Álıhan Smaıylov EYU keńistiginde kólik-logıstıkalyq júıelerdiń ıntegratsııasyn kúsheıtýge shaqyrdy
Óz sózinde Álıhan Smaıylov EYU tek múshe elder úshin ǵana emes, sonymen birge jahandyq ekonomıka úshin de mańyzdy sanalatyn álemniń orasan zor tabıǵı resýrstar qory bar strategııalyq aımaǵyn biriktiretinin atap ótti.
Jalpy EYU elderi shamamen 500 mln halqy bar 8 mln sharshy shaqyrym aýmaqty alyp jatyr jáne jalpy ishki ónimi $2 trln-dy quraıdy.
«Bul halyqaralyq arenada Ekonomıkalyq yntymaqtastyq uıymynyń bedelin odan ári arttyrý úshin bıik maqsattar qoıýǵa múmkindik beretin Uıymnyń mańyzdy ekonomıkalyq áleýetin aıǵaqtaı túsedi»,—dedi Premer-Mınıstr.
Úkimet basshysynyń aıtýynsha, yntymaqtastyqty nyǵaıtýdyń basym baǵyttarynyń biri óńiraralyq saýdany yntalandyrý bolýǵa tıis.
«Ótken jyldyń qorytyndysy boıynsha Qazaqstannyń EYU elderimen taýar aınalymy 40%-ǵa ósip, $16,5 mlrd-qa jetti. Sondaı-aq osy jyldyń 8 aıynda taýar aınalymy 3%-ǵa tómendedi. Bul kórsetkishterdi jaqsartý úshin Qazaqstan Uıymnyń árbir eline qosymsha orta eseppen 100-ge jýyq taýar túrin eksporttaýǵa daıyn», — dedi Álıhan Smaıylov.
Oǵan qosa Úkimet basshysy elimizde óńdelgen jáne azyq-túlik ónimderin tasymaldaý kólemin ulǵaıtýǵa múmkindik beretin transshekaralyq habtardy salý boıynsha aýqymdy jobalar iske asyrylyp jatqanyn aıtty.
Máselen, zamanaýı saýda-logıstıkalyq ınfraqurylymdy damytýdaǵy negizgi jobalardyń biri – Qazaqstan-Ózbekstan shekarasyndaǵy «Ortalyq Azııa» halyqaralyq óndiristik yntymaqtastyq ortalyǵy. Osyndaı ónerkásiptik saýda-logıstıkalyq keshen Qyrǵyzstanmen shekarada da salynbaq.
«Sonymen qatar biz birlestigimizdiń aıasynda shekaramyzdyń perımetri boıynsha Qazaqstanda qurylǵan jáne jumys istep turǵan ýaqytsha saqtaý qoımalaryn paıdalaný arqyly baılanystardy keńeıtýdi usynamyz», — dedi Premer-Mınıstr.
Álıhan Smaıylovtyń sózinshe, EYU-ǵa múshe 10 memlekettiń jeteýiniń dúnıejúzilik muhıtqa shyǵa almaıtyndyǵyna baılanysty aımaqtyń ózara kólik baılanysyn damytý mańyzdy.
Búginde Qazaqstan Transkaspıı halyqaralyq kólik baǵytyn damytýǵa basymdyq bere otyryp, ınfraqurylymdyq jáne logıstıkalyq jobalarǵa belsendi túrde qatysýda. Onyń áleýetin arttyrý maqsatynda Qazaqstan, Ázerbaıjan, Grýzııa jáne Túrkııa memleketteri 2027 jylǵa deıin «tar» jerlerdi sınhrondy joıý jáne Orta dálizdi damytý boıynsha Jol kartalaryn iske asyrýda.
«Olar marshrýttyń ótkizý qabiletin aıtarlyqtaı arttyrýǵa múmkindik beredi», — dedi Úkimet basshysy.
Premer-Mınıstrdiń sózinshe, Ózbekstannan Qazaqstannyń batys aımaqtaryna tikeleı qatynasty qamtamasyz etý úshin «Beıneý-Shalqar» avtojoly salynady, ol 8-shi TRASEKA jol dálizin qurý jumystaryn aıaqtaýǵa múmkindik beredi.
«Kaspıı teńizindegi porttarymyzdyń áleýetin belsendi túrde keńeıtip jatyrmyz. Aqtaý portynda konteınerlik hab jáne Quryq portynda “Sarja” kópfýnktsıonaldy termınaly salynady. Ortalyq Azııa elderi úshin Qytaımen ótkizý pýnktterinde bólek stantsııalyq joldardy salý josparlanýda. Biz bul baǵyttaǵy júk aınalymyn júıeli túrde arttyryp, 2030 jylǵa qaraı ony jylyna 500 myń konteınerge jetkizýdi kózdep otyrmyz», — dedi Álıhan Smaıylov.
Premer-Mınıstr oǵan qosa Qazaqstan Soltústik-Ońtústik kólik dáliziniń áleýetin arttyrý boıynsha sharalar qabyldap jatqanyn aıtty. Osy baǵytty damytý maqsatynda Iran, Túrikmenstan jáne Reseımen birlestikte tıisti Jol kartasy iske asyrylýda. Bul dálizdiń ótkizý qabiletin 2027 jylǵa deıin 10 mln-nan 15 mln tonnaǵa deıin arttyrady.
«Qazaqstan-Túrikmenstan-Iran» temirjoly Ortalyq Azııa men Taıaý Shyǵystaǵy EYU memleketteri arasyndaǵy eń qysqa jol retinde erekshe mańyzǵa ıe. Osy jyldyń 9 aıynda atalǵan baǵyt boıynsha Iranǵa qaraı júk aǵyny 9%-ǵa artyp, 1,5 mln tonnadan asty.
«Jalpy ákimshilik kedergilerdi joıý, kólik-logıstıkalyq júıelerdiń ıntegratsııasyn tereńdetý máseleleri boıynsha birlesken jumysty kúsheıtken jón», — dedi Álıhan Smaıylov.
Premer-Mınıstr yntymaqtastyqtyń taǵy bir mańyzdy basymdyǵy retinde ındýstrııalyq kooperatsııany aıtty. Onyń aıtýynsha, Qazaqstanda EYU elderimen 13 myńnan astam birlesken kásiporyn jumys isteıdi, onyń 1 800-ge jýyǵy ótken jyly ǵana qosyldy.
«Qazirgi ýaqytta EYU elderimen mashına jasaý, metallýrgııa, jeńil jáne hımııa ónerkásibi, qurylys ındýstrııasy jáne jer qoınaýyn paıdalaný sııaqty salalarda jalpy quny shamamen $2,7 mlrd-ty quraıtyn 26 joba júzege asyrylýda. Bıznes-seriktesterdi jańa joǵary tehnologııalyq jobalardy birlesip júzege asyrýǵa shaqyramyz», — dedi Premer-Mınıstr.
Qorytyndylaı kele, Álıhan Smaıylov Qazaqstan EYU qaǵıdattaryna berik jáne ortaq bıik maqsattarǵa qol jetkizý úshin bar kúsh-jigerin salýǵa daıyn ekenin aıtty.