Almatyda Ábilhan Qasteevtiń memorıaldyq mýzeı-úıi jóndeýden ótti
Sýretshi 1958 jyldan beri turyp, jumys istegen úıde ornalasqan memorıaldyq mýzeı-úı 2014 jyly ashyldy.
Mereıtoıǵa oraı mýzeı ishinara jóndeýden ótti. ıAǵnı, qabyrǵalary jańartylyp, shatyry jóndeldi jáne onyń aýmaǵy abattandyryldy.
— Biz úıdiń negizi men ıntererin múmkindiginshe saqtaýǵa tyrystyq, ony ishinara mýzeıge aınaldyrdyq. Munda onyń kartınalary men grafıkalyq jumystarynyń kóshirmeleri, muraǵattaǵy fotosýretter, turmystyq zattar men ydys-aıaq, hattar, telegrammalar, kitaptar — keńes adamynyń ómiri men turmysyna baılanysty barlyq nárse qoıylǵan. Munda Ábilhan Qasteev uly qylqalam sheberi ǵana emes, qarapaıym adam retinde de kórsetiledi. Mýzeıge kelgen kórermender ótken ǵasyrdyń atmosferasyn sezinip, sýretshiniń týyndylarynan lázzat alady, — dedi mýzeı qyzmetkeri.
Shara barysynda sýretshiniń grafıkalyq týyndylarynyń 60-tan astam faksımılesin (joǵary ajyratymdylyqtaǵy baspa kóshirmelerin) usynatyn «Baǵa jetpes mura» kórmesi ashylady.
— Grafıkalyq jumystar kórmesi sýretshiniń shyǵarmashylyǵynyń jańa qyryn ashady. Munda kórermender buryn-sońdy kórmegen biregeı zattar usynylǵan. Bul barlyq óner súıer qaýym úshin sýretshige basqa qyrynan qaraýǵa jaqsy múmkindik. Munda sýretshiniń ózi úshin salǵan sýretteri bar. Búgin biz keńestik ónerdi eki jaǵynan baǵalaı alamyz: syrtqy — optımıstik, oń jáne ishki — tereńirek, psıhologııalyq jáne emotsıonaldy boıaý. Munda ol ózin názik sýretshi, psıholog, aınalasyndaǵy ómirdi, ótkinshi sátterdi baqylaıtyn zeıindi sheber retinde tanytady, — deıdi kórme kýratory Ámir Jadaıbaev.
Kórmeniń mańyzdy bóligin sýretshiniń 1930-40-jyldardaǵy týyndylary alady. Eksponattar arasynda «Qobylandy-batyr» (1932) halyq eposynyń negizinde jasalǵan kompozıtsııanyń eskızin, sonymen qatar qazaq aýylynyń ómirinen janrlyq kórinisterdi kórýge bolady.
Ásirese, Á.Qasteevtiń 1939 jáne 1943 jyldary Torǵaıǵa jasaǵan saparlarynda oryndaǵan shyǵarmalary, 1916 jylǵy halyq kóterilisi basshylarynyń biri Amangeldi Imanovtyń beınesin jańǵyrtý úshin materıaldar jınaǵan shyǵarmalary erekshe qyzyǵýshylyq týdyrady.
Aıta ketý kerek, ishinde alǵash ret usynylǵan týyndylardy kórýge bolady. Mysaly, Á.Qasteev jasaǵan «Jas Abaı» kartınasynyń qaryndash eskızimen tanysýǵa bolady.
Sonymen qatar, Á.Qasteevtiń sheber shyǵarmashylyǵynyń sońǵy kezeńine jatatyn akvarelderi men sýretteri de óte qyzyqty.
Ábilhan Qasteev atyndaǵy Memlekettik óner mýzeıinen atap ótkendeı, kórmeni uıymdastyrýǵa sýretshiniń otbasy kómektesken.
Qyzy Gúldarııa Qasteeva sırek kezdesetin materıaldardy bergen.
Jańartylǵan ekspozıtsııa men kórme Qazaqstan Respýblıkasynyń Táýelsizdik kúnine arnalǵan.
Almaty turǵyndary men qonaqtaryna Ábilhan Qasteev murasymen tanysýǵa biregeı múmkindik beretin kórme birneshe aıǵa sozylady. Aldaǵy ýaqytta Ábilhan Qasteevtiń memorıaldyq mýzeı-úıinde qazaqstandyq sýretshilerdiń basqa da kórmeleri ótedi.
Qasteevtiń shyǵarmashylyq murasynda portret janry mańyzdy oryn alady. Ol Sh. Ýálıhanovtyń, J. Jabaevtyń, A. Imanovtyń, Ǵ. Muratbaevtyń portretterin saldy.
1942 jyly Almatyda Á.Qasteevtiń alǵashqy jeke kórmesi ótti, oǵan 143 týyndy qoıyldy. 1944 jyly Amangeldi Imanovtyń beınesin qynap betine túsirgeni úshin respýblıkada alǵash ret Qazaq KSR Halyq sýretshisi ataǵyna ıe boldy.
Sýretshi 1950-60-jyldary «Jańa Qazaqstan», «Qazaqstan jerinde», «Qazaqstan baılyǵy», «Qazaqstan jeri men adamdary» sııaqty birneshe akvareldik tsıkldar qurdy.
Ábilhan Qasteev 1973 jyly dúnıeden ótti. Artynan úlken shyǵarmashylyq mura qaldyrdy. 1984 jyly onyń esimi QR Memlekettik óner mýzeıine berildi, osynda onyń týyndylary saqtaýly tur.
Sonymen qatar, Á. Qasteevtiń shyǵarmalary Qazaqstandaǵy jáne shet elderdegi kóptegen mýzeıler men jeke kollektsııalarda bar.
Osy jyldyń qazan aıynda Jetisý oblysynyń Taldyqorǵan qalasynda Qazaqstannyń Halyq sýretshisi Ábilhan Qasteevtiń eskertkishi ornatyldy.