Almaty sottary taraptarǵa 200 myńnan astam sms-habarlama joldaý arqyly bıýdjet shyǵystaryn barynsha qysqartty (FOTO)
Іs-sharaǵa Joǵarǵy Sot Tóraǵasy Qaırat Mámı, Almaty qalalyq sotynyń tóraǵasy Aqjan Eshtaı, qala sýdıalary, sot keńsesiniń basshysy jáne qyzmetkerleri qatysty.
Keńes jumysyn Almaty qalalyq sotynyń tóraǵasy Aqjan Eshtaı ashty. Óz sózinde ol ótken jyl ishinde qalalyq soty sýdıalarynyń sot tóreligin iske asyrýdyń qorytyndylary týraly aıtyp ótti.
Ol Almaty qalasynyń sottaryna 2015 jyly 150 myńnan astam sot isteri kelip túskenin, ıaǵnı 2014 jyldyń osy kezeńine qaraǵanda, 6 myń iske artyq ekenine toqtaldy. Onyń aıtýynsha, ister sanynyń arta túsýine Almaty qalasyna Almaty oblysynyń birqatar aýyldyq okrýgteri men eldi mekenderiniń qosylýy basty sebep bolyp otyr. Bul rette, isterdiń óse túsýi sot tóreligin iske asyrýdyń sapasyn tómendetken joq. Odan basqa, esepti kezeńde syrttaı is júrgizý tártibinde shyǵarylǵan sheshimder sany azaıa túsken. 2015 jyly syrttaı tártipte 11 728 sheshim, al 2014 jyly 22 658 sheshim shyǵarylǵan.
Almaty qalalyq soty keńsesiniń basshysy B.Asanbekov keńeske jınalǵandardy elektrondyq sot tóreligin engizý boıynsha atqarylǵan jumystar jaıynan aqparattandyrdy. 2015 jyly sotqa elektrondyq túrde 20 784 aryz kelip túsken, ol 2014 jylǵa qaraǵanda 47%-ǵa artyq (11 029). Sot isin júrgizý qatysýshylaryn e-sud arqyly, olarǵa shaqyrý qaǵazyn jiberý jolymen, jedel túrde habardar etý jobasy tabysty iske asyrylǵan. Ótken jyl ishinde qala sottary taraptarǵa 200 288 sms-habarlama joldaǵan. Bul bıýdjettik shyǵystardy barynsha qysqartýǵa múmkindik berdi.
Sondaı-aq, keńeıtilgen keńes barysynda Almaty qalasynyń keıbir aýdandyq jáne oǵan teńestirilgen sottary tóraǵalarynyń baıandamalary tyńdaldy.
Keńesti Joǵarǵy Sot Tóraǵasy Qaırat Mámı qorytyndylady. Ol qatysýshylardy «100 naqty qadam - barshaǵa arnalǵan qazirgi zamanǵy memleket» Ult Josparynyń sottardy reformalaýǵa baǵyttalǵan 11 qadamynyń iske asyrylýy týraly aqparattandyrdy. Zańnamany jańartý, sapaly sot korpýsyn qalyptastyrý, sot tóreliginiń úsh satyly júıesine kóshý, sot zaldaryn aýdıo,- beınetirkeý júıelerimen jabdyqtaý jónindegi jumystarǵa erekshe toqtaldy.
«Ult Josparyn iske asyrý sot jumysynyń tıimdiligin edáýir arttyrady jáne sýdıalarǵa sot tóreligin sapaly iske asyrýǵa múmkindik beredi», - dep atap ótti Q.Mámı óz sózinde.
Odan ári Joǵarǵy Sot Tóraǵasy Almaty qalalyq sotynyń 2015 jylǵy jumysynyń negizgi kórsetkishterine baǵa berdi. Sottar jumysynyń birshama jaqsara túskenin, tutastaı alǵanda, sot tóreligin iske asyrýdyń sapasy boıynsha oń dınamıka baryn atap ótti.
Sottaǵy kadr saıasaty nátıjeli júrgizilýde. Máselen, sońǵy úsh jylda Almaty qalasy sottarynyń shamamen 40 qyzmetkeri sýdıa bolyp taǵaıyndalǵan. Bul alǵash taǵaıyndalǵan qala sýdıalarynyń jalpy sanynyń shamamen 75%-yn quraıdy.
Sonymen birge, áli de jaqsartýdy qajet etetin birqatar kemshilikter atap ótildi. Atap aıtqanda, azamattyq ister boıynsha sottar jumysy sapasynyń birshama tómendeýi baıqalyp otyr. Máselen, 6 aıdan astam merzim ishinde qaralǵan azamattyq ister sany 54%-ǵa artqan. Ekonomıkalyq sottan basqa, Áýezov aýdanynyń № 2 aýdandyq sotynda (17), Medeý (12) jáne Jetisý (12) aýdandyq sottarynda qaralǵan ister sany kóp. Odan basqa, respýblıka kóleminde barlyq toqtatylǵan azamattyq isterdiń 78%-y Almatyǵa tıesili.
Qala sottarynda qaralǵan isterdiń mol ekenine qaramastan, tatýlastyrý rásimderi men medıatsııa óte az qoldanylady. Sondaı-aq, qylmystyq sot tóreligin iske asyrýda jáne apellıatsııalyq satydaǵy jumysta kemshilikter anyqtaldy. Sot qyzmetkerleri arasynda kadrlardyń turaqtamaýy baıqaldy.
Sot korpýsynyń aldyna aǵymdaǵy jylǵa birqatar mindetter qoıyldy.
Joǵarǵy Sot Tóraǵasy Ult Josparyn iske asyrýǵa baılanysty kúrdeli jumys kútip turǵanyn basa aıtty. Jańa úsh satyly sot júıesinde oblystyq sottardyń jumysyna erekshe nazar aýdarylady. Sot tóreliginiń sapasy jeke alynǵan óńirde kassatsııa qorytyndylary boıynsha naqty belgili bolady.
«Men úshin eń bastysy, kúshi joıylǵan sot aktileriniń sany ne paıyzy emes, azamattardyń óńirlik sottarǵa degen seniminiń artýy mańyzdy. Oblystyq sottyń halyq aldyndaǵy jaýapkershiligi birshama artty, óıtkeni isterdiń keıbir bóligi Joǵarǵy Sottyń sottylyǵyna jatpaıdy», - dedi Q.Mámı.
Ol sot basshylyǵynyń nazaryn sot praktıkasyn turaqty taldaý qajettiligine, sapaly túrde azamattardy jeke qabyldaý jónindegi jumysty júrgizýge, buqaralyq aqparat quraldarymen dıalogty ornatýǵa, elektrondyq sot tóreligin damytý jónindegi jumystarǵa aýdardy. Sondaı-aq, apellıatsııalyq alqalardyń tóraǵalaryna úlken jaýapkershilik artylyp otyr.
«Sońǵy jyldar ishinde apellıatsııa sot tóreligi júıesinde negizgi rólin joǵaltyp aldy. Degenmen, naqty osy saty, barlyq álemdegideı, neǵurlym bedeldi jáne sheshýshi bolýy tıis», - dep atap ótti Joǵarǵy Sot Tóraǵasy.
Keńes sheńberinde saılaý zańnamasyn buzýǵa baılanysty shaǵymdar men aryzdardy qaraý kezindegi zańdylyqty qamtamasyz etý qajettiligi aıtyldy. Ásirese, mundaı ister qysqa merzimde qaralýǵa jatatyny jáne ol sýdıalardan jedeldilikti talap etetindigi kóterildi. Mundaı isterdi sheshý kezinde meterıaldyq jáne protsestik quqyq normalaryn durys qoldanbaýǵa jol berilmeıdi.
Joǵarǵy Sot Tóraǵasy jergilikti sottarda kásibı tájirıbesi men bilimderi mol sýdıalardyń az emestigin aıtty. Osyndaı qolda bar áleýetti elimizdegi quqyqtyń jáne zańnyń ústemdigin nyǵaıtý úshin paıdalaný kerek. «Sýdıalar, sot bıliginiń ókilderi retinde, óz oı-óristerin udaıy keńeıte túsip, onyń ishinde halyqaralyq quqyq jáne sot praktıkasynyń qazirgi zamanǵy betalysyn bilip otyrýy tıis», - dedi Q.Mámı.
Sóz sońynda ústimizdegi jyly Almaty qalasy sottarynyń sýdıalary alǵa qoıylǵan mindetterdiń sapaly iske asyrylýyn qamtamasyz etedi degen senimin bildirdi.