Álem halqy vaktsınatsııaǵa úmit artyp otyr - epıdemıolog-dáriger
- Qaýipti vırýsty jeńýdiń birden-bir joly vaktsına degen pikirmen kelisesiz be?
- Koronavırýsty juqtyrý kórsetkishi kóktemde artqanyn kórip otyrmyz. Osy jaǵdaıǵa baılanysty búkil álemdegi negizgi kúresý ádisi - vaktsınatsııa. Vaktsınatsııa boıynsha Mańǵystaý óńirinde de uıymdastyrý sharalary ótip jatyr. Álemde 37 vaktsına óndirilip jatqan bolsa, onyń segizi tolyqtaı qoldanysqa berildi. Sonyń ishinde Reseıde óndirilgen «Spýtnık V» vaktsınasyn Mańǵystaý óńirinde aqpan aıynan bastap qoldanyp bastadyq.
- Mańǵystaýda halyqty jappaı vaktsınatsııalaý jumystary qalaı júrip jatyr?
- Búginde álem halqy osy profılaktıkalyq ádis retinde vaktsınatsııadan úmit kútip otyr. Sondyqtan aldyn alý sharalarynyń ishindegi vaktsınatsııalaý jumystary qarqyndy júrgizilýde. Birinshi kezekte vaktsınamen osy ınfektsııaǵa táýekel toptary qamtyldy. Atap aıtqanda, eń aldymen, medıtsına qyzmetkerleri, onyń ishinde qabyldaý bólimi, jedel járdem, juqpaly aýrýlar, reanımatsııalyq bólimshelerdiń qyzmetkerlerine ekpe salyna bastady. Odan keıin polıtsııa qyzmetkerlerine, muǵalimderge vaktsınatsııalaý júrgizildi. Búginde Mańǵystaýda 6000 astam adam vaktsınanyń birinshi komponentin alsa, 1000-ǵa jýyq adam ekinshi komponentin aldy.
- Jalpy vaktsına adam aǵzasyna qalaı áser etedi?
- Vaktsınany «antıgen» dep esepteımiz. ıAǵnı, antıgendi salǵan kezde adam aǵzasyndaǵy ımmýn júıesi jumys isteı bastaıdy. Syrttan kelgen antıgenge qarama-qarsy organızm ózi kúrese bastaıdy. Mıdan bastap birneshe jaýapty organdar antıgenmen kúres kezinde adam aǵzasynda antıdene nemese ımmýnoglobýlınderdi túzip shyǵarady. Adam aǵzasyna kelip túsken vırýsty óziniń qýatymen joıý arqyly adamdy juqpaly aýrýdan saqtap qalady.
- Ekpe saldyrýdyń erejesi qandaı?
- «Spýtnık V» vaktsınasy barlyq vırýsty ınfektsııalarǵa qarsy vaktsınalar sııaqty álsiretilgen óli vaktsınaǵa jatady. Onyń arnaıy saqtalý temperatýrasy –18 gradýstan tómen bolýǵa tıis. Mańǵystaýdaǵy vaktsınalar da barlyq qaýipsizdik sharalaryn saqtaı otyryp, qala, aýdandarǵa jetkizilip otyr. Búgingi tańda egý kabınetteriniń jasaqtalýyna erekshe mán berilýde. Vaktsınanyń ereksheligi 18 jastan asqan adamdar egilýi tıis. Árıne, vaktsınany salýǵa bolmaıtyn medıtsınalyq kórsetkishteri bar adamdar bolady. Egý kabınetindegi dárigerler kelgen turǵyndardyń densaýlyǵyn aldymen tekserip otyr. Sodan keıin ǵana egilýge ruqsat beriledi. Egilýge ruqsat alǵan turǵyndy arnaıy oqytylǵan, vaktsına salýǵa ruqsat qaǵazy bar mamandar qabyldap, ekpe salady.
- Oblysta vaktsına alǵandar arasynda keri reaktsııalar baıqaldy ma?
- Osyǵan deıin egilgen 6000-nan astam adamnan asqyný baıqalǵan joq. Egilýden keıin jalpy jáne jergilikti reaktsııalar bolady. Ol ekpe salǵan jerdiń qyzarýy, bas aınalý, álsizdik, dene qyzýynyń kóterilýi. 3 kún ishinde vaktsına alǵan adam qalpyna keledi. Qazirgi tańda dúnıejúzilik densaýlyq saqtaý uıymynyń birinshi orynǵa qoıyp otyrǵan vaktsınatsııa ádisin Mańǵystaý turǵyndaryn múmkindiginshe tolyq alýǵa shaqyramyn. Sizderge qyzmet kórsetýge bizdiń óńirimizde ashylǵan barlyq egpe egý pýknttary qyzmet kórsetýge daıyn.
- Suhbatyńyzǵa raqmet!