«Áleýmettik mindetterdi oryndaýǵa memlekettiń áleýeti jetedi» - baspasózge sholý
***
Qazaqstan men AQSh arasynda dıplomatııalyq qarym-qatynastar ornaǵaly 24 jylǵa jýyq ýaqyt ótti. AQSh Qazaqstanǵa qomaqty ınvestıtsııa salǵan elder qatarynda. Onyń ústine, eki el arasynda ózara senim men túsinistikke qurylǵan únqatysý bar ekenin aıta ketken jón. Osyny qaperge ala otyryp, «Egemen Qazaqstan» gazeti AQSh-tyń Qazaqstandaǵy Tótenshe jáne Ókiletti Elshisi Djordj Kroldan suhbat alǵan. Suhbat barysynda basylym tilshisiniń barlyq saýalyna tuşymdy jaýap bergen Elshi: «Kelesi jyly Qazaqstan men AQSh arasyndaǵy dıplomatııalyq qatynastardyń ornaǵanyna 25 jyl tolýyn atap ótpekpiz. Bul aıtýly data tek mereke retinde ǵana emes, ózindik taǵylymy bar úlken oqıǵa bolǵaly tur. Ýaqyt jaǵynan alǵanda da, tarıh bederinde de uzaq kezeń bolmaǵanymen, osy ýaqyttyń ishinde biraz nátıjelerge qol jetkizdik. Qazaqstannyń syrtqy saıasattaǵy jáne ekonomıkadaǵy qadamdary sátti bolyp, halyqaralyq qoǵamdastyq aldyndaǵy bedeli artyp keledi. Mundaı nátıjelerge Prezıdent Nursultan Nazarbaevtyń barlyq máselede kóregendik tanytqanyn atap ótkim keledi. Osyndaı ońdy sheshimderdiń arqasynda amerıkalyq kompanııalar Qazaqstanǵa óz senimderin arttyryp, ınvestıtsııa quıa bastady. Qazirgi kezde álemde saıası jáne ekonomıkalyq ózgerister oryn alýda. Áli de saıası jáne áskerı qaýip-qaterler seıile qoıǵan joq. Taǵy qaıtalap aıtaıyn, qazirdiń ózinde Qazaqstan saıasat pen ekonomıkada aıtarlyqtaı tabystarǵa ıe boldy. Bıyl Prezıdent N.Nazarbaev úzdik otyzdyqqa aparar «100 naqty qadam» josparyn jarııa etti. Mine, osy bes ınstıtýttyq reformanyń júzege asýyna biz senim bildiremiz», - deıdi. Suhbat «Áriptestik áreket etkende tereńdeıdi» degen taqyryppen berilgen.
Osy basylymda Densaýlyq saqtaý jáne áleýmettik damý vıtse-mınıstri Svetlana Jaqypovanyń «Áleýmettik mindetterdi oryndaýǵa memlekettiń áleýeti jetedi» degen taqyryptaǵy maqalasy jaryq kórdi. Onyń atap ótýinshe, búgingi kúnde áleýmettik baǵdarlamalarǵa qarastyrylǵan 1 trln. 120 mlrd. teńge qarjyny ıgerý jospar boıynsha júrgizilip keledi. Mınıstrlik jergilikti atqarý organdarymen jáne Ulttyq ekonomıka, Aýyl sharýashylyǵy mınıstrlikterimen birlese otyryp, áleýmettik mańyzy bar azyq-túlik baǵalaryna qatysty kún saıyn monıtorıngter júrgizýde. «Josparlanǵandaı, 2016 jyldyń 1 qańtarynan bastap barlyq negizgi tólemder 25 paıyzǵa ósedi. Budan kóretinimiz, jańa aqsha-kredıt saıasatyna kóshken Qazaqstan daǵdarysqa boı aldyrmaı, áleýmettik baǵdarlamalaryn tolyqqandy iske asyrýǵa qabiletti ári qaýqarly ekeni. Eger memleket osylaısha áleýmettik mindettemelerdi oryndaýmen qatar, eldiń áleýetin kóterýdi jalǵastyra berse, bul óz kezeginde qoǵamdyq turaqtylyqtyń berik negizin quraıdy. Nátıjesinde, jańa ekonomıkalyq saıasattyń arqasynda daǵdarysty eńserip, damýdyń dańǵyl jolyna qaıta túserimiz kádik», - deıdi ol.
***
«Qazir júrip jatqan «Halyqaralyq terrorızmge qarsy koalıtsııanyń» Aýǵanstannan ketýi tolyq aıaqtalǵannan keıin Ortalyq Azııadaǵy jaǵdaı kúrdelenýi múmkin. «Islam halıfatyn» qurmaq bolyp jatqan DAISh lańkesteri qazynaly postkeńestik keńistikke kóz tigip otyr. Onyń ústine, bizdiń aımaqta jas urpaqty qaýsatyp, toz-tozyn shyǵarýǵa qabiletti esirtkilerdiń jańa túrleri taraı bastaǵan. Osy jáne basqa da syn-qaterlerdi keńinen talqylap, tosqaýyl qoıýdyń ortaq ádis-tásilderin túzý úshin TMD jáne ShYU elderiniń quqyq pen tártip salasyndaǵy basty qadaǵalaýshy organdarynyń basshylary Astanaǵa jıyldy», - dep jazady «Aıqyn» gazeti juma kúngi nómirindegi «Nashaqordan «qaharman» jasaýdyń qajeti joq» degen taqyryptaǵy maqalasynda. Basylymnyń jazýynsha, keshe olardy Aqordada Elbasy Nursultan Nazarbaev qabyldady. Kezdesýde ShYU jáne TMD aımaǵynda zańdylyqty, qaýipsizdikti jáne óńirlik turaqtylyqty saqtaýdyń mańyzdy máseleleri talqylandy. Memleket basshysy óz sózinde TMD elderi prokýratýralarynyń ózara is-qımylyn kúsheıtýdiń mańyzdylyǵyn atap kórsetti.
Sonymen qatar alys-jaqyn elderdiń prokýratýra basshylary Astanada, Táýelsizdik saraıynda Shanhaı yntymaqtastyǵy uıymyna múshe-memleketter bas prokýrorlarynyń 13-shi otyrysyn jáne TMD-ǵa múshe-memleketter bas prokýrorlary úılestirý keńesiniń 25-shi otyrysyn ótkizgen.
«Aıqyn» gazetiniń búgingi sanynda kınotanýshy, professor, ónertaný kandıdaty Baýyrjan Nógerbek qazaq kınosy jaıynda óz oılarmen bólisken. Suhbat barysynda barlyq saýalǵa egjeı-tegjeıli jaýap bergen ol ókinishke qaraı, kınotanýshyny tek synshy dep qabyldaıtyndyǵyn, shyqqan fılmniń kemshilikterin ǵana baıqap, jetistikterin kórmeıdi dep oılaıtyndyǵyn atap ótken. «Shyn máninde, kınotanýshy fılmge ǵylymı kózqaraspen qaraıtyn maman. Redaktordyń da qyzmetin atqarady. Ekinshiden, kınotaný mamandyǵynda oqyp, bitirgender tek synshynyń ǵana emes, jýrnalıstiń, redaktordyń, tipti prodıýserdiń de jumystaryn atqaryp júr. Shákirtterimizdiń arasynda ǵylym salasyna bet burǵandary da bar. Magıstratýrada, doktorantýrada oqyp, qazaq kınosy týraly zerttep, ǵylymı jumystaryn qorǵady. Keńes ókimeti jyldary eki-úsh kınotaný kandıdaty bolǵan, qazir olardyń qatary ájepteýir kóbeıdi. Ókinishtisi, áli kúnge deıin Sháken Aımanovtan bastap, qazirgi jas rejısserlerge deıin olar týraly jazylǵan, tereń zerttelgen monografııalar joq. Tek qana ǵylymı maqalalar, konferentsııada jasalǵan baıandamalar nemese estelikter bar. Al olardyń shyǵarmashylyǵyn alǵashqy fılminen bastap, sońǵysyna deıin zertteý árkimniń qolynan kele bermeıdi», - deıdi. Suhbat «Qazaq kınosyn álemdik deńgeıge kóterýge tıispiz» degen taqyryppen berilgen.