaý kerek. Parazıtterdiń kesirinen eski aldyndaǵy emen aǵashy óleıin dep jatyr. Qazir bizge kómek kerek», - dedi jeli qoldanýshysy.
Tımırıazev kóshesiniń turǵyndary da qanadalanyń qaptaǵanyna razy emes.
«Bul degenińiz sumdyq. Ótken aptada túngi ýaqytta salqyn bolǵan kezde qandalalar úıimizge qaptap kirdi. Olardyń ıisinen dem ala almaı qaldyq. Tordyń barlyǵyna jabysty. Men mundaıdy buryn-sońdy kórgen emespin. Shańsorǵyshpen kúnine birneshe márte balkon, terezelerdi tazalaımyn. Endi qandaı da bolsyn, óńdeý jumystary júre me?», - deıdi Oksana Krasıýkova.
Odan bólek, qalanyń basqa da aýdandarynan turǵyndar qandalanyń foto, vıdeosyn jelige saldy. Olardyń barlyǵy da ákimdikten kómek surap jatyr.
Jazken Jıembaev atyndaǵy Qazaq ósimdik qorǵaý jáne karantın ǵylymı-zertteý ınstıtýtynyń ósimdikti bıologııalyq qorǵaý bóliminiń basshysy Nurjan Muhamadıevtiń aıtýynsha, qazir turǵyndar qanadalanyń keń taralǵan túri Arocatus melanocephalus - dy kórip júr. Olar ýly ári adam densaýlyǵyna qaýipti emes.
«Halyq arasynda olardy «sasyq qandalalar» deıdi. Olar Almatyda 8 jyl buryn paıda boldy. 2017 jáne 2019 jyldary olardyń qatty kóbeıgen bolatyn. Adamdar olardan qatty qorqyp, «keneler» dep sanady. Bıyl da osy jaǵdaı qaıtalanyp jatyr. Olar buryn bizdiń qalamyzda bolmaǵan, basqa elderden ákelindi. Ózińiz biletindeı, Almaty – iri megapolıs, munda elder arasynda iri saýda aınalymy júredi. Bul qandalalar kez kelgen qaptama materıaldarymen ákelinýi múmkin», - deıdi ol.
Onyń sózinshe, kóktem mezgilindegi jańbyrlar da olardyń taralýyna áser etti. Sondaı-aq qalanyń ásem ári baı tabıǵaty olardyń qorektený bazasyn keńeıtýge múmkindik bergen.
«Mamyr aıynda qandalalar dernásil kúıinde boldy. Qazir olar ósip, ushatyn boldy. Arocatus melanocephalus qandalalary qaraǵashtyń dánderimen qorektenedi. Adamdarǵa qaýpi joq, tistemeıdi, tek qolaısyzdyq týdyrady. ıAǵnı, úıdiń ishine ushyp kiredi, tereze jaqtaýlaryna, esikke qonady. Sasyq ıis shyǵarady. Olar qazirdiń ózinde qysqy ýaqytta mekendeıtin oryndardy izdep jatyr. Olar ádette tósenishterde, butalarda ómir súredi, apatty aǵashtarda qystaıdy. Jaqynda olar qystaýǵa ketedi», - deıdi maman.
Turǵyndarǵa aǵash qandalasynan qutylý úshin óńdeý jumystaryn júrgizý qajet.
«Bul jerde arnaıy qyzmet jumys isteýi kerek. Kóshelerde qoldanylatyn preparattardy úı jaılar men bólmelerde qoldanbaǵan durys. Ol úshin arnaıy dezınsektsııalyq preparattar bar. Qazir qala saıabaqtarynda, skverlerinde ákimdik tarapynan parazıtter men aýrýlarǵa qarsy aǵashtardy óńdeý jumystary júrgizilip jatyr. Alaıda aǵash qandalalary bul oryndarda ómir súrmeıdi dese bolady. Olar kóbinese úıdiń aýlalarynda, qurǵaq, eski aǵashtar ósetin jerlerde, aǵashtardy sanıtarlyq kesý jumystary az júretin oryndarda kóbeıedi», - dedi Nurjan Muhamadıev.
Nurjan Muhamadıev sondaı-aq turǵyndardyń birazy túrli sebepterge, onyń ishinde densaýlyǵyna baılanysty aǵashtardy óńdeýge kelisim bermeıtinin jetkizdi.