Álemdegi koronavırýs: Brazılııada qaıtys bolǵandar sany rekordtyq kórsetkishke jetti, Covid-19 psıhıkalyq aýytqýlarǵa ákeledi
Pandemııa AQSh-ta ketchýp tapshylyǵyn týdyrdy. Bul klassıkalyq amerıkandyq fastfýdqa degen suranystyń artýynan bolyp otyr.
Túrkııada koronavırýs juqtyrǵandardyń táýliktik rekordtyq kórsetkishi tirkeldi – 50 myńǵa jýyq adam.
Djons Hopkıns Ýnıversıtetiniń dereginshe, álemde koronavırýspen 132,5 mln adam aýyrǵan, 2,8 mln adam qaıtys boldy.
Qazirgi kezde álem boıynsha eń aýyr epıdemıologııalyq ahýal Brazılııada baıqalady. Onda bir táýlikte 4 myńnan asa adam qaıtys boldy. Bul – pandemııa kezindegi rekordtyq kórsetkish.
Eldegi Covid-19 qurbandarynyń sany 337 myńǵa jetip, Brazılııa álemde ólim sany boıynsha AQSh-tan keıingi ekinshi orynda tur.
Ýshyqqan jaǵdaıǵa qaramastan, Brazılııa prezıdenti Jaır Bolsonarý lokdaýn men vırýstyń taralýyn tejeıtin kez kelgen sharalardyń engizilýine qarsy shyǵyp otyr.
Eýropadaǵy ahýal
Germanııa kantsleri Angela Merkel qysqa merzimge taǵy bir jalpyulttyq lokdaýn engizýdi oılap otyr, dedi sársenbi kúni úkimet ókili Ýlrıke Demmer.
Germanııada koronavırýs juqtyrǵandar sany 3 mln adamǵa jaqyndady, pandemııa kezinde 77,4 myń adam kóz jumdy.
Chehııa premer-mınıstri Andreı Babısh sársenbi kúni pandemııa kezindegi tórtinshi densaýlyq saqtaý mınıstrin taǵaıyndaıdy. Ol Praga aýrýhanasynyń bas dárigeri Petr Arenberger bolmaq.
Sársenbiden bastap brıtandyqtarǵa amerıkandyq óndirýshiniń Moderna vaktsınasy egile bastaıdy. Bul – brıtandyqtarǵa AstraZeneca jáne Pfizer-men qatar egiletin úshinshi preparat.
Italııada saýdagerler men restoran ıeleri bastaǵan narazylyq aktsııasy kezinde eki polıtsııa qyzmetkeri zardap shekti.
AQSh vaktsınatsııa pasportyna qarsy shyqty
Aq úı kúndelikti ómirde qoldanylatyn vaktsınatsııa pasportynyń engizilýine qarsy shyqty. El bıligi amerıkandyqtardyń jeke ómiri men quqyqtary qorǵalýy kerek dep málimdedi.
Atalmysh tájirıbe álemniń kóptegen elderinde talqyǵa tústi, keıbir elderde, mysaly Izraılde keńinen qoldanylady. Kóp elder bunyń kúndelikti ómirdi qalpyna keltirýge jetýdegi eń tez jol dep sanaıdy.
AQSh – pandemııadan qatty japa shekken el. Elde 31 mln adam koronavırýs juqtyryp, 556,5 myń adam qaıtys bolǵan. Keıbir shtattar ekonomıkaǵa zalaly kóp shekteý sharalarynan buryn da bas tartqan.
Covid-19 ben psıhıkalyq aýytqýlar arasyndaǵy baılanys Covid-19 juqtyrǵan 230 adam qatysqan zertteý barysynda aýrýdan keıingi alty aıda adamdardyń úshten birinen mı jumysynyń buzylýy nemese psıhıkalyq aýytqýlar belgileri baıqala bastaǵan.
Osy derekterge sáıkes, Oksford ýnıversıtetiniń ǵalymdary pandemııa barlyq Jer turǵyndarynda nevrologııalyq problemalar tolqynyna ákelýi múmkin deıdi.
Zertteýshiler barlyǵy 14 túrli aýytqý anyqtaǵan, keń taralǵandary – depressııa, alańdaýshylyq jáne kóńil-kúı qubylmalylyǵy. Kovıdten keıingi ınsýlt (7% aýyr jaǵdaıdaǵy naýqastarda) jáne dementsııanyń erte belgileri (2%) sırek kezdesedi, degenmen ǵalymdar bulardy da eskergen jón deıdi.
Soǵan qaramastan ǵalymdar koronavırýstyń adamnyń júıke júıesine dál qalaı áser etetinin ázirge aıta almaıdy.
Ǵalymdardyń aıtýynsha, koronavırýsty endigári tek respıratorlyq ınfektsııa dep qabyldamaǵan jón. Joǵaryda aıtylǵan másele dereý zertteýdi jáne tıisti sharalardyń qoldanylýyn talap etedi.