Álemniń 20 memleketine ashtyq qaýpi tónip tur – BUU
BUU-nyń azyq-túlik máselesimen aınalysatyn eki uıymy osyndaı baılam jasap otyr.
Iemen, Ońtústik Sýdan, Nıgerııanyń soltústigi ashtyqtan qyrylýǵa shaq qalǵan, dep eskertti Búkilálemdik azyq-túlik baǵdarlamasy men BUU-nyń Azyq-túlik jáne aýyl sharýashylyǵy uıymy tarapynan daıyndalǵan baıandama avtorlary. Bul týraly «QazAqparat» HAA BUU-nyń Jańalyqtar ortalyǵyna silteme jasap habarlaıdy.
Ashtyq jaılaý qaýpi tónip turǵan memleketterdiń basym bóligi Afrıkada ornalasqanymen bul másele ózge óńirler úshin de ózekti bolyp otyr.
«Azııada Aýǵanstan, Taıaý Shyǵysta Sırııa men Lıvan, Latyn Amerıkasynda Gaıtı sııaqty memleketter halyqaralyq qoǵamdastyqtyń kómeginsiz máseleni sheshe almaıdy», deıdi sarapshylar.
BUU-nyń Azyq-túlik jáne aýyl sharýashylyǵy uıymynyń irikteýi boıynsha, 34 mln adam ashtan ólýi múmkin. Bul degenińiz azyq-túlik jetispeýshiliginiń 4 deńgeıi. «Osynshama aýqymda adamdardyń zardap shegýi árıne, alańdatady»,-deıdi BUU-nyń Azyq-túlik jáne aýyl sharýashylyǵy uıymynyń Bas dırektory Tsıýı Dýnıýı.
«Bizdiń paryzymyz - adamdardyń ómirin saqtap qalý úshin tıisti sharalar qoldaný, turǵyndardyń kiris kózderin saqtap, jaǵdaıdyń odan ári shıelenisýine jol bermeý».
Bas dırektor sózinde álemniń kóptegen elderinde jaqynda egin egý jumystary bastalatynyn, keıbir elderde tipti bastalyp ta qoıǵandyǵyn eske saldy. Memleketterdiń azyq-túlik ónimderiniń kólemin arttyrýǵa kómektesý úshin jaǵdaıdy paıdalaný kerek.
Baıandamada kóterilgen máselelerge pikirin bildirgen Búkilálemdik azyq-túlik baǵdarlamasynyń basshysy Devıd Bıslı: «Biz úlken qaıǵyly jaǵdaıdyń kýási bolǵaly turmyz. Qaqtyǵystar, klımattyq kataklızm jáne COVID-19 pandemııasy, mıllıondaǵan otbasylarǵa tónip turǵan ashtyq máselesin ýshyqtyra túsedi»,-dedi.
Onyń sózinshe, ashtyqtyń aldyn alý úshin shuǵyl túrde áskerı is-qımyldardy toqtatyp, turǵyndardyń eń álsiz toptaryna gýmanıtarlyq joljetimdilikti qamtamasyz etip, bıylǵy jylǵa ashtyqpen kúres úshin dep dep suralǵan 5,5 mlrd dollardy jınaý kerek.
Qazirgi tańda BUU-nyń Azyq-túlik jáne aýyl sharýashylyǵy uıymy ókilderiniń habarlaýynsha, jaǵdaı qıyndap barady.
Aýǵanstan, Ortalyqafrıkalyq memleket, Efıopoııa, Nıgerııanyń soltústigi, Somalı men ońtústik Sýdanda qaqtyǵystar ýshyǵa tússe, pandemııa men onymen baılanysty shekteýler álem elderiniń turǵyndarynyń ómirin odan saıyn kúrdelendire túsýde.
Iemen, Lıvan men Taıaý Shyǵystaǵy ózde de birqatar memleketterde ultyq valıýta qunsyzdanyp, ınflıatsııa ósip barady.
Buǵan qosa aldaǵy aılarda La-Nınıa klımattyq fenomenin qosa alǵanda, jańa tabıǵı apattar kútip tur. ıAǵnı Aýǵanstan, Madagaskar men Afrıka múıisinde azyq-túlikpen baılanysty jaǵdaı qıyndaı túsýi múmkin.
Afrıka kontınentiniń shyǵys bóligin saransha basý qaýpi tónip tur. Zııandy jándikter Angola, Botsvana, Namıbııa, Zambııa jáne Zımbabve sııaqty elderdiń astyǵyn qurtyp jiberýi múmkin.
Álemniń kóptegen aýdandaryna kómek jetkizý qıyn. BUU mekemeleri halyqaralyq qoǵamdastyqqa gýmanıtarlyq qoljetimdilik máselesin shuǵyl túrde sheshý qajettigin eske salady.
Baıandamada qıyndyq týyndap otyrǵan árbir aýmaq boıynsha naqty keńester berilgen. Baıandama avtorlary ashtyq qaýpi erekshe aýdandardy atap kórsetken.
Kórsetilýi tıis kómekter qatarynda – dándi daqyldardy jetkizý, janýarlardy vaktsınatsııa jasaý, qarjylaı kómek, sý saqtaıtyn qurylǵylardyń jóndeý sııaqty ózge de kóptegen sharalar bar.