Álemdik BAQ: N.Nazarbaev Birikken Ulttar Uıymyna «Jańa bolashaqty» usyndy
«Qazaqstan álemdik derjavalardyń ortasyna kirý boıynsha ilgeri qadamdar jasap otyr (...) el BUU Qaýipsizdik Keńesiniń turaqty emes múshesi dárejesin alýǵa nıetti. N.Nazarbaev óz sózinde ıdeıalar jáne Birikken Ulttar Uıymynyń bolashaǵyn qalaı kóretinin aıtty», - dep jazady «Qazaqstan BUU-ny Azııaǵa kóshirýge nıetti» atty maqalasynda japondyq «The Diplomat» basylymy.
Avtor N.Nazarbaevtyń buǵan deıin BUU-nyń minberinen 2011 jyly sóz sóılegenin atap ótip, qazaqstandyq kóshbasshynyń osy jolǵy sóılegen sózinde BUU-ǵa joǵary baǵa berilip, sondaı-aq qazirgi álemdik tártipke syn aıtqanyn atap ótýde. «N.Nazarbaev 70 jyl buryn BUU-ǵa elý bir memleket kirip qurylǵanyn, ol kezde álemniń kóp bóligin kolonııalar men táýeldi aýmaqtar qurap otyrǵanyn málimdedi. Qazirgi kezde álemdik qaýymdastyqtyń quramynda 193 táýelsiz el bar. N.Nazarbaev BUU-ǵa sol arqyly 70 jyl burynǵy shyndyqty emes, zamanaýı álemdi kórsetýi qajet degen belgi berdi», - delingen materıalda.
«The Diplomat» N.Nazarbaevtyń ekonomıkalyq sıpattaǵy jasaǵan usynystardyń qatarynda BUU-nyń Ekonomıkalyq jáne Áleýmettik keńesin Jahandyq damytý Keńesine ózgertip, oǵan jahandyq ekonomıkalyq rettegish qyzmetterin berý usynysyn atady. Keńes iske asyryp otyrǵan jalpy álemdik jobalar jahandyq ekonomıkalyq ósim núktelerine aınalýy múmkin edi. Bul jahandyq daǵdarystyń oryn alý qaýpin aıtarlyqtaı tómendetýge kómektesedi. «Ol sondaı-aq ultústi álemdik valıýtany ázirleý usynysyn jasady», - dep jazady basylym.
Maqalada N.Nazarbaevtyń ıadrolyq qarýǵa qarsy bastamalary erekshe atap ótiledi. «El Keńes odaǵynyń ydyraýynan keıin kólemi jaǵynan tórtinshi ıadrolyq arsenaldan óz erkimen bas tartty. Onyń aýmaǵynda MAGATE qaraýyndaǵy tómen baıytylǵan ýrannyń halyqaralyq banki qurylmaq, bul beıbit atom energetıkasyn damytyp otyrǵan memleketter úshin turaqty jetkizilimderdi qamtamasyz etedi», - dep atap ótedi avtor.
Maqalanyń sońynda N.Nazarbaevtyń álemdik kún tártibiniń mańyzdy máseleleri - lańkestik, memleketterdi qıratý, mıgratsııa jáne ózge de jaǵymsyz qubylystar ekonomıkalyq daǵdarys, kedeılik, saýatsyzdyq jáne jumyssyzdyqtyń saldary bolyp tabylatyny týraly sózderi keltirilgen.
Ispanııanyń EFE bedeldi táýelsiz aqparattyq agenttigi N.Nazarbaevtyń baıandamasyna «N.Nazarbaev BUU-ǵa «Jańa bolashaqty» usyndy» atty bólek sıýjetin arnady. Materıalda QR Prezıdentiniń BUU-nyń júz jyldyǵyna oraı Jahandyq Strategııalyq Bastama-2045 jobasyn jasap shyǵarýdy usynǵany atap ótiledi. Onyń máni - álem úshin barlyq ulttardyń álemdik ınfraqurylymǵa, resýrstar men naryqtarǵa, sondaı-aq adamzattyń damýy úshin jalpyǵa ortaq jaýapkershilikke qoljetimdiliginiń ádil jaǵdaılarynyń negizinde damýdyń jańa trendin usyný.
Qytaılyq «Sınhýa» agenttigi N.Nazarbaevtyń BUU-nyń shtab-páterin Azııaǵa kóshirý ıdeıasyna basa kóńil bólgen. «70 jyl buryn Jenevadaǵy jumys istemeı turǵan Ulttar Lıgasynyń ornyna Birikken Ulttar Uıymy qurylǵan kezde onyń shtab-páterin Nıý-Iorkte ornalastyrý sheshimi qabyldandy. Bul sol kezde halyqaralyq isterdi sheshýde Batys jarty sharynyń róli artyp otyrǵanymen baılanysty bolǵan. Álemdi damytý ortalyǵy Eski ortadan Jańa ortaǵa, Eýropadan jahandyq ósimniń jańa núktesi - AQSh-qa, Nıý-Iork qalasyna aýysty. Sodan beri kóp nárse aýysqan, álem ózgerdi. HHІ ǵasyrda damý ortalyǵy Azııaǵa - jer sharyndaǵy turǵyndardyń 2/3 bóligin mekendep otyrǵan, úlken resýrstary bar álemniń eń úlken qurlyǵyna aýysyp otyr. Azııanyń damyp otyrǵan ekonomıkalarynyń myqty serpilisi jahandyq úderisterdegi jańa shyndyqty belgiledi. Memleketterdiń ózara yqpaldasýyna jańa serpin berý úshin bul tarıhı múmkindikti paıdalaný mańyzdy bolyp tabylady. BUU-nyń shtab-páterin Azııaǵa kóshirý týraly oılastyrýdy usynamyn», - degen QR Prezıdentiniń sózderin keltiredi agenttik.