Alǵash túrki tiline aýdarylǵan Qurannyń kóshirmesi Qazaqstanǵa jetkizildi
Eske sala keteıik, bıyl naýryz aıynda Manchesterden X-XII ǵasyrlarda alǵash túrki tiline aýdarylǵan Quran tabylǵany týraly habarlaǵan edik.
Mamandar 15 qoljazba men 500-ge jýyq arhıv qujatynyń kóshirmesin aldy. Qoljazba 1049-1053 jyldar aralyǵynda jazylǵan. Búgin elordadaǵy Qoljazbalar jáne sırek kitaptar ortalyǵynda tarıhı qujattardyń kórmesi ashyldy.
«Biz Qyzylorda, Túrkistan oblystarynda, Taraz jáne Semeı qalalarynda, sondaı-aq Ulybrıtanııada Manchesterdegi Djon Raılands aǵylshyn kitaphanasynda, Oksford ýnıversıtetindegi Bodlıan kitaphanasynda jáne Londondaǵy Brıtan kitaphanasynda boldyq. Sol jerden HІІ ǵasyrdaǵy qazaq halqynyń tarıhy men mádenıeti týraly HІH-HH ǵasyrlarǵa jatatyn qundy qoljazbalardy taptyq. Atap aıtqanda, Ábý Nasyr Ál-Farabıdiń fılosofııa boıynsha sırek kezdesetin kitaptarynyń birin, Ahmed Iasaýı «Dıýanı hıkmet» jáne onyń shákirti Súleıman Baqyrǵanıdiń kitaptary, Sýfı Alaıardyń eńbekterin elge ákeldik», - dedi Qoljazbalar jáne sırek kitaptar ortalyǵynyń ǵylymı-zertteý bóliminiń bas sarapshysy Almat Ábsalyqov.
Onyń aıtýynsha, kórmedegi keıbir eksponat – qazaqtyń tarıhyn sıpattaıtyn bastapqy derekkózder.
«Mysaly, XI ǵasyrda jazylǵan Gardızı kitaby, álemde bul týyndynyń eki danasy ǵana bar. Onda X-XI ǵasyrlardaǵy Ortalyq Azııa aýmaǵyndaǵy túrki taıpalarynyń ómiri týraly óte qundy málimetter keltirilgen. Bul mátinniń tolyq aýdarmasy áli joq, sondyqtan kóp nárseni aýdarý, egjeı-tegjeıli zerttep, tsıfrlandyrý qajet. Kitaptar negizinen túrki, parsy jáne arab tilderinde jazylǵan», - deıdi ol.
Endi elimizdegi óńirler men Ulybrıtanııadan ákelingen qoljazbalar zertteledi.
«Qazaq halqynyń memlekettiligi men onyń saıası baǵyt baǵdaryn aıqyndaýda tarıhtyń róli mańyzdy. Bizdiń ultymyzǵa, elimizge qatysty qundy jazbalar, aǵartýshylardyń qoljazbalary Eýropada saqtalǵan. Ortalyq qyzmetkerleri osy baǵytta eleýli eńbek etip, nátıjesinde biraz qoljazbalarǵa qol jetkizdi. Jalpy sońǵy ýaqytta ortalyqtyń jumysyna jan bite bastady, bul isti memlekettik turǵydan qoldaý kerek. Sebebi sırek kezdesetin kitaptar men qoljazbalarda bizdiń tarıhymyz jazylǵan. Áli je jınalmaı jatyrǵan san myńdaǵan muralar bar», - dedi is-sharaǵa qatysqan. Májilis depýtaty Janarbek Áshimjanov.
Sondaı-aq halyq qalaýlysy búgingi kórmeniń mańyzy erekshe ekenin atap ótti.