Álıhan Smaıylov qytaılyq kompanııalardy eki el arasyndaǵy ekonomıkalyq kooperatsııany damytýǵa shaqyrdy
Úkimet basshysy qazirgi tańda bul aýqymdy kórme jyl saıyn álemniń 130-dan astam eliniń ókilderi qatysatyn jahandyq iskerlik alańǵa aınalǵanyn atap ótti.
«Elimizdiń kórmege mártebeli qonaq retinde qatysýy Qazaqstan-Qytaı qarym-qatynastarynyń jańa kezeńi aıasynda ótip otyr. Kezekti 30 jyldyq tsıklde bizdiń elderimizdiń ekonomıkalyq kooperatsııa aıasyndaǵy ózara is-qımyly mańyzdy ról atqaratyn bolady. Osy turǵyda biz úlken múmkindikterdi kórip otyrmyz», — dedi Álıhan Smaıylov.
Premer-Mınıstr bolashaqta birlesken kásiporyndardyń ónim kólemi men taýar aınalymyndaǵy úlesi arta túsetinine senim bildirdi.
«Osyǵan baılanysty, biz barlyq múddeli qytaılyq kásiporyndardy yntymaqtastyqty keńeıtýge shaqyramyz. Qazaqstan Úkimeti qajetti qoldaý kórsetýgejáne birlesken jumys úshin qolaıly jaǵdaılar jasaýǵa daıyn», — dep atap ótti Úkimet basshysy.
Álıhan Smaıylov atap ótkendeı, qazirgi geosaıası ahýal jaǵdaıynda elderimizdiń turaqty ekonomıkalyq damýy úshin kúsh-jigerimizdi biriktirý burynǵydan da zor mańyzǵa ıe bolmaq.
Ol Qazaqstan, basqa elder sııaqty, álemdik ekonomıkanyń aldynda turǵan syn-qaterlerdiń saldaryn sezinetinin aıtty. Olardyń ishinde saýda kedergileri, óndiristik tizbekterdiń úzilýi jáne qarjylyq turaqsyzdyq bar.
«Biz seriktestermen birlesip, bolashaqta jahandyq qaýipterdiń áserin barynsha azaıtýǵa qabiletti ekonomıkalyq kooperatsııanyń praktıkalyq mehanızmderin ázirleýge jáne iske asyrýǵa daıynbyz», — dep atap ótti Úkimet basshysy.
Bul turǵyda Álıhan Smaıylov saýda men transshekaralyq elektrondyq kommertsııany damytý úshin qolaıly jaǵdaılar jasaý mańyzdy ekenin atap ótti. Onyń aıtýynsha, 10 jyl ishinde Qytaıdyń «Bir beldeý, bir jol» boıynda ornalasqan eldermen taýar aınalymynyń jalpy kólemi $19,5 trln-ǵa, al ınvestıtsııalardyń jıyntyq kólemi – $380 mlrd-qa jetken.
«Ortalyq Azııa óńiriniń Qytaımen saýda kólemi de qarqyndy ósip keledi. Ótken jyldyń qorytyndysy boıynsha bul kórsetkish $70 mlrd-qa jetti, onyń 45-i Qazaqstanǵa tıesili. Osy serpindi saqtaý jáne 2030 jylǵa qaraı taýar aınalymyn bizdiń ónimder $100 mlrd-qa deıin jetkizý úshin qajetti jaǵdaılar bar dep sanaımyz», — dedi Premer-Mınıstr.
Úkimet basshysynyń pikirinshe, bul rette saýda nomenklatýrasyn keńeıtý arqyly eksportty ulǵaıtý mańyzdy. Sondaı-aq ákimshilik rásimderdi, onyń ishinde tsıfrlandyrý protsesterin qoldana otyryp, jeńildetý qajet.
Álıhan Smaıylov is-sharaǵa qatysýshylardyń nazaryn Qazaqstan ózara elektrondyq alańdardy keńinen paıdalanýǵa jáne búkil Eýrazııa keńistiginde ónimdi birlesip jyljytýǵa múddeli ekenine aýdardy.
«Bizde osy baǵytta tabysty keıster bar. Biz «Alibaba Group» kompanııasymen tyǵyz jumys istep kelemiz, osy jyldyń mamyr aıynda «JD.com» platformasynda Qazaqstannyń Ulttyq pavılony iske qosyldy. Logıstıkany ózara tıimdi negizde ońtaılandyrý úshin biz Qazaqstanda bond qoımalarynyń qurylysyn damytýǵa daıynbyz», — dedi Úkimet basshysy.
Azyq-túlik qaýipsizdigin qamtamasyz etý de mańyzdy baǵyt. Qazaqstan álemdegi eń iri bıdaı men un óndirýshilerdiń alǵashqy ondyǵyna kiredi. Búginde Qazaqstannyń ekologııalyq taza maıly daqyldary, et jáne basqa da ónimderi Qytaıǵa eksporttalýda.
«Qazaqstan agrarlyq saladaǵy naqty jobalardy iske asyrýǵa, aımaqtyq azyq-túlik qaýipsizdigin nyǵaıtýǵa jáne azyq-túlik damý baǵdarlamalaryn qabyldaýǵa daıyn», — dedi Premer-Mınıstr.
Úkimet basshysynyń aıtýynsha, qazirgi geosaıası jaǵdaıda saýdany damytý jańa jáne standarttan tys tásilderdi qajet etedi. Sondyqtan kólik-logıstıkalyq baılanystardy damytý mańyzdy.
Qazaqstan búginde Eýrazııa kontınentin Azııa-Tynyq muhıty óńirimen baılanystyratyn negizgi býynǵa aınala otyryp, óńirlik kólik-logıstıkalyq hab retinde mańyzdy strategııalyq ról atqaryp otyr.
«Qazir Qytaıdan Eýropaǵa baǵyt alǵan barlyq qurlyqtyq-tranzıttik tasymaldardyń 85%-ǵa jýyǵy Qazaqstanǵa tıesili», — dep atap kórsetti Álıhan Smaıylov.
Ol Qazaqstan Qytaımen birlesip «Batys Eýropa – Batys Qytaı» halyqaralyq tranzıttik avtodálizi, Lıanıýngan portyndaǵy logıstıkalyq ortalyǵy, «Qorǵas» halyqaralyq shekara mańy saýda ortalyǵy, «Qorǵas – Shyǵys qaqpasy» aımaǵyndaǵy birlesken qurǵaq port, «Qytaı – Qazaqstan – Túrikmenstan – Iran» jańa temirjol dálizi sııaqty iri ınfraqurylymdyq jobalardy iske asyryp jatqanyn atap ótti.
«Konteınerlik tasymaldardy “Qytaı – Eýropa” baǵyty boıynsha odan ary ulǵaıtý úshin Transkaspıı halyqaralyq kólik baǵytyn belsendi paıdalanýdy usynamyz. Bul taýar tasymaldaý ýaqytyn eki esege qysqartýǵa múmkindik beredi», — dedi Premer-Mınıstr.
Sonymen qatar Sıan qalasynda jáne Grýzııanyń Potı portynda qazaqstandyq termınaldardyń qurylysy qarqyndy júrip jatyr. Qazaqstan-Qytaı shekarasynda 3-shi temirjol ótkizý pýnktin, «Baqty» jáne «Qaljat» ótkelderinde «qurǵaq porttardy», Aqtaýda konteınerlik hab salý jáne Orta dáliz boıynda Qara teńizdegi port qýattaryn keńeıtý kózdelgen.
«Qytaılyq kólik kompanııalaryn atalǵan jobalarǵa qatysýǵa, al kólik-logıstıkalyq operatorlardy Qazaqstandaǵy transshekaralyq kólik ınfraqurylymyn belsendi qoldanýǵa shaqyramyz», — dedi Álıhan Smaıylov.
Sóz sońynda Premer-Mınıstr bıyl Shanhaı kórmesine Qazaqstannyń 30-dan asa óndirýshisi qatysyp jatqanyn atap ótti, kórmeniń Made in Kazakhstan brendi men joǵary sapaly taýarlardy ári qaraı aýqymdy Qytaı naryǵyna shyǵarýǵa septigin tıgizetinine senim bildirdi.
«Osy múmkindikti paıdalana otyryp, barshańyzdy Qazaqstannyń pavılondaryna shaqyramyn. Onda biz túrli salalardaǵy elimizdiń ozyq jetistikterin usynyp otyrmyz», — dep qorytyndylady Úkimet basshysy.
Qytaı halyqaralyq ımport kórmesiniń ashylý saltanatyna Avstralııa Úkimet basshysy Entonı Albaneze, Serbııa Premer-Mınıstri – Ana Brnabıch, QHR Memlekettik keńesiniń Premeri Lı Tsıan jáne Kýba Úkimpt basshysy Manýel Marrero Krýs, Irannyń birinshi vıtse-prezıdenti Mohammad Mohber qatysty.