Alash qaıratkerleri arqaý bolǵan kitap jaryq kórdi

Foto: None
 ASTANA. QazAqparat - QR Prezıdenti syılyǵynyń laýreaty, Memlekettik «Daryn» jastar syılyǵynyń ıegeri, QR Mádenıet qaıratkeri, fılosofııa ǵylymdarynyń kandıdaty Bolatbek Tólepbergenniń «Alash joly» atty kitaby jaryq kórdi.

Bul týyndyda avtor Alash qozǵalysy men Alash ıdeıasy týraly paıymdaryn, ıaǵnı qazaq eliniń ulttyq murat-múddesin qorǵaý jolynda ómirge kelgen qoǵamdyq qubylystarǵa baılanysty óz tujyrymdaryn oqyrman nazaryna usynǵan. Kitap HH ǵasyrdyń túrli kezeńderindegi ult-azattyq qozǵalystar arasyndaǵy  ózara  logıkalyq  baılanysty utymdy baıandaýymen baǵaly.
 

Sondaı-aq Alash qozǵalysynyń evolıýtsııalyq damý úrdisi men onyń búgingi kúnge berer taǵylymy tarazylanǵan. Jáne de «Alash qaıratkerleri kimder?» degen suraqqa jaýap tabaryńyz da anyq. Atap aıtqanda, Alash qozǵalysynyń kóshin bastaǵan Ahmet Baıtursynov, Álıhan Bókeıhanov jáne Mirjaqyp Dýlatovtardan bastap,  sol kezde endi ǵana aqyl toqtatqan jas tolqyn izbasarlary da qamtylǵan.

  Avtor Alash taqyrybyn jiti saralaýǵa tyrysqan. Zertteýdiń bir tusynda: «Buǵan qosa Alash qozǵalysynyń nátıjesinde paıda bolǵan  I Jalpyqazaq sezin Mustafa Shoqaı «uly túrki halyqtarynyń myzǵymas birligin kórsetetin sahynaǵa aınaldy»  dep baǵa beredi» deıtini bar. Halyq qamy men el birligi úshin, ádilettilik pen jasampazdyq úshin arpalysqan Álıhan Bókeıhanov, Ahmet Baıtursynov, Mustafa Shoqaı, Mirjaqyp Dýlatovtardaı jaısańdarymyzdyń kózdegen maqsat-murattary da, ıdeıalary da ishteı astasyp jatqandyǵyn kórsetedi. Kúlli qazaqtyń, barsha túrki áleminiń tutastyǵyn armandaǵan Mustafa Shoqaı qalaı degende de óz zamandastarymen qanattas edi.
 

Tórt taraýdan turatyn eńbektiń «Alash qozǵalysy hám Alash ıdeıasy» dep atalatyn birinshi taraýynda taqyryp ǵylymı-pýblıtsıstıkalyq turǵydan taldanady. Ondaǵy  «Qazaqtyń saıası pikiriniń tarıhy -qazaq jastarynyń tarıhy...» dep atalatyn birinshi bóliminde Alash qozǵalysy tarıhı turǵydan tarazylansa, «Alash ıdeıasy: Qandaı ıdeıa?» dep atalatyn ekinshi bólimde Alash ıdeıasy fılosofııalyq turǵydan zerdelenedi. Al «Alash orda» Úkimetiniń músheleri, Alash arystary, Alashshyl jastar atty ekinshi taraýda Alash qaıratkerleriniń ómirbaıanyna jeke-jeke toqtalady. «Alashqa qyzmet» atty úshinshi taraýda avtor taqyrypqa saı Alash máselesinde atqarǵan naqty isterinen habar beretin jobalardy, qujattardy, hattardy t.b. toptastyrǵan. Jáne de «Ultym dep soqqan júrekter» dep atalatyn sońǵy taraýda avtor keshegi Alash qaıratkerleriniń izbasarlary ispetti búgingi ult isine beı-jaı qaraı almaıtyn aǵalary týraly maqalalaryn usynǵan.

Bul eńbekten Alash qozǵalysyn, Alash orda úkimetiniń qyzmetin bilsem, zerdelesem, toqysam, úırensem degen kóziqaraqtyǵa, ásirese jastarǵa alar ǵıbrat jetip artylady. 

  Kitap Alash qozǵalysy men Alash avtonomııasyna 100 jyl tolýyna arnalyp shyǵarylyp otyr. Myń dana taralymmen jaryq kórgen týyndy Alash qaıratkerleriniń sýretterimen bezendirilgen. Eńbek Alash ıdeıasyna qyzyǵýshylyq tanytqan barsha oqyrmanǵa, jastarǵa, joǵary oqý oryndarynyń stýdentterine arnalǵan. 

Seıchas chıtaıýt