Almatydaǵy Oqýshylar saraıynyń observatorııasynda qandaı jobalar júzege asyp jatyr

<p>ALMATY. KAZINFORM &ndash; Almatyda 20 jylǵa jýyq úzilisten keıin Oqýshylar saraıynda observatorııa jumysyn bastady. Jańa, joǵary tehnologııalyq observatorııada zertteýshiler men astronomııa áýesqoılaryna ǵarysh qupııalaryn teńdesi joq dáldikpen jáne egjeı-tegjeıli zertteýge múmkindik beretin tórt zamanaýı teleskoptarmen jabdyqtalǵan.&nbsp;</p>

Ǵylymı-tehnıkalyq bólim observatorııasynyń meńgerýshisi Aqsuńqar Muhamedııarulynyń aıtýynsha, tórt teleskoptyń úsheýi – juldyzdardyń, planetalardyń jáne galaktıkalardyń anyq jáne jarqyn keskinderin qamtamasyz etetin túngi baqylaýlarǵa arnalǵan.

Tórtinshi, Coronado hromosferalyq teleskopy, kúndizgi ýaqytta kúndi baqylaý úshin arnaıy ázirlengen, kún belsendiligi men onyń jerge tıgizetin áserin zertteýge biregeı múmkindikter beredi. 

«Teleskoptardyń árqaısysynyń keremet sýret sapasy bar, ol tereń ǵarysh keńistigi bolsyn nemese juldyzdar bolsyn, obektilerdiń eń kishkentaı bólshekterin naqty kórsetete alady. Joǵary ajyratymdylyq qabilettiligi men ozyq optıkalyq tehnologııalar zertteýshilerge dál derekter men kóptegen jaı aspaptarda joq tańǵajaıyp vızýaldy áserler beredi», - deıdi ol. 

Foto: Alma Muqanova

Observatorııa jas almatylyqtar úshin zertteýler júrgizetin, planetalar men galaktıkalardy izdeıtin, ǵarysh salasyndaǵy jańa jańalyqtar ashatyn orynǵa aınaldy. 

Máselen, 7 synyp oqýshy Ábilqaıyr Chapaev kúniń jerge qanshalyqty zııan keltiretin zerttep kórdi. Nátıjıesinde biregeı joba oılap tapty. 

«Men kún sáýlesi de jer silkinisin týdyratynyn anyqtadym. Zertteýlerim kórsetkendeı, tıktonıkalyq jaryqtarǵa kún sáýlesi tikeleı túsken kezde jer terbeledi. Bul jobany Memleket basshysy aldynda da qorǵadyq. Men osy jerdegi jetekshilerimen birge arqy qaraı zertteıtin bolamyn», - deıdi Ábilqaıyr Chapaev.

Foto: Alma Muqanova

Ǵylymı-tehnıkalyq bólimniń taǵy bilim alýshysy Sholpan Amankeldi nanospýtnık oılap tapty. Joba – «Venus-SAT.kz» dep atalady. Onyń negizgi mindeti – jerdiń stratosferalyq qabattarynyń jaı-kúıi jáne jerge jaqyn ǵaryshtyq keńistiktegi astronomııalyq qozǵalystar týraly ózekti aqparatty jınaý. 

«Nanospýtnık aýada shamamen 10,5 saǵat boldy, onyń barysynda ol burynǵy Semeı polıgony aımaǵyndaǵy ekojúıeni saqtaý jáne qalpyna keltirý úshin aqparat jınady. Bolashaqta nanospýtnıktik modeldi jetildirý jáne onyń negizinde zamanaýı ekonomıkanyń ártúrli salalaryna arnalǵan derekterdi jınaý, saqtaý jáne vızýalızatsııalaý úshin kóp fýnktsıonaldy hab qurý mindeti tur», - deıdi joba avtory. 

Foto: Alma Muqanova

Qazir munda 50-60 bala keledi. Olar joba daıyndap, sony qorǵap, bilimderin jetildiredi. 

Oqýshylar saraıynyń observatorııasy 1983 jyly ashylǵan. Observatorııa saraı ǵımaratynyń kompozıtsııalyq dızaınyna úılesimdi túrde toǵysqan – galaktıka spıraly ispettes. 

Observatorııany jańǵyrtý – Almaty ákimdiginiń bastamasymen jáne qoldaýymen júzege asyrylyp jatqan áleýmettik joba. 

Eske salaıyq, 2022 jyly Memleket basshysy jumys saparynyń baǵdarlamasyna sáıkes Almaty qalasyndaǵy mańyzdy arhıtektýralyq eskertkishterdiń biri – Oqýshylar saraıyn aralap kórgen bolatyn. 

Sondaı-aq Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev Oqýshylar saraıyna syılyq retinde jańa avtobýs tabys etti.