Álipbı ózgertý tek kırıllıtsa áripterin latynmen almastyrý ǵana emes - senator

Foto: None
ASTANA. QazAqparat - Álipbı aýystyrýdyń saıasatqa da, basqaǵa da qatysy joq. Búgin Parlament Májilisindegi «Memlekettik tildiń latyn grafıkasyndaǵy álipbıiniń biryńǵaı standartyn engizý máseleleri týraly» parlamenttik tyńdaýda Senat depýtaty Tóleýbek Muqashev osylaı málim etti, dep habarlaıdy QazAqparat.

«Jazbany ózgertýdiń jaǵymdy tustary bar. Atap aıtqanda óz ereksheligimizdi saqtap qalý, álemdik ıntegratsııa, aqparat alý múmkindikterin damytýǵa jaǵdaı bar. Latyn álipbıi álemde tanymaldyqqa ıe. Birinshiden, latyn álipbıiniń arqasynda jastarymyzdyń ǵalamtordan aqparat alýǵa kóptegen múmkindikteri, bilim men ǵylym salasyndaǵy keńistikke, tez aradaǵy oqýǵa qoljetimdilik bolady. Ekinshiden, túrki álemi men Qazaqstannyń birigýine yqpal etedi. Túrkııa, Ázerbaıjan, Ózbekstan, Túrikmenstan sııaqty eldermen ortaq jazbaǵa ıe bolýy bizdiń elimiz úshin paıdaly. Latyn álipbıine ótý qazaq tiliniń memlekettik til retindegi mártebesin kóterýge yqpaly zor. Sebebi bizdiń tilimiz basqa tilderimen birdeı deńgeıde turady jáne ózge qarym-qatynas jasaýǵa jeńil bolady. Álipbı aýystyrýdyń saıasatqa da, basqaǵa da qatysy joq. Eń basty qajettiligin tildiń ózi talap etip otyr», - dedi senator.

Osy oraıda ol tildiń ishki ári syrtqy jaǵdaıy qazirgi jazýdyń orfografııaǵa, aıtylýda orfoepııaǵa keri áser etip, ózge tilden kirgen sózderdiń salmaǵy arta túsip, kirme dybystardyń tól sózderimizdiń fonetıkalyq, grammatıkalyq talaptaryn buza bastaýy sekildi túrli jaǵdaılar álipbı ózgertý máselesin alǵa tartqandyǵyn atap ótti.

«Demek, álipbı ózgertý tek kırıllıtsa áripterin latynmen almastyrý ǵana emes, jazý salasynda da reforma qaıta jasaý qajettigin talap etedi. Álemniń ozyq elderi ıgiligin kórip, kópshiligi qoldap otyrǵan latyn álipbıine bizdiń de kóshkenimiz durys dep oılaımyn. Qazirgi tańda latyn álipbıi úlken bedelge ıe bolyp, qoldanys aıasy da múmkindigi zor ekendigin tanytyp otyr», - dedi T. Muqashev.

Seıchas chıtaıýt