Aqtóbelik sharýalar bıdaıdy keptirip, ótkizýge kómek surady

<p>Aqtóbeniń Áıteke bı aýdanynda egin alqabynyń 40 paıyzy áli jınalǵan joq. Orý jumysy júrgizilgenimen, keptirý qurylǵysy az. Dıqandar sapasy tómen bolsa da ótkizý tetigi qajet dep otyr, dep habarlaıdy <a href="https://kaz.inform.kz/" target="_blank" rel="noopener">Kazinform</a>.</p>

Aqtóbe oblysy Áıteke bı aýdanynda dıqandar aldymen kıikten, keıin jaýyn-shashynnan zardap shekti. Qazirgi kezde 138 myń gektar jerdiń 60% ǵana jınalǵan. Qalǵan 40 % áli sol kúıi tur. Kóbi sabaǵynan qaıta kóktep ketken.

- 1995 jyldan bastap egin sharýashylyǵymen aınalysyp kelemin. Búginge deıin osyndaı qıyndyqpen kezigip kórmegen edik. Áli kúnge deıin astyq jınaý naýqany aıaqtalmaı tur. Ózimniń sharýashylyǵymda eginniń 20% orylmady. Jaǵdaı óte qıyn. Bizdiń qoımada búr jaryp ketken, sapasy tómen astyq bar. Jınalǵan ónimimizdiń 70%-i osyndaı kúıde. Eshkim almaıdy. Bizdiń sharýashylyqta keptirý apparaty joq,- dedi «Bulaq» sharýa qojalyǵynyń basshysy Aqjol Dabylov.

Buǵan deıin sharýa astyqty aqtóbelik kásipkerlerge ótkizip kelgen. Qazir olar dymqyl bıdaıdy qabyldamaıdy.

Áıteke bı aýdanyndaǵy sharýalardyń keıbiri keptirý apparatyna senip otyr. Qazir mundaı qurylǵysy bar sharýashylyqta jumys úzdiksiz júrgizilip jatyr. Sol úshin de úsh aýysymdyq jumysqa kóshken.

- Bıyl meniń astyq jınaý naýqanyna qatysqanyma 54 jyl toldy. Osy kúnge deıin mundaı jaǵdaı bolmaǵan eken. Óte qıyn. Qyrkúıek aıynda 20 kúnniń 16-synda jańbyr jaýyp turdy. Degenmen jumys toqtamaıdy. Jańa tehnologııanyń kúshimen egindi jınap, satýǵa shyǵaramyz. Keptirý qurylǵysy bar,- dedi «Altynsarın» JShS-niń basshysy Borıs Knıazev.

Áıteke bı aýdanynda 15 iri, 107 sharýa qojalyǵy egin ekken. Onyń úsheýinde ǵana keptirý apparaty bar.

Foto: avtordyń jeke muraǵatynan

 

- Aýdanda syıymdylyǵy 50 myń tonna bolatyn elevator bar. Sharýashylyqtyń bári sonda astyq tapsyrady. Bıyl 17 myń tonna qabyldady. Onyń 10 myń tonnasy ylǵal. Baryn keptirip alǵansha, jańasyn qabyldaı almaıdy. Sóıtip 10 kún ótti. 1988 jyly ylǵal kúıinde qabyldap, ózinen ózi jarylyp, atylǵan. Elevatorǵa memleket tarapynan arzan dızel otynyn alýǵa qarjy bólindi,- dedi Áıtebı aýdandyq aýyl sharýashylyǵy jáne jer qatynastary bóliminiń basshysy Meırambek Satımov.

Bıyl 15-qyrkúıek kúni alqaptyń 20-30 paıyzynda bıdaı sabaǵynan kóktep ketken. Qazanda bul kórsetkish 50-60 paıyzǵa jetken. Qazirgi problema kóktemde qıyndyq týǵyzýy múmkin. Sebebi sharýalar tuqym tapshylyǵyn sezinedi.

- Azyq-túlik korporatsııasy 800 tonna qatty bıdaıymyzdy, 500 tonna jumsaq bıdaıymyzdy qabyldasa, keler jyly kez kelgen sharýashylyq kelisimshart aıasynda tuqym alar edi. Sharýalardyń tehnıkany nesıege alǵany belgili. Osy kúni olar 3 jylǵa keıinge shegerse dep usynys aıtyp otyr. Paıyzyn ósirmese dep ótinish joldady,- dedi Meırambek Satımov.

Eske salsaq, bıyl Aqtóbeniń Áıteke bı aýdanynda bıdaı qaıta kóktep ketti.

Sharýalar bir aıǵa jýyq ýaqyt orý jumysyn júrgize almady.