Aleksandr Zataevıchtiń 150 jyldyǵy toılanady
Mádenıet jáne sport mınıstrliginen habarlanǵandaı, 2019 jyldyń 6-7 maýsymynda Qurmanǵazy atyndaǵy Qazaq ulttyq konservatorııasynda etnograf, mýzyka zertteýshisi Aleksandr Zataevıchtiń 150 jyldyǵy aıasynda «Mýzykalyq etnografııadaǵy tulǵa, dástúr, mádenıet» atty halyqaralyq ǵylymı-praktıkalyq konferentsııa jáne «Dástúr izimen» atty dástúrli mýzykalyq kontsert ótedi. Sharanyń maqsaty - ataqty etnograftyń mereıtoıyn toılaý ǵana emes, sonymen qatar ǵuryptyq dástúrlerdiń qazirgi zamandaǵy qoldanysy men saqtalýy máselelerin saralaý. Konferentsııaǵa Qazaqstan, Reseı, Qyrǵyzstan, Ózbekstan, Ázerbaıjan, Bolgarııa jáne Vengrııa elderinen 65-ke jýyq zertteýshi qatysady.
«Aleksandr Zataevıchtiń qazaq halqynyń mádenıeti men ónerine sińirgen eńbegin umytý múmkin emes. Qazaqtyń 1000 ánin notaǵa túsirip, «Qazaqtyń 500 áni men kúıi» atty etnografııalyq jınaqtaryn shyǵaryp, dástúrli án-kúılerimizdiń kóne nusqalarynyń hattalýyna ári saqtalýyna zor úles qosty. Zataevıchti elimizdegi mýzykatanýshylar osy ǵylymynyń negizin qalaýshy tulǵa, ustaz retinde qabyldaıdy. Qurmanǵazy atyndaǵy qazaq ulttyq konservatorııasynda qyzmet etetin zertteýshiler onyń eńbekterin eń kóne jazba derekkózi retinde basshylyqqa alady. Sondyqtan biz úshin Aleksandr Zataevıchtiń 150 jyldyǵyn ótkizý mańyzdy» dedi óz sózinde Qurmanǵazy atyndaǵy Qazaq ulttyq konservatorııasynyń rektory Arman Júdebaev.
Aıta ketsek, Aleksandr Vıktorovıch Zataevıch (1869-1936) qazaqtyń dástúrli mýzykasynyń zerttelýine orasan zor úles qosqan tulǵa. 1920 jyly qazaq ánin estip, ony qumartýy Zataevıchtiń ómirin basqa arnaǵa buryp, qazaq mýzykasyndaǵy tarıhtyń jańa paraqtarynyń ashylýyna septigin tıgizdi. Sol kezeńnen bastap A. Zataevıch óziniń bolashaq qyzmetin dástúrli mýzyka muralarynyń úlgilerin jınaý, ony nasıhattaýmen tyǵyz baılanystyrady. Qazaqtyń kól-kósir murasyn jınaqtaýdy ózine paryz sanaǵan zertteýshi ulty basqa bolǵanyna, ári orta jasqa kelgenine qaramastan, 1920 jyldardyń qıyn-qystaý kezeńinde kezdesken kólik ataýlymen, bolmasa jaıaý-jalpy aralap, kóptegen án-kúılerdi notaǵa túsirip, olardy oryndaýshylar mene jetkizýshiler jóninde kóp derekter jınady. Sonymen qatar ol tek qazaq folklory ǵana emes, qyrǵyz, ózbek, uıǵyr, dunǵan, koreı halyqtarynyń da folkloryn zerttep hatqa túsirdi. Osylaısha Aleksandr Zataevıchtiń eńbegi mýzyka zertteýshileri men folklortanýshylarǵa úlken serpilis berdi.