Álemdik BAQ-taǵy Qazaqstan: AES boıynsha tyńdaý, jańa GES, Qytaıǵa et eksporttaý jáne Araldyń tola bastaýy
TACC: Qazaqstannyń Energetıka mınıstrligi AES qurylysy boıynsha kópshilik tyńdaýdy tamyzǵa deıin jalǵastyrady
Al atalǵan taqyryp boıynsha jalpyhalyqtyq referendým ótkizý merzimi týraly sońǵy sheshimdi saılaý komıssııasy qabyldaıdy. Bul jóninde reseılik TACC aqparat agenttigi jazdy.
QR Energetıka mınıstrligi 2024 jyldyń tamyzynda eldegi atom elektr stantsııasyn salý jónindegi josparlardy halyqpen jarııa talqylaýdy aıaqtaıdy.
– Tamyzda vedomstvo basqa memlekettik organdarmen, ıAdrolyq fızıka ınstıtýtymen, Ulttyq ıadrolyq ortalyqpen, sarapshylarmen jáne jergilikti atqarýshy organdarmen birlesip óńirlerge shyǵý jáne halyqpen kezdesýler boıynsha jumysty aıaqtaıdy. Qazir bul jumys belsendi júrgizilýde. Bul jumys aıaqtalǵannan keıin AES qurylysy boıynsha referendýmnyń bastalý merzimin jarııalaý múmkindigi bolady, – dep keltirgen basylym mınıstr Almasadam Sátqalıevtiń sózin.
Vedomstvo basshysynyń aıtýynsha, referendým ótkizý merzimi týraly sońǵy sheshim saılaý komıssııasy arqyly habarlanady.
– Qazaqstandaǵy atom stantsııasyn salý boıynsha áleýetti vendorlarǵa keletin bolsaq, biz energetıka mınıstrligi retinde atalmysh referendým týraly aıtqanda, Qazaqstanda atom stantsııasyn salý týraly máseleni kótermeımiz. Áńgime atom energetıkasyn, atom ındýstrııasyn damytý týraly bolyp otyr. Bizde zamanǵa saı energetıkalyq reaktorlardy paıdalanýdyń biregeı tájirıbesi bar, zertteý reaktorlary bar, atom ındýstrııasyn damytý úshin jetkilikti qýatty ǵylymı baza bar, – dep tolyqtyrǵan mınıstr.
Qazaqstan Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaev 2023 jyly 1 qyrkúıektegi halyqqa Joldaýynda AES salý týraly máseleni jalpyulttyq referendýmǵa shyǵarýdy usyndy. Buǵan deıin Energetıka mınıstrligi zertteý qorytyndysy boıynsha Almaty oblysy Jambyl aýdany Úlken aýylynyń aýmaǵy stantsııa qurylysynyń anaǵurlym qolaıly aýdany retinde tańdalǵanyn habarlaǵan bolatyn. Qazir bılik ıadrolyq tehnologııalardy sala alatyn birneshe áleýetti úmitkerlerdi qarastyrýda. Olar: qytaılyq CNNC kompanııasy, ońtústik koreıalyq KHNP, «Rosatom» jáne frantsýzdyq EDF. Qurylys quny shamamen 10-12 mlrd teńge bolýy múmkin.
Trend: Ertiste jańa GES salynady
Qazaqstan Reseımen birlese otyryp, Ertis ózeniniń boıynda gıdroelektro stantsııa salý týraly kelissózder júrgizýde. Bul jaıynda Qazaqstannyń Energetıka mınıstrligine silteme jasap Trend habarlady.
– Atalǵan joba Ertis kaskadynyń qýatyn arttyra alatyn derbes stantsııa bolmaq. Ataýy ázirge aldyn ala jobalyq qujattamaǵa sáıkes – Semeı. Buryn ol Bulaq GES-i retinde belgili bolatyn. Bul ózen shekara mańy bolyp sanalady, sondyqtan reseılik áriptesterimizdiń tájirıbesin tartý qısyndy áreket, – dep keltirdi Energetıka mınıstri Almasadam Sátqalıevtiń pikirin.
Onyń aıtýynsha, seriktesterdi tańdaý boıynsha sońǵy sheshim «Samuryq-Qazyna» qorynyń tikeleı quzyretine jatady.
– Meniń oıymsha, olar reseılik kompanııalarmen de kelissózder júrgizip, basqa balamaly qyzmet kórsetýshilermen kelissózder júrgizip, memleket múddesine qaraı sheshim qabyldaýy tıis. Biz Qazaqstan úkimeti retinde bul jaǵdaıdy qadaǵalaıtyn bolamyz, – dep túıindegen vedomstvo basshysy.
Buǵan deıin QR Energetıka mınıstrligi Kókshetaý, Semeı jáne Óskemende úsh jańa JEO 2028 jyly iske qosylatynyn málimdegen.
Anadolu: Qazaqstan Qytaıǵa 75 mln dollarǵa et pen mal jetkizýdi josparlaýda
Respýblıkanyń aýyl sharýashylyǵy salasynda Qazaqstan-Qytaı seriktestiginiń mańyzdylyǵy artyp keledi. Qazaqstan Qytaıǵa 75 mln dollar bolatyn et pen mal jetkizýdi josparlap otyr. Bul jóninde Qazaqstannyń Aýyl sharýashylyǵy mınıstrligine silteme jasaı otyryp Anadolu habarlady.
Atalǵan sheshimge Aýyl sharýashylyǵy mınıstrliginiń ókilderi men qytaılyq CITIC Construction jáne Beijing Capital Agro kompanııalarynyń basshylyq quramy kezdesýiniń arqasynda qol jetken. Kezdesýge sondaı-aq qazaqstandyq «Meat processing and Servis company», «Elimaı Kókpekti», «Astana Agro Prodýkt» JShS, Agro Silk Way, «Jake» ShQ, «Qazaqstan et odaǵy» qaýymdastyǵynyń ókilderi qatysqan.
– QR Aýyl sharýashylyǵy mınıstrligi Memleket basshysynyń eksportty ulǵaıtý jónindegi tapsyrmasy jáne QR men QHR arasynda qol qoıylǵan veterınarlyq talaptar jónindegi hattama sheńberinde jumysty jalǵastyrýda, – delingen basylym maqalasynda.
Sondaı-aq mınıstrlik aýyl sharýashylyǵy salasyndaǵy Qazaqstan-Qytaı seriktestiginiń mańyzdylyǵyna jekeleı toqtalǵan. 2023 jyly QR men QHR arasyndaǵy AÓK ónimderiniń taýar aınalymy 1,3 mlrd dollardy qurady, bul 2022 jylmen salystyrǵanda 67 paıyzǵa artyq. QHR-ǵa aýyl sharýashylyǵy ónimderin eksporttaý kólemi 2 ese ósip, 1 mlrd dollarǵa jetti. Qytaıǵa eksporttyń negizgi kólemi dándi jáne maıly daqyldarǵa, túrli maılarǵa tıesili. Endi mal sharýashylyǵy ónimderi esebinen eksport kólemi ulǵaımaq.
Bıyl aqpanda QHR úkimeti Qazaqstannyń ońtústik-shyǵys óńirlerinen et ónimderin eksporttaý boıynsha shekteýlerdi alyp tastady. Eksporttalatyn ónim nomenklatýrasyn ulǵaıtý boıynsha jumys júrgizilýde. AÓK ónimderiniń taǵy 10 túri ázirlenedi. Taraptar salada birlesken ınvestıtsııalyq jobalardy júzege asyrýǵa jáne yntymaqtastyq ornatýǵa ashyq. Qazir júgerini tereń qaıta óńdeý zaýyttaryn, mal sharýashylyǵy keshenin salý josparlanǵan.
Óz kezeginde qytaılyq kompanııalardyń ókilderi Qazaqstanmen sıyr eti men tiri mal satyp alý turǵysynan uzaq merzimdi yntymaqtastyqqa qyzyǵýshylyq kórsetti. Atap aıtqanda, Beijing Capital Agro kompanııasy 2030 jylǵa deıin mal sharýashylyǵy salasyna 600 mln dollardan astam ınvestıtsııa salýdy josparlap otyr. Joba aıasynda bordaqylaý alańdary qurylady, 600-den astam fermerlik sharýashylyq pen jumys istep turǵan bordaqylaý alańdary áriptestikke tartylady. 3500-den astam jumys orny qurylady dep kútilýde.
Kezdesý qorytyndysy boıynsha «Meat processing and Servis company», Agro Silk Way, «Astana Agro Prodýkt» JShS QHR kompanııalarymen et eksportyna, sondaı-aq tiri mal jetkizýge baǵyttalǵan úsh kelisimshartqa qol qoıdy.
Daryo: Soltústik Araldaǵy sý kólemi 27 mlrd tekshe metrge deıin artty
Soltústik Aral teńizin qutqarý jobasy aıasynda mańyzdy nátıjege qol jetip, qoımadaǵy sý kólemi 27 mlrd tekshe metrden asqanyn Qazaqstannyń Sý resýrstary jáne ırrıgatsııa mınıstrligine silteme jasaı otyryp Daryo málim etti.
Bul jetistiktiń negizgi faktory Kókaral bógetin qaıta jańartý bolǵan. Buǵan qosa Syrdarııa ózeni arqyly Qyzylorda oblysyna sekýndyna 650 tekshe metr sý kelýiniń de áseri bar. Atalǵan másele boıynsha Ózbekstan jáne Qyrǵyz Respýblıkasymen birlesken jumystar atqarylǵan. Atap aıtqanda, qazir sý berý kesteleri bekitilipti. Sondaı-aq, jergilikti sharýa qojalyqtarymen kezdesýler uıymdastyrylyp, egis alańdaryn sýarý úshin qajetti sýdyń jetkilikti mólsheri belgilengen.
Sonymen qatar vedomstvo ókilderi jergilikti turǵyndarmen kezdesý barysynda jobanyń Dúnıejúzilik bankpen birlesip iske asyrylyp jatqanyn atap ótti. Qazir jobanyń ekinshi kezeńi ázirlenýde. Ol balyq sharýashylyǵyn, ekotýrızmdi damytýǵa, ekologııany jáne sý resýrstaryn basqarýdy jaqsartýǵa baǵyttalǵan.
Jobanyń ekinshi kezeńi aıaqtalǵannan keıin aqparattyq baza men sý resýrstaryn basqarý júıesin jańartý josparlanýda. Ótken maýsym aıynda Soltústik Aral teńizine jyl basynan beri 1,1 mlrd tekshe metr sý túskeni habarlanǵan edi.