Almaty oblysynda búrkitshi týrısterge arnalǵan etnoaýyl ashpaq
Ol etnoaýyl ózi týǵan Eńbekshiqazaq aýdanyndaǵy Nura aýylynyń mańynda boı kóterse deıdi. Eldimeken Almaty qalasynan 141 shaqyrym jerde ornalasqan.
«Dál osy jer túlki, qoıan men basqa da ańdardy aýlaýǵa yńǵaıly. Jyl saıyn qusbegilikti tamashalaýǵa 20-30 týrıst keledi, olardyń kóbisi Eýropadan. Búrkitshiniń óneri sheteldikterdiń qyzyǵýshylyǵyn týdyryp otyr», - deıdi Qýanysh Isabekov.
37 jastaǵy Qýanysh ákesi men atasynan mura bop qalǵan isti jalǵastyryp keledi. 16 jasynda ol búrkitti alǵash ret qolǵa úıretip, sodan beri qusbegilikpen aınalysady. Otbasymen birge ulttyq qusbegiliktiń erekshelikterine arnalǵan «Jeti qazyna» murajaıyn da ashqan.
Qýanysh - respýblıkalyq jáne halyqaralyq deńgeıdegi búrkitshiler baıqaýynyń jeńimpazy. Endi óziniń súıikti isin tolyqqandy tabysty kásip kózine aınaldyrǵysy keledi. Qazir onyń jeti búrkiti, eki qarshyǵasy, eki ıtelgisi jáne segiz tazy ıti bar.
«Týrıster úshin ań aýlaý isi, bizdiń tabıǵatymyz ben ádet-ǵurpymyz óte qyzyqty. Ádette qusbegilik maýsymy qazan aıynda bastalyp, aqpannyń ortasyna deıin jalǵasady. Dál osy kezeńde týrıster birneshe toppen keledi. Olar bizdiń turmysymyz ben búrkitpen ań aýlaýdyń erekshelikterimen tanysady. Týrıster Kanada, Ulybrıtanııa, Shvetsııa, Germanııa, Frantsııadan. Olardyń arasynda kásipkerler, saıahatshylar men fotograftar kóp. Keıbiri, tipti, jyl saıyn keledi», - deıdi ol.
Pandemııaǵa baılanysty 2020 jyly búrkitshiler aýylynda týrıster bolmady. Alaıda, ata kásip ıeleri úshin ishki týrızmdi damytý baǵyty ashyldy. Ótken jyly Qýanysh Isabekov Almaty oblysynyń Kásipkerler palatasynan keńes alyp, bıznes negizderin oqytatyn «Bıznes mektep» jobasyna qatysty. Keıin «Bıznestiń jol kartasy – 2025» baǵdarlamasy boıynsha qaıtarymsyz grant alýǵa ótinim berdi. Joba sátti shyǵyp, komıssııa jobany qarjylandyrýdy maquldady. Endi osy qarajatqa jas kásipker óz oıyn júzege asyrýdy josparlap otyr.
«Qýanysh Isabekov «Bıznestiń jol kartasy – 2025» baǵdarlamasy boıynsha qaıtarymsyz grant aldy. 3 mln teńge. Endi ol osy qarajatpen kásibin bastaıdy», - dedi Almaty oblystyq Kásipkerler Palatasynyń baspasóz hatshysy Dıas Beısenbekov.
Іstiń basy-qasynda, ony júrgizýdi januıasy qolǵa almaq. Qýanysh úsh balany tárbıelep otyr. Ol balalaryn kishkentaıynan bastap qusbegilikke baýlyp keledi.
«Búrkitter erekshe qamqorlyqty qajet etedi. Olarǵa jaqsy kútim jasaý kerek, súıispenshilik tanytý kerek, sonda ǵana sizdi tyńdaıdy. Qusqa aıqaılap úırete almaısyń. Sonymen birge, búrkitshi jaman ádetterden aýlaq bolyp, «taza» bolyp júrýi mańyzdy. Sebebi, aspanda bıikte qalqyp ushatyn qus bárin sezedi», - deıdi ol.
Munymen qosa, Qýanysh Isabekov qusbegilik salasy memlekettik qoldaýdy qajet etedi dep sanaıdy.
«Mysaly, búrkit nemese tazyny ustaý ońaı sharýa emes. Jazda búrkit kún saıyn 2-3 keli et jeıdi. Sol sebepti sýbsıdııalaýdy engizý qajettiligin qarastyryp kórý kerek. Qalaı degende de yntalandyrý sharalary qajet. Mońǵolııa men Qyrǵyzstandaǵy búrkitshiler Qazaqstandaǵy qusbegilik óneriniń damýyna tánti. Sebebi bizdiń elde bul ónermen aınalysatyn jastar sany kóp», - deıdi ol.
Búginde búrkitshi, ári kásipker Qýanysh Isabekov qusbegilikten Shyǵys Qazaqstan oblysy men Túrkııa Respýblıkasynda ótetin jarysqa qatysýǵa daıyndyǵyn pysyqtap jatyr.