Álem azyq-túlik daǵdarysy aldynda tur – zertteý

BAKÝ. QazAqparat – Sońǵy aılarda álemniń azyq-túlik naryǵyndaǵy ózgerister ımportqa táýeldi kóptegen elderde qıyn jaǵdaı týǵyzyp otyr. Buǵan BUU-nyń taıaýdaǵy esepterine negizdelgen Ázerbaıjannyń agrarlyq reformalardy qoldaý qoǵamdyq birlestiginiń zertteýleri dálel, dep habarlaıdy QazAqparat menshikti tilshisi.

BUU Azyq-túlik jáne aýylsharýashylyq uıymynyń (FAO) maýsym aıyndaǵy esebine sáıkes, azyq-túlik baǵasy ındeksiniń úshinshi aı qatarynan tómendeýi álemdik naryqta ósimdik maıyna, astyqqa jáne qantqa baǵanyń quldyraýynan bolýy múmkin.

Jarııalanǵan málimetter boıynsha, astyq baǵasynyń ındeksi maýsym aıynda mamyrmen salystyrǵanda 4,1% tómendedi, biraq 2021 jylǵy maýsymǵa qaraǵanda burynǵysynsha 27,6% joǵary.

Mamyr aıynda bıdaıdyń álemdik baǵasy rekordtyq deńgeıge jetkennen keıin, maýsymda 48,5% tómendedi, biraq ótken jylmen salystyrǵanda 5,7% joǵary.

Maýsym aıynda bıdaı baǵasynyń arzandaý sebepteriniń biri Kanadada, Reseıde jáne basqa da iri óndirýshi elderde bıdaı, onyń ishinde astyq óndirisi artatyny týraly boljamnyń jasalýy. Sondaı-aq FAO taratqan habarlamada atap ótilgendeı, jahandyq ımporttaýshylardan bıdaıǵa suranys tómendegen.

Uıymnyń málimetinshe, maýsym aıynda ósimdik maıynyń baǵa ındeksi ótken aıǵa qaraǵanda 7,6% tómen bolǵan. Munyń sebebi retinde palma maıy baǵasynyń úshinshi aı qatarynan arzandaýy aıtylyp otyr. Sonymen qatar suranystyń tómendeýinen sońǵy aılarda kúnbaǵys pen soıa maılarynyń álemdik baǵasy aıtarlyqtaı arzandaǵan.

Taratylǵan habarlamada álemdik naryqta barlyq et túrlerine baǵanyń óskeni, qus etiniń baǵasy basqalarǵa qaraǵanda qymbattaǵany jáne rekordtyq deńgeıge jetkeni aıtylǵan. Óıtkeni Ýkraınadaǵy jaǵdaıǵa jáne Soltústik jarty sharda qus tumaýynyń taralýyna baılanysty álem naryǵynda usynys áli de shekteýli.

Qytaı Brazılııadan et ımportyna salynǵan tyıymdy alyp tastaýyna baılanysty sıyr etine baǵa qymbattady. Al Jańa Zelandııada eksport qorynyń azaıýynan qoı etine baǵa kóterildi.

Sondaı-aq málimette aıtylǵandaı, maýsym aıynda qant baǵasynyń ındeksi mamyr aıymen salystyrǵanda ortasha eseppen 2,6% arzandaǵany jáne eki aı qatarynan tómendegeni aıtylǵan. Maýsym aıynda álemdik naryqta qantqa suranystyń tómendeýi, sondaı-aq qant qoryna qatysty oń boljamdar baǵanyń tómendeýine yqpal etti. Brazılııa realynyń AQSh dollaryna shaqqandaǵy baǵamynyń tómendeýi jáne etanol baǵasynyń tómendeýi óndirýshilerdi qant óndirisiniń artýyna ıtermeledi, osyǵan baılanysty maýsym aıynda usynys ósip, baǵa tómendedi.

Maýsym aıynda sút ónimderiniń barlyq túrleri qymbattady. FAO atap ótkendeı, irimshik baǵasy jyl sońyna deıin tapshylyqtyń paıda bolý qaýpinen týyndaǵan suranystan soń ósken.

Budan bólek baıandamada jaz basyndaǵy aptap ystyq Eýropadaǵy sút óndirisiniń tómendeýin odan ári azaıtqany jazylǵan. Importtaýshylardyń úlken suranysynan sút untaǵynyń álemdik baǵasy burynǵysha ósti. Eýropada suranystyń ósýine baılanysty sary maı baǵasy da qymbattaǵan.

Osylaısha, álemdegi azyq-túlik qaýipsizdigi salasyndaǵy jaǵdaı kóńil kónshitpeıdi. Sonymen qatar azyq-túliktiń álemdik baǵasy turaqsyz. FAO málimeti boıynsha, shildede álemdik naryqta joǵary kalorııaly ónimderdiń - et, sút, maı jáne taǵy basqasynyń baǵasy ótken aımen salystyrǵanda artqan. Dándi daqyldar, ósimdik maılary, qant baǵasynyń shamaly arzandaǵanyna qaramastan, ótken jylmen salystyrǵanda bul ónimderdiń baǵasy áli de joǵary.